toon plaatjes Archives

Kunst op Zondag | Van het jaar

9 december 2012 , 08:00 , door P.J. Cokema

Nog voor het jaar eindigt, wordt met lijstjes de balans opgemaakt. Ook in de kunsten. Wie zijn de kunstenaars van het jaar 2012?

Als we alleen naar nog levende en werkende Nederlandse kunstenaars kijken, dan is Marlene Dumas ongetwijfeld de kunstenares van het jaar 2012. Ze werd nummer één in Elseviers top-100 en kreeg dit jaar de Johannes Vermeer Prijs 2012, de Nederlandse staatsprijs voor de kunsten.

Bij de uitreiking gaf ze in haar toespraak staatssecretaris Halbe Zijlstra een veeg uit de pan en de prijs door aan Ateliers ’63. Rutte I had deze postacademische instelling op het lijstje weg te bezuiningen genomineerden staan.

Marlene Dumas – First People.

Marlene Dumas – Feather Stola.

Toch is Dumas niet de enige kunstenaar van het jaar. De Volkskrant Beeldende Kunstprijs 2012 ging naar de Iraanse kunstenares Tala Madani. Ze werkt in Los Angeles en in Amsterdam en dat is voor De Volkskrant genoeg om haar hier tot kunstenares van het jaar te promoveren.

Tala Madani – Pink Cake.

Tala Madani – Tower Reflection.

Elsevier en De Volkskrant hebben blijkbaar een voorkeur voor tamelijk rauw schilderende dames. Voor de Stichting Kunstweek was Ted Noten, ontwerper van sieraden, tassen en gadgets, de kunstenaar van het jaar.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kunst op zondag | Prudence Emma Staite

5 april 2009 , 10:00 , door Steeph

Prudence Emma Staite reproduceerde diverse werken met Smarties en chocolade.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Kunst op Zondag | Het oog

2 december 2012 , 08:00 , door P.J. Cokema

Ons oog viel op een leuke tentoonstelling in het Zandvoorts Museum, nog tot 31 december te zien. Onder de titel ‘KunstOog’ staat er de ‘spiegel van de ziel’ centraal. Leonardo da Vinci zou de ogen de spiegel van de ziel hebben genoemd.

Van alle lichaamsdelen is het oog misschien wel het meest bijzondere. Je kunt zeggen wat je wil, het oog verraadt vaak wat je werkelijk wilt zeggen. Vanaf het oog van Horus, het alziend oog van god tot het ‘trompe l‘oeil’ is de aard en werking van het oog onderwerp der kunsten geweest. Daar kun je langer naar kijken, dan je in de ogen van een ander kunt blikken.

Daarom sluiten we in deze aflevering van Kunst op Zondag aan bij een minder bekend citaat van Da Vinci, dat vrij vertaald luidt: Kun je niet zien dat het oog de schoonheid van de hele wereld omarmt? Het tekent de kosmos, het adviseert alle menselijke kunsten en corrigeert ze, het beweegt de mensheid naar de verschillende delen van de wereld.

De wereldberoemde ogen van Salvador Dali (het juweeltje ‘Eye of Time’), René Magritte (Le faux miroir) of M.C. Escher (Oog VII).slaan we over. Laat ons verder kijken.

Kunst op Zondag | Wagens

11 november 2012 , 08:00 , door P.J. Cokema

TNO Helmond presenteerde de afgelopen week een fietsersairbag. Een kussentje dat uit het stuur plopt als het voorwiel een object raakt? Nee, een groot kussen dat de automobilist het zicht ontneemt op de fietser die op zijn voorruit klettert. Blijkbaar was TNO Helmond niet zo tevreden over de in 2010 gepresenteerde echte fietsersairbag. In 2010 werd het idee al gepresenteerd om wat euro’s in af te troggelen van Emiel Eurlings, om de airbag te ontwikkelen. De wagen gaat toch boven de fiets?

Het bericht gaf aanleiding eens op zoek te gaan naar wat kunstenaars met wagens uithalen. De wagen en de kar waren de voorlopers van de auto. Lang geleden werd het begrip autowagen nog gehanteerd, nu is daar ‘wagen’ van afgehaald omdat hedendaagse auto’s daar weinig meer mee van doen hebben.

Op de tentoonstelling ‘De verwonderlijke wagens’ in galerie De Kunsten in Deventer kun je tot 16 december nog wagens zien. Niet de met technologie opgepimpte snelheidsduivels die je op de weg ziet, maar de fantasierijke karretjes van Peter Hiemstra en Henk Slomp. Ook volgend jaar maart te zien in museum Martena te Franeker.

Hiemstra en Slomp – Lichtval.

Hiemstra en Slomp – Mr. Boyd is coming to town.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: rocor (cc)

Kunst op Zondag | Bad

14 oktober 2012 , 08:00 , door P.J. Cokema

Kunst als een warm bad. Een eigenaardige omschrijving die bewonderaars hanteren als ze een tentoonstelling hebben doorlopen en voldaan en gelouterd een museum verlaten. Eigenaardig, want waarom zou je van kunst ook niet de koude rillingen kunnen krijgen?

In de kunstgeschiedenis diende het bad vooral als excuus om schone nymfen af te beelden en het naakt door de censuur te krijgen. Laten we eens beginnen met de badkuip. Niet te verwarren met het in september geopende (Stedelijk) museum als badkuip, waarvan architect Mel Crouwels in het NRC zei: “Toen we het materiaal gekozen hadden en de vorm bepaald, dachten we: Amsterdammers gaan als het goed is dit gebouw een bijnaam geven. Dus laten we het zelf maar verzinnen”.

Onder het motto ‘Dat verzin je niet” een selectie badkuipen.

Frida Kahlo, ‘What the water gave me’, 1922.

Claes Oldenburg, Soft Bathtub, 1966.

Leonie Muller, badkuip uit installatie ‘Door de rafels van tijd’ (Oerol, 2012).

Karin ter Waarbeek, stoel badkuip, 2002.

Jan Ros, Meetbaar Water, een ‘zwembad’ in de gracht bij de Groentemarkt in Leeuwarden. Meer informatie vind je hier.

Street Art kunstenaar D’Farce trommelde wat vrienden op, die met skateborden patronen te maakten in zijn badkuip/zwembad.

Foto: copyright ok. Gecheckt 20-09-2022

Kunst op Zondag | Diefstal

1 juli 2012 , 08:00 , door P.J. Cokema

De grootste kunstliefhebbers zijn criminele kunstliefhebbers. Gestolen kunst gedijt goed. Afgelopen week waren er 4 kunstdiefstallen in het nieuws, over heel juni haalden 7 kunstroven de media.

Uit de Sint-Baafskathedraal in Gent is het marmeren kunstwerk ‘Salome’ van Jan van Oost gestolen. Ook te zien aan het eind van dit filmpje. Met dank aan Gentblogt.be.

In New York werd ‘Cartel de Don Juan Tenorio’, een werkje van Salvador Dali, in een boodschappentas ontvoerd en een paar dagen later per post retour gestuurd.

In het Drentse Nieuw-Weerdingen werden twee bronzen beelden (per stuk 200 kilo en 60 keer zoveel euro waard) van Ariane Stam uit een woning gestolen. In Nieuw-Haamstede verdween een miniscuul sculptuurtje van de Belg Piet Duthoit, tijdens een open dag.

Uit de beeldentuin van Galerie 15a in Lochem zijn een klein wit marmeren beeld en een roestvrijstalen kubus van hun sokkels gelicht. Allebei werken van Erik van Spronsen.

Uit het gemeentepark van het Belgische Kapellen verdween de metalen sculptuur ‘Easy Rider’, van Paul Van Hoeydonck.

Tijdens een kunstmarkt in Nijmegen werden 30 geborduurde portretfoto’s van Wilma van de Beek gestolen.

De politie zou er de handen aan vol moeten hebben, maar waarschijnlijk zal de opsporing van de gestolen waar niet hoog op de agenda staan. D66 pleit er al jaren voor het publiek er bij te betrekken, door het opzetten van een openbare databank. Op aandringen van de Tweede Kamer hebben de laatste verantwoordelijke ministers (2005 – Van der Laan en 2008 – Ter Horst) wel voor een databank met gestolen kunst gezorgd, maar in mei gaf Halbe Zijlstra nog te kennen niets voor een openbare databank te voelen (in antwoord op vragen Kamercommissie – pdf).

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Kunst op Zondag | Citaten en covers

22 april 2012 , 08:00 , door P.J. Cokema

De editie van 8 april begon met ‘Fontaine d’oeufs’ van fotograaf Sergio Bertolini. De pisbak met eieren is onderdeel van Bertolinis serie “The Egg Across XX Century Visual Art”, waarin hij kunstwerken van Marcel Duchamp, René Magritte, Roy Lichtenstein en anderen digitaal met eieren bewerkte.

Kunst is altijd een reproductie van iets anders. Dat daarbij kunst zelf als inspiratiebron dient, mag vanzelfsprekend heten. Kunst inspireert ook de kunstenaar. Of het om pure inspiratie, recylcling, citaatkunst, plagiaat, parodie of hommage gaat, mag je zelf beoordelen. Vandaag kunst door kunst geïnspireerd.

Laten we het niet hebben over het ge- of misbruik van Mona Lisa. Hoe vaak die dame is geciteerd, is niet meer te overzien. Om nog eens naar Marcel Duchamp terug te gaan: de komiek haalde er in 1919 de meest gebruikte, dus flauwe grap mee uit. Een snorretje en een sikje er op gekrast. De grap werd in 1954 herhaald door Salvador Dali, maar hij maakte iets meer werk van zijn ‘Zelfportret als Mona Lisa’.

Meer, veel meer, over het gebruik van de Mona Lisa vind je op de website van ‘art information consultant’ Robert A. Baron. Ik raad u vooral hoofdstuk 2 en hoofdstuk 12 aan. Zeker weten doe ik het niet, maar ik vermoed dat naast de Mona Lisa, het Laatste Avondmaal ook veel is geciteerd. Waarmee Leonardo da Vinci wellicht de meest geciteerde oude meester is.

KOZ | Kleinkunst

27 november 2011 , 08:00 , door P.J. Cokema

In de vorige KOZ kwam u al wat kleinkunst tegen. Het hoeft allemaal niet groots te zijn om kunst te heten. Sterker nog: er zijn kunstenaars voor wie het niet klein genoeg kan zijn. Al eeuwen lang priegelen kunstenaars werk in zo klein mogelijke dimensies. We kennen het van de middeleeuwse letterkunst en van schilderwerk op pillendoosjes. Vandaag hedendaagse miniatuurtjes.

Wat Bansky in het groot doet, presteert Pablo Delgado in het klein. Minifiguurtjes op de gevels langs stoepen en straten. Hoertjes op de stoep of figuren die van de gevel vallen.

In de vorige KOZ kwam Isaac Cordal al langs. Zijn Cement Eclipses is een project van betonnen figuurtjes die hij in het stadsbeeld plaatst. De met cementstof bepoederde mensen die wegvluchtten van de ingestorte Twin Towers brachten hem op het idee. De afbeelding boven dit artikel is van hem en dit zijn waarschijnlijk bankiers, die het water aan de lippen staat.

Miniatuurleven in de stad is geen nieuw idee. Ook Slinkachu gebruikt kleine mensjes en ensceneert ze op straat, zoals in ‘They’re no pets’. En als hij mensen zat is. Laat hij de ‘inner city snail’ zijn werk vervoeren.

Sargasso-collega The Presurfer schreef over de kunst van het potloodslijpen. De autodidact Dalton M. Ghetti heeft daar zo zijn eigen idee over. Hier zijn potloodpuntversie van de Twin Towers. De aanslag op de torens inspireerde hem overigens om tranen van grafiet te maken. Niet groter dan een korrel rijst. In 10 jaar produceerde hij 3000 tranen, die nu als een herdenkingsmonument te zien zijn in het New Britain Museum of American Art.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.