KRAS | Dividendbelasting

Shell is de prinses op de erwt van het Nederlandse bedrijfsleven. Maakt miljarden winst (terecht, want ze moeten die miljarden eerst investeren voor ze jaren later misschien een druppel olie zien) maar ligt wakker van een paar miljoen dividendbelasting. Voor Nederland als geheel gaat het om 1,4 miljard euro, maar voor de afzonderlijke multinationals is het peanuts op de jaarrekening. "En anders gaan we weg hoor." Het is natuurlijk tekenend dat VVD'ers, in gezelschap van de snelle jongens waar ze graag bij willen horen, niet in homerisch gelach uitbarsten als die frase weer eens voorbij komt. Werden vroeger op de sociëteit waarschijnlijk ook altijd al gepiepeld. Verhuizen vanwege een handvol pinda's. Maak dat je moeder wijs.

Door: Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

NAM over gas op Springtij, een reality check

OPINIE - Op het duurzame festival Springtij dat Wouter van Dieren ieder jaar organiseert, waren zoals vanouds, veel mensen uit de gassector aanwezig. Bedrijven als NAM, Gasterra en Gasunie sponsoren het festival en leveren een actieve bijdrage aan het programma. Reden voor Peter Kodde van Milieudefensie om in deze gastbijdrage het verhaal van NAM aan een realiteitscheck te onderwerpen.

Aan de ene kant is het heel mooi dat bedrijven uit de gassector het duurzame festival Springtij steunen en er aanwezig zijn. Ik hoop dat de mensen uit de gassector door de discussies en workshops meer zijn gaan nadenken over hun eigen rol in de energietransitie en bijvoorbeeld goed hebben geluisterd naar de prikkelende bijdrage over het Carbon Budget van de Britse energie-expert Jeremy Leggett.

Ik vrees echter dat de gassector er vooral aan tafel zat om haar eigen belang te promoten. De gassector een massieve PR campagne opgezet met als kernboodschap: aardgas heeft een rol te spelen in de energietransitie, we gaan voorlopig niet zonder kunnen en aardgas is de schoonste vorm van fossiele brandstoffen. Naar mijn mening slaat het verhaal van de gassector op een aantal plekken de plank mis. De bijdrage van de NAM aan Springtij was daar een exemplarisch voorbeeld van. Speciaal voor de bezoekers van Springtij en de medewerkers van de NAM heb ik het verhaal van de NAM van de nodige kanttekeningen voorzien. Het verhaal van de NAM is geciteerd, mijn commentaar staat er tussen.

Shell erkent al 30 jaar gevaar klimaatverandering

NIEUWS - Uit vertrouwelijke documenten die De Correspondent in handen heeft blijkt dat oliebedrijf Shell al sinds 1986 intern alarm slaat over de gevaren van klimaatverandering. Tegelijkertijd werkt het bedrijf al dertig jaar klimaatbeleid tegen. Vandaag openbaarde De Correspondent Shell’s zelfgemaakte klimaatfilm uit 1991 waarmee het de wereld wilde waarschuwen en waarin ze opriepen om onmiddellijk tot actie over te gaan. Volgens professor Tom Wigley, toenmalig hoofd van klimaatonderzoek bij de Universiteit van East Anglia, is de film verrassend accuraat.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Actievoerders

In september protesteerden actievoerders bij het Van Gogh tegen sponsoring van het museum door Shell. Het interesseerde geen hond. Afgelopen weekend deden ze het over. Nu in het museum. Dat vond het museum niet leuk. Het museum verzocht hen op te zouten. Ze weigerden. Het museum belde de politie. De politie kwam en nam de actievoerders mee. Ze kwamen al snel vrij. Behalve de vier die weigerden hun naam te zeggen, een beproefde methode om voor het maximale effect je detentie te rekken.

Om het nog even lekker aan te zetten, marcheerden de actievoerders van Fossil Free Culture met afgeplakte monden langs het museum. Hun vrijheid van meningsuiting is aangetast. Next level dramaqueens, zeg maar. Toch vraag ik me af hoe ze zouden reageren als Pegida ongevraagd een performance in hun repetitieruimte komt houden.

Foto: Groninger Gasveld, gaswinningslocatie Wildervank (bron)

Nederland stapt af van zijn gas

ANALYSE - Nederland: het land van windmolens, tulpen… en een van ’s wereld tien grootste gasvelden. Maar wat ooit gezien werd als een zegen wordt in toenemende mate gezien als een ding van het verleden. Craig Morris vraagt zich af: is het tijd om te breken met de Nederlandse traditie van ‘prettige voortzetting’?

Je eerste Nederlandse zin van de dag: smakelijk eten. Ongeveer 98 percent van de huishoudens kookt en verwarmd met gas. Het is niet moeilijk om deze afhankelijkheid te verklaren: in 1959 ontdekte de Nederlanders het grootste gasveld van Europa en het in omvang 10e gasveld van de wereld  onder hun voeten in Groningen. Nederland wilde dit gasveld zo snel mogelijk opmaken, omdat experts ten onrechte dachten dat kernenergie gas snel onverkoopbaar zou maken (een goed voorbeeld van de hype rond kernenergie rond 1959 – zie ook deze van een ander Nederlands bedrijf).

Citaat uit een speech van de Senior Vice President van Exxon in 2013.

Bijna zestig jaar verder is er veel gasinfrastructuur aangelegd, omdat kernenergie heeft gefaald. Deze afhankelijkheid van gas bleef niet zonder kritiek. In 1977 bedacht het Britse weekblad The Economist de term ‘Dutch disease‘ (Nederlandse ziekte) voor het vermeende onvermogen van Nederland om zich zelf uit economische neergangen te innoveren (niet te verwarren met de recentere Dutch Coal Mistake (Nederlandse kolen vergissing): meerdere kolencentrales bouwen die meteen verliesgevend waren). Nederlanders, zo werd gedacht, waren lui geworden door de grote hoeveelheid gas.  Shell, de olie en gas gigant, is ook te groot voor zo’n klein land; de omzet van Shell is bijna net zo groot als de hele Nederlandse economie.

Maar recente gebeurtenissen zorgden voor een fundamentele omwenteling. Aardbevingen begonnen schade te veroorzaken aan huizen boven het Groninger gasveld (doordat het gas wordt gewonnen, klinkt de bodem in). De productie is daarvoor bijna gehalveerd t.o.v. 2013. Begin dit jaar besliste de rechtbank in een aangespannen spoedprocedure dat het gaswinningsbesluit voorlopig blijft gehandhaafd in afwachting van de inhoudelijke behandeling van de bezwaren tegen de gaswinning in mei. Maar gas is op z’n retour: vorig jaar verzocht de Tweede Kamer om de gasaansluitplicht af te schaffen en in de Energieagenda geeft het Kabinet aan dat de gasaansluitplicht geschrapt gaat worden. Amsterdam heeft inmiddels een plan om alle huizen voor 2050 van het gas af te halen. Nederland heeft als doel 100% hernieuwbare energie in 2050 (KB: in de Energieagenda wordt gesproken van een CO2-arme energievoorziening voor 2050).

“The mind is a funny thing”

“We moesten onszelf binnen ons bedrijf overtuigen dat een toekomst zonder gas mogelijk is,” zegt Elbert Huijzer van netwerkbedrijf Alliander. Huijzer en zijn collega’s probeerde een scenario voor Nederland te ontwikkelen zonder gas, om beter deel te kunnen nemen aan het debat over de mogelijkheid van een gasvrij Nederland. Hij en zijn collega’s dachten dat hun banen zeker waren, gegeven de dominantie van gas. “We namen de bedreiging simpelweg niet serieus.” Dus hij liet zijn collega’s eind 2015 vier dagen werken aan het ontwikkelen van scenario’s voor een gasvrij Nederland.

“Mijn doel was om te bewijzen dat het idee van een gasvrij Nederland onhaalbaar was. Maar het effect was tegenovergesteld,” zegt hij. Tot hun eigen verbazing ontdekten zijn collega’s dat een toekomst zonder gas mogelijk was voor Nederland. “Nadat we deze energiemix zelf hadden ontworpen begrepen we dat het risico reëel was,” zegt hij, “maar het kost veel tijd en discussie. The mind is a funny thig,” zo beschijft hij de ervaring.

Dat inzicht komt precies op tijd. De directeur van NAM, het bedrijf dat het Groninger gasveld exploiteert, heeft recent opgeroepen om de gasbaten in een fonds voor hernieuwbare energie te stoppen: “Momenteel lopen de winsten van gaswinning nog in de miljarden en we kunnen die investeren in de energie van de toekomst.”

Shell heeft ook een ommezwaai gemaakt. Tot voor kort ondermijnde de olie- en gasgigant heimelijk achter de schermen de EU doelen voor hernieuwbare energie. De antidemocratische rol die Shell historisch gezien speelde in Nederland is goed beschreven in een boek waarvan de titel geen uitleg behoeft: Gaskolonie.

De Nederlanders zijn nog lang niet in de buurt van het doel voor 2020 van 14 hernieuwbare energie. Inderdaad, is er weinig voortgang geboekt. Bron: EnTranCe.

Recent heeft Shell, als onderdeel van een consortium, een winnend bod geplaatst voor wind op zee met een bod van 5,45 ct/kWh. Toch blijft er kritiek, een kenner van de Nederlandse energiesector waar ik mee sprak op voorwaarde van anonimiteit stelt dat Shell zich meester wil maken van de markt voor wind op zee: “Ze lobbyen voor een grote tender van 10-15 GW. Als ze die winnen, domineren ze de windmarkt, net zoals ze met NAM en Exxon voor gas doen.”

Het maakt een duidelijk politiek verschil wie de energietransitie drijft: een kleine groep grote bedrijven of een breder scala van kleinere ondernemingen en coöperaties. Hoewel dit aspect vaak over het hoofd wordt gezien is de wereldwijde energietransitie een eenmalige kans om de energiesector te democratiseren. In Nederland is het een eenmalige kans om de dominantie van een zeer kleine, maar machtige gas oligarchie te verzwakken.

Welke weg de Nederlanders ook kiezen, het publiek moet eerst rijp gemaakt worden voor een gasvrije toekomst. Hiervoor zet Nuon (een dochterbedrijf van Vattenfall) een Cook Truck in om mensen vertrouwt te maken met elektrisch koken. Je tweede Nederlandse uitspraak van de dag is: prettige voortzetting. Misschien zou prettige transitie beter zijn?

Craig Morris (@PPchef) is de hoofdauteur van Global Energy Transition. He is co-auteur van Energy Democracy, de eerste geschiedenis van de Duitse Energiewende en hij is momenteel Senior Fellow bij IASS.

Dit artikel is eerder verschenen op Energy Transition en met toestemming van de auteur vertaald door Krispijn Beek.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Geheime afspraak over gaswinning Groningen

NIEUWS - Shell en Exxon hebben in 2005 een geheime afspraak gemaakt met een hoge ambtenaar op het ministerie van Economische Zaken over het niveau van de gaswinning voor de lange termijn. Die afspraak is niet gedeeld met de Tweede Kamer. Dat blijkt uit documenten die de NOS heeft verkregen met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).

Oud-directeur Jan de Jong van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) geeft in een reactie aan niet op de hoogte te zijn van deze afspraken. Als toezichthouder is hij daar nooit in gekend. Ook de Tweede Kamer is niet geïnformeerd over nieuwe produktie-afspraken, concludeert De Jong.

Foto: klaas de gelder (cc)

Shell, de normaalste zaak van de wereld

Waarom zou een steenrijk fossiel bedrijf subsidie aanvragen voor een kinderfestival over groene energie? Femke Sleegers (Den Haag Fossielvrij) sprak in voor de Haagse gemeenteraad en verplaatste zich in de beweegredenen van Shell. ‘Shell gebruikt het logo van de gemeente om normaal te lijken. Shell wil vooral dat fossiele brandstoffen nog heel lang normaal lijken.’

OPROEP - Subsidie aan Shell? Shell heeft toch geen geld nodig? En wat heeft Shell met kinderen? In gemeente Den Haag is een rel uitgebroken over een gemeentelijke subsidie van € 100.000 aan Shell voor greenwashing kinderfestival Generation Discover. Veel mensen zijn verontwaardigd. Maar anderen reageren gelaten. Ze zeggen vol vertrouwen: “Ze zullen er wel over nagedacht hebben.”

Een multinational die zelfs bij tegenspoed in de top 5 staat van allerrijkste bedrijven ter wereld, een bedrijf dat jaarlijks 10 miljard aan dividend uitkeert, vraagt aan de gemeente: mogen we een ton van jullie. En de gemeente, die elk dubbeltje moet omdraaien, zegt: is goed. Ze zullen er wel over nagedacht hebben.

Het loont de moeite om het debat in Den Haag onder het vergrootglas te leggen. Want wat nu in Den Haag gebeurt, is tekenend voor de frisse tegenzin waarmee de Nederlandse overheid klimaatverandering te lijf gaat. Wel het verdrag van Parijs omarmen, maar weigeren om ook maar een millimeter afstand te nemen van de industrie die de temperatuurstijging aanwakkert.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Total brengt investeringen in lijn met 2 graden doelstelling

Oliebedrijf Total schrapt investeringen in dure olieprojecten om z’n investeringen in lijn te brengen met de doelstelling uit het klimaatakkoord van Parijs. Total stopt met olie zoeken op de Noordpool en gaat z’n belangen in teerzand verkleinen. Biobrandstoffen en zonne-energie moeten over 20 jaar 20% van het bedrijfsportfolio uitmaken. Dat blijkt uit een strategie stuk dat recent is gepubliceerd.

Total is hiermee een van de eerste oliebedrijven die expliciet rekening houdt met de 2 graden doelstelling in zijn investeringsbeleid. CEO Patrick Pouyanne benadrukt in het voorwoord van het strategiestuk het belang van het Klimaatakkoord van Parijs bij deze beslissing:

COP21 was definitely a watershed. Despite the current instability worldwide, 195 countries managed to unite around an ambitious climate agreement. That sends a strong message.

Shell publiceerde onlangs wel een eerste energiescenario met de 2 graden doelstelling als uitgangspunt, maar topman Van Beurden zei in een interview met Nieuwsuur eerder dit jaar:

ik pomp alles op wat ik kan oppompen.

De resolutie van Follow This om Shell om te vormen tot een duurzaam energiebedrijf werd door 97% van de aandeelhouders afgewezen. Komende dagen wordt er ook bij andere oliebedrijven, zoals Chevron en Exxonmobil, gestemd over resoluties over klimaatverandering.

Oproep tot onderzoek naar Shell’s invloed op klimaatbeleid

NIEUWS - Drie Amerikaanse congresleden hebben de Amerikaanse openbaar aanklager gevraagd om een onderzoek te starten naar de invloed van Shell op het Amerikaanse klimaatbeleid. Vorig jaar werden soortgelijke oproepen om onderzoek naar de invloed van ExxonMobil op klimaatbeleid gedaan. Openbaar aanklagers in Californië en New York zijn daadwerkelijk onderzoeken gestart, waarbij de vraag is of burgers en /of beleggers misleidt zijn over klimaatverandering en de financiële risico’s.

De oproep om soortgelijk onderzoek naar Shell te starten volgt na publicaties van InsideClimate News, waaruit blijkt dat ook andere olie- en gasbedrijven al in de jaren zeventig bekend waren met de gevolgen van klimaatverandering. Ondanks het wetenschappelijke bewijs financierde Exxon en Shell lobbygroepen die bewust twijfel zaaide, zoals het American Petroleum Institute.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: 350 .org (cc)

Jaaroverzicht Groningse gaswinning 2015: veiligheid Groningers staat niet voorop

De gaswinning uit het Groningen-veld was ook in 2015 regelmatig in het nieuws. Vaak lazen we dat de veiligheid van de Groningers voorop staat, maar volgens gastauteur Herman Damveld is dat niet zo. In deze gastbijdrage, die eerder op CO2ntramine werd gepubliceerd, legt hij waarom niet en geeft hij een overzicht van de ontwikkelingen in 2015. De komende weken behandelt de Tweede Kamer het besluit van minister Kamp om dit gasjaar (oktober 2015 t/m september 2016) vast te houden aan het gaswinningsniveau van 27 miljard Nm3 aardgaas uit de voorlopige voorziening van de Raad van State. Deze week heeft de Tweede Kamer 419 technische vragen gesteld over dit besluit en de bijbehorende onderzoeken.

De veiligheid is ondergeschikt aan de leveringszekerheid, zoals ook blijkt uit het gasbesluit van minister Kamp van 18 december 2015. Zelfs de door de minister Kamp ingestelde commissie-Meijdam vraagt zich af waarom de gaswinning jaarlijks schade mag toebrengen aan huizen. De veiligheid staat pas echt voorop als jaarlijks niet meer dan 12 miljard kubieke meter dan uit het Groningen-veld gewonnen zou worden. Minister Kamp kiest echter 27 tot 31 miljard kuub tot oktober 2016. De risico’s zijn vergelijkbaar met aardbevingen die in Italië voorkomen.

Er is nog voor 15 jaar gas. De aardgasbaten tot eind 2015 zijn 283 miljard euro. De gasprijs op de wereldmarkt halveerde vanaf begin 2014 en dat verklaart voor een groot deel de daling van de aardgasbaten voor de regering.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende