Voor de podcast Het Verhaal praat Monique Huijdink met schrijvers over hun boek, in deze aflevering met Midden-Oosten-deskundige Betsy Udink. Zij vertelt in haar boek Meisjes van Atatürk zonen van de sultan – Verhalen uit Turkije de geschiedenis van Turkije van de afgelopen eeuw aan de hand van de grote leiders van het Turkse volk. Van de seculiere Atatürk tot de islamitische Erdogan, de leider krijgt vroeg of laat een goddelijke status. Het trauma van de Turken is de teloorgang van het Ottomaanse rijk. Doel is terug te keren naar het Ottomaanse rijk, onder Erdogan is dat in het bijzonder het creëren van een Turkse islamitische staat, aldus Udink. Deze podcast is ook te beluisteren via iTunes en Stitcher. Monique Huijdink is tekstschrijver. Ze heeft tevens een thriller op haar naam staan over de intriges achter de schermen van de Tour de France.
Ok, dit heb ik gevonden op Youtube. ‘Volga Nehri (Turkish Disco Folk)’ staat erbij. Ik kan googlen wat ik wil, het levert niks op behalve dat het nummer uit 2012 dateert. Maar het swingt te lekker om het niet door te geven.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Zoals u allicht al heeft meegekregen rommelt het in de Turkse AK Partij. Nadat de laatste van de ‘ho ho, rustig aan’ mannen, Ahmet Davutoğlu, eruit gewerkt was, bleven er twee alfamannetjes over en die begonnen elkaar te bijten, nadat ze eerst jarenlang hadden lopen knuffelen om het land naar hun hand te zetten. Dat er een shoot out ging komen, stond vast, de vraag was alleen hoe en waar.
Enfin, die shoot out heeft Nederland bereikt in de vorm van schoolpleinruzies en lijsten van mensen en winkels met wie je geen vriendjes meer mag zijn. De regering protesteert over inmenging van buitenaf, maar zou zich beter als bovenmeester kunnen opstellen. De Nederlandse achterban van het bovenliggende alfamannetje in Turkije vormt de kleuterklas van de roedel.
Turkije is er alles aan gelegen een onafhankelijke Koerdische staat in Noord-Syrië te voorkomen, meent Evert te Winkel. Hoe verandert de Turkse militaire bemoeienis de dynamiek van het conflict?
Een nieuwe partij mengt zich actief in de oorlog in Syrië: Turkije. Natuurlijk werden er eerder al grote hoeveelheden Turkse wapens bij rebellengroepen en jihadisten (inclusief IS) gevonden en viel Turkije op door haar lakse houding in het tegenhouden van wapens en jihadisten, maar het openlijke offensief van Turkse tanks die samen met rebellen trachten grensstad Jarabloes te veroveren (bronnen melden inmiddels dat dit gelukt zou zijn) is volstrekt nieuw.
Het lijkt me dat de grensoverschrijding van Turkije een tweeledig doel heeft:
Dat heeft Erdogan ook ongeveer in die woorden gezegd.
De tweede reden lijkt me het voornaamste doel. De timing is wat dat betreft ook belangrijk: begin juni schreef ik dat de verovering van Manbij een onafhankelijke Koerdische staat in het noorden van Syrië zeer nabij zou brengen – de grootste angst voor onder andere Turkije en Iran, die vrezen dat dit de grote Koerdische minderheden in hun land weleens op ideeën zou kunnen brengen.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
‘Schoonzoon, breng ons in de Europese Unie’, kopte de Turkse boulevardkrant Star tien jaar geleden ter gelegenheid van het huwelijk van ‘mister Turkije’, toenmalig Europarlementariër voor GroenLinks Joost Lagendijk, met de Turkse televisieverslaggeefster Nevin Sungur.
Lagendijk maakte zich destijds hard voor toetreding van Turkije tot de EU. Inmiddels is die toetreding – behalve formeel dan – van de baan, en maken Lagendijks werkzaamheden voor gülenistische kranten en een eveneens aan Gülen gelieerde universiteit hem in de ogen van de regering verdacht.
De couppoging in Turkije vertoont overeenkomsten met de eerdere staatsgreep door het Egyptische leger in 2013. Evert te Winkel vraagt zich af waarom die destijds wel gelukt is, en de huidige Turkse coup niet.
We kunnen inmiddels wel vaststellen dat de Turkse coup d’ êtat mislukt is. De enige mogelijke uitkomst hiervan is een AK-partij die de touwtjes nog strakker in handen krijgt, waarmee toch al autoritaire tendensen versterkt worden.
Ik lees bij sommigen op Twitter dat Erdoğan die poging tot een staatsgreep zelf heeft geïnitieerd om zo zijn machtspositie te versterken. Ik durf niets uit te sluiten, al vergt zo’n plan wel heel veel planning en geheimhouding.
Voor mij vielen een aantal verschillen op met de coup in Egypte in 2013 tegen toenmalig president Mohamed Morsi en die verschillen kunnen deels de mislukking van de staatsgreep verklaren.
IS lijkt zowel in Syrië als in Irak aan de verliezende hand. Maar hoe zullen Syrië en Irak er bij een steeds verder afkalvend IS uit komen te zien?, vraagt freelance journalist Evert te Winkel zich af.
Het is jammer dat Nederlandse media vooralsnog weinig aandacht hebben voor de op handen zijnde verovering van Manbij, één van de grotere steden in noord-Aleppo, Syrië, en een belangrijk bolwerk van IS. De verovering van deze stad zou niet alleen IS verder isoleren, maar kan de toekomst van de hele regio veranderen.
Troepen van het SDF (Syrisch Democratisch Leger, een groep milities van Koerdische, Arabisch-soennitische, Turkmeens-soennitische en christelijk signatuur waarvan de Koerdische YPG veruit de grootste is) zijn zelfs volgens de meest conservatieve bronnen bezig met een opmerkelijk snelle opmars aan de westkant van de Eufraat, waarbij Manbij de hoofdprijs zou zijn die het goed georganiseerde SDF bijna niet meer kan ontgaan.
Bij een eventuele verovering van Manbij, worden IS-hoofdstad Raqqa en de grensovergang Jarabulus van elkaar gescheiden, waardoor beide meer geïsoleerd raken en het moeilijker wordt voor IS om nieuwe strijders aan te trekken en aanslagplegers vanuit het zogenaamde kalifaat naar Europa te laten reizen.
De context van de strijd om Manbij
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Na de coup volgen de zuiveringen
De Turkse overheid slaat hard terug na de couppoging. De autoriteiten hebben sinds vrijdag 20.000 soldaten, agenten, rechters en ambtenaren geschorst of gearresteerd. Daar kwamen dinsdag maar liefst 15.200 ontslagen bij op het ministerie van Onderwijs. De mensen die moeten vertrekken zouden banden hebben met de beweging van Gülen. Volgens staatsomroep TRT zou Turkije ook 1.577 decanen en rectors van universiteiten hebben gevraagd op te stappen, schrijft Reuters.
Laagvliegende straalvliegtuigen, bruggen die zijn afgesloten door het leger, social media en de staatstelevisie zijn afgesloten.
Volgens de Turkse premier, Binali Yildirim, gaat het echter maar om een klein groepje ‘muiters’ binnen het leger, en is de regering nog steeds in controle over het staatsapparaat.
Yildirim says “it would be wrong to call it a coup” but that there has been an attempt by “part of the military”.
He describes it as an “illegal attempt” to seize power.
Turkey would never allow any “initiative that would interrupt democracy”, he said, and promised the perpetrators “will pay the highest price”.
Drie aanvallers, minstens 28 doden, 60 gewonden, 49 ambulances zijn uitgerukt naar de plek des onheils, aldus de Turkse autoriteiten.
update 7:48 Inmiddels is het aantal doden en gewonden naar boven bijgesteld. De stand van zaken is nu: 36 doden en 147 gewonden.