Toneelrecensie: Het Duel een schot in de roos

Gewaagd was het wel van Jeroen de Man van Toneelgroep Oostpool en Jacob Derwig, bekend als succesvol acteur, om de novelle Het Duel van Tsjechov voor toneel te bewerken. Het pakte goed uit, Het Duel is nu al één van de topstukken van 2019. Soms gaat het ook met toneel mis door veel te hoog geschapen verwachtingen, net als Nederlandse media vaak doen voor sportwedstrijden met een voorschot op een kampioenschap van ‘de onzen’. Zo waren recent nog de verwachtingen voor ‘We zijn hier voor Robbie’ te hooggespannen vanwege het scenario. Waarna het stuk van Het Nationale Theater tegenviel in weerwil van uitstekend acteren. Teleurstellen kan dus de beste overkomen. Het Duel van het Nationale Theater (met Oostpool) maakt los wat ‘Robbie’ niet lukte: dat je vanaf het eerste moment gebiologeerd – bijna letterlijk – in het stuk wordt gezogen dankzij de spanning van het verhaal. Het klare begin: alle acteurs legen lessen wodka in emmers om het zuipen te vergemakkelijken; de toon is gezet.

Foto: MCAD Library (cc)

Scènes uit een huwelijk

COLUMN - Nederlandse politiek anno 2018 was als twee echtelieden, laten we hen R. en L. noemen, die steeds bekvechten. In dit geval vooral om twee onderwerpen. Die twee heikele punten leiden elke keer weer tot bittere strijd. Op die twee punten geeft geen van beiden toe. Hoe nu verder?

“Ruim je kamer nou eens op!” Dat is wat L. zowat elke dag tegen R. zegt. Maar R. vertikt het. Waarom zou hij de kamer opruimen? Het is toch de kamer waar hij altijd werkt, en het is toch ook zijn huis? Hij moet hard zwoegen in die kamer en heeft geen tijd om op te ruimen. Bovendien, hij heeft er helemaal geen last van. Dat gezeik ook altijd; hij is een man en die hebben nu eenmaal een man cave.

L. is woedend. Waarom moet ze het zo vaak zeggen, en doet hij het dan nog niet? De kamer is nooit eens opgeruimd en kan dus ook nooit eens worden schoongemaakt. Daardoor stinkt het er, er hangt een ongezonde lucht die door het hele huis te ruiken is. Ze vindt het onverantwoord dat R. in die troep rondscharrelt. Bovendien neemt de chaos toe en zitten de kinderen ook de ganse dag in de vette walm.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Allie_Caulfield (cc)

Kunst op Zondag | Conflict

Zonder tekst, kunst over conflict.

Jerzy KalinaThe Anonymous Pedestrians, 2005.
cc Flickr peregrinari photostream The Pedestrians, a sculpture in Wroclaw

Fernando Arias. video Humanos Derechos, 2007.

Martha Rosler, uit de serie House Beautiful: Bringing the War Home: Cleaning the Drapes, 2008.
cc Flickr Alaskan Dude photostream The Gray Drapes by Martha Rosler 2008

Mircea Cantor, video Tracking Happiness, 2009.

Virgile Ittah –  Regarding the Pain of the Other, 2013.
cc Flickr Leo Reynolds photostream Virgile Ittah - Regarding the Pain of the Other

Alexandra Bircken, uit de installatie Eskalation, Deflated bodies, 2014.
cc Flickr visualtheology.blogspot.co.uk ALEXANDRA BIRCKEN- ESKALATION-5

Folkert de Jong, installatie The Holy Land, 2014.
cc Flickr visualtheology.blogspot.co.uk Hepworth Gallery Folkert de Jong Holy Land exhibit

Conflictloze zondag gewenst.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Politiek: paradox van strijd en compromis

Op 22 juni hoop ik te promoveren tot doctor in de politicologie. Bij het onderliggende proefschrift ‘Political Parties and the Democratic Mandate’ behoren twaalf stellingen. In deze serie een korte toelichting op enkele van de meest prikkelende. De tweede aflevering: ‘Politiek is een paradox van strijd en compromis’

Als je een politicoloog vraagt wat politiek is, krijg je waarschijnlijk een zorgvuldig uit het hoofd geleerde definitie. Politiek is “wie wat krijgt en hoe” (Laswell) of “de gezaghebbende allocatie van waarden” (Easton). Het heeft te maken met macht, met collectieve besluitvormingsorganen en in moderne context met de staat. Deze kenschetsen bevatten elk treffende elementen, al moet je er wel even over nadenken om ze precies te kunnen plaatsen. Het is naar mijn overtuiging zinvol om politiek te bekijken als de spanning tussen twee schijnbaar tegenstrijdige elementen: strijd en compromis. Wanneer je slechts één van deze twee elementen benoemt, verlies je de essentie.

Politiek is strijd, want het gaat om het nemen van beslissingen waarover doorgaans onenigheid bestaat. Als iedereen het altijd eens zou zijn, heb je geen politici nodig. In democratieën wordt deze strijd gevoerd op niet-geweldadige wijze.Niet voor niets noemde Clausewitz oorlog de “voorzetting van politiek met andere middelen”. Politiek is strijd en het gaat ergens over.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Filipijnen: strijd om landhervorming loont

Iedere twee weken publiceert Sargasso een kort filmpje uit de serie Niet in het Nieuws van Lokaalmondiaal. Lokaalmondiaal informeert mensen over wereldse onderwerpen en wil bewustwording creëren over internationale samenwerking en begrip voor andere culturen bevorderen.

Nadat dictator Marcos in 1986 werd afgezet, kondigde de nieuwe Filipijnse overheid twee jaar later een grote landhervormingswet aan, CARP genaamd. Meer dan tien miljoen hectare land moest verdeeld worden onder enkele miljoenen arme boeren. Afgelopen week liep de wet af. Maar nog steeds zitten ruim een half miljoen boeren zonder land.

De Task Force Mapalad (TFM), een partnerorganisatie van ICCO, strijdt voor verlenging van de wet omdat een groot deel van het land nog steeds niet verdeeld is.

De ongelijke verdeling van land is al eeuwenlang de belangrijkste oorzaak van armoede op de Filipijnen. Een kleine groep van invloedrijke families heeft het grootste deel van de landbouwgronden in handen. De afkondiging van de landhervormingswet leek dan ook op een doorbraak.

In de praktijk verliep de uitvoering van de CARP echter traag. Dit had te maken met corruptie, de weerstand van invloedrijke landeigenaren en met de mazen in de wet zelf.

De procedure om een eigen stukje land te krijgen is ingewikkeld en traag. Boeren krijgen een stuk land toegewezen van het ministerie van landhervorming (DAR). Ze krijgen hiervoor een certificaat, maar dan begint de strijd pas echt. Landeigenaren kunnen de beslissing juridisch aanvechten en dat gevecht kan jaren duren. Of ze kopen of leasen het land weer terug van de boeren. Maar veelal werd er ook gekozen voor minder frisse methodes. Zo zijn er met regelmaat privé-legertjes ingezet om de boerengroepen die hun land opeisten te intimideren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Indianen leggen bouw stuwdam stil

In het Westen van Brazilië hebben Enawene Nawe indianen dit weekeinde de bouw van een stuwdam stilgelegd en bouwmaterieel vernietigd. Deze dam (foto bron: Survival International) maakt onderdeel uit van een serie van 77 dammen die gepland staan in de Juruena rivier in de deelstaat Mato Grosso. De Enawene Nawe is een kleine indianenstam van amper 500 leden die voor hun bestaan volledig afhankelijk zijn van visvangst in de rivier. In de afgelopen jaren hebben ze echter hun leefgebied vernietigd zien worden door de soja en katoenindustrie. Sojabaron Blairo Maggi, die tevens gouverneur is van Mato Grosso, dringt aan op de bouw van de stuwdammen die de expansieve landbouwsector van water moeten gaan voorzien.

Onlangs liepen de Enawe Nawe weg uit een overleg met de autoriteiten toen ze ontdekten dat de bouwplannen veel omvangrijker waren dan ze tot dusver was verteld. De spanningen zijn daarna hoog opgelopen toen de Enawe Nawe de bouwlocatie hebben bezet, cementwagens en woonblokken in brand hebben gestoken en de bouwvakkers zijn gevlucht. Hier vindt u exclusieve beelden: [fotos.doc]. Gezien de indrukwekkende schade die de indianen hebben aangericht moet gevreesd worden voor de reactie van de autoriteiten.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.