Het spatte vorige week van de blogs en krantenpagina's af: in Nederland zou jaarlijks voor tien miljard euro aan schade geleden worden ten gevolge van cybercrime. TNO is met een rapport gekomen waaruit dat zou blijken. Tien miljard. Dat lijkt me sterk. Die tien miljard vormt volgens TNO nog maar een ondergrens, mogelijk ligt de schade ergens tussen de 20 en 30 miljard. De grootste schadepost is inbreuk op auteursrecht: 3,3 miljard euro. Dan volgt spionage (2 miljard) en belasting- en uitkeringsfraude (1,5). Sluitposten zijn afpersing van bedrijven, online diefstal en het stelen van klantgegevens. Hoe TNO op deze bedragen komt, weet ik niet: het rapport is niet vrijgegeven, we moeten het met het persbericht doen (dat klakkeloos door de media is overgenomen). TNO baseert zich op een onderzoek van het Britse adviesbureau Detica, die wel rapporten online zet, maar welke het is weet ik niet. Daarnaast wordt nog een zwik Nederlandse rapporten aangehaald. Zonder dat ik de inhoud en methodologie van het TNO-rapport ken, plaats ik toch een aantal kanttekeningen.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Een interessante rel over het salaris van een kandidaat-lid van de Raad van Toezicht van TNO afgelopen week. Minister van Middelkoop van Defensie weigerde in eerste instantie om de benoeming van oud vice-admiraal Jan-Willem Kelder door te voeren (dat moet per koninklijk besluit), vanwege het hoge salaris (220.000 euro, ver boven de Balkenende-norm) dat deze zou krijgen. TNO was het er niet mee eens en stapte naar de rechter. Die heeft inmiddels een uitspraak gedaan: hoewel de minister een benoeming mag weigeren, mag dat niet vanwege het salaris zijn. Het vaststellen van de hoogte van het salaris van de Raad van Bestuur van TNO is uitsluitend de verantwoordelijkheid van de raad van toezicht van TNO.
En daarmee is de kous af, zou je zeggen. TNO is nu eenmaal een Zelfstandig Bestuursorgaan, een van de vele voorbeelden van de semioverheidsorganen waar we in Nederland voor gekozen hebben. De overheid betaald, maar bemoeit zich slechts in beperkte mate met de bedrijfsvoering. Maar, juist om nog enige controle uit te oefenen op zulke ZBO’s heeft de overheid er doorgaans voor gekozen raden van toezicht in te stellen. Sterker nog, volgens de TNO-wet wordt een meerderheid van de leden van de raad van toezicht (vier van de zeven) door de overheid benoemt. Dat betekent dus dat de vertegenwoordigers van de overheid in de huidige raad van toezicht tegen overheidsbeleid hebben gehandeld toen zij instemden met het salaris van Kelder. Quis custodiet ipsos custodes?
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
“Het onbehagelijke gevoel bestaat dat het rapport of de inhoud naar buiten komt op enig moment naar buiten komt en schade gaat opleveren voor de minister en/of de minister-president. Ik kan proberen om je uit te leggen wat daarmee wordt bedoeld maar ik denk dat jouw politieke antenne zodanig ontwikkeld is dat die uitleg niet nodig is.” (Een doofpot-ambtenaar in Den Haag)
Boven een letterlijke quote, inclusief typo’s, uit een mail van een (anoniem gemaakte) topambtenaar van de Rijksgebouwendienst aan de (anoniem gemaakte) landsadvocaat Grootveld. Met daarin het nadrukkelijke advies om de inhoud van een TNO-rapport rond de Catshuisbrand onder het tapijt (of moeten we hier schrijven: onder de wandbekleding?) te vegen. En zo kon het dus gebeuren dat een TNO-onderzoeker monddood werd gemaakt, omdat hij in het (onafgeronde) rapport de overheid medeverantwoordelijk stelde voor de dood van een schilder in het Catshuis in 2004. Naar aanleiding van de brand repten ambtenaren in een memo aan de hoogste ambtenaar van Balkenende zelfs over het ‘Volendam-effect’.
En Balkenende zelf? Die wist natuurlijk weer van niks…
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.