Anti-Navo Montenegrijnen gokken op Nederlands referendum

Niets lijkt het NAVO-lidmaatschap van Montenegro meer in de weg te staan. De oppositie ziet nog een laatste kansje in Nederland. Met uitzondering van Spanje hebben alle NAVO-landen het toetredingsverdrag van Montenegro nu geratificeerd. De Amerikaanse president Trump zette vorige week zijn handtekening.  Spanje zal dat naar verwachting half mei doen. De toetreding van het 29e lid van de verdragsorganisatie is dan ondanks alle bezwaren van de binnenlandse oppositie en van Rusland een feit. Tegenstanders van de NAVO in Montenegro willen in Nederland nog medestanders vinden voor een referendum om de ratificatie door het Nederlandse parlement ongedaan te maken. De Neutrality Union hoopt dat Nederlanders, in navolging van het Oekraïne-referendum, alsnog een blokkade willen opwerpen voor het omstreden lidmaatschap van de NAVO. De Kiesraad zou vandaag bekend maken of er voor de eerste fase van de referendumprocedure voldoende (minstens 10.000) handtekeningen zijn ingezameld. Initatiefnemer Gojko Raicevic hult zich voorlopig in stilzwijgen. De oppositie tegen het NAVO-lidmaatschap had in Montenegro ook een referendum aangevraagd. Maar dat is door de regering afgewezen. In december was volgens een opiniepeiling nog geen 40% van de Montenegrijnen voor de NAVO. Maar het parlement zal volgende week in meerderheid voor het NAVO-lidmaatschap stemmen. Bij de krappe meerderheid van de zittende coalitie heeft zich ook nog een kleine partij uit de oppositie gevoegd.

Foto: Martha de Jong-Lantink (cc)

Vučić: “Tito was een ‘smart guy'”

ELDERS - De nieuwe Servische president houdt zowel Brussel als Moskou aan de lijn.

Zondag won de huidige Servische premier Vučić de presidentsverkiezingen met 55% van de stemmen. Zijn tegenkandidaten in de eerste ronde kwamen niet boven de 16%. Bijna de helft van de Servische kiesgerechtigden bleef thuis.

De overwinning van Vučić bracht deze week in talrijke steden massa’s  -meest jonge- demonstranten op de been. Ze protesteerden tegen de nieuwe president, onregelmatigheden bij de verkiezingen, de partijdigheid van de media en de uitschakeling van het parlement tijdens de campagne. Op verschillende plaatsen werd ook geprotesteerd tegen het gebrek aan perspectief op werk en tegen voortdurende bezuinigingen. Een van de demonstranten:

“The same things are happening over and over for years, the same people, we must stop it. The same people are creating our future constantly. Serbia must be a better country [rather than a country] from which young people are leaving and criminals and thieves are staying.”

Aleksandar Vučić (47) komt oorspronkelijk uit de rechtse, nationalistische Radicale Partij van Šešelj. Hij brak daarmee omdat hij anders dan Šešelj aansluiting wilde zoeken bij de EU. Dat standpunt bezorgde hem enkele jaren geleden een grote populariteit. Inmiddels is het aantal voorstanders van aansluiting bij de EU flink gedaald. Bij de parlementsverkiezingen van vorig jaar april behield de SNS (Progressieve Partij, let niet op de naam) ondanks een verlies de overgrote meerderheid: 131 van de 250 zetels . De SRS van Šešelj kwam terug met 29 zetels.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Best Friends Forever!

bff

Rusland sprak vorige week woensdag in de VN-veiligheidsraad haar veto uit over de resolutie waarin werd voorgesteld de massamoord op zeven à achtduizend moslimmannen in Srebrenica formeel als genocide te erkennen.

Waar heb je anders vrienden voor?

Foto: Aleksandr Zykov (cc)

Nieuwe spanningen op de Balkan

ELDERS - De Balkan blijft onrustig. Nu dreigen Servië en Montenegro meegesleept te worden in een oplaaiend oost-west conflict. En de oorlog in Bosnië en Kosovo is nog lang niet uitgewoed.

Vorig jaar oktober werd bij de parlementsverkiezingen in Montenegro een staatsgreep van de Servisch gezinde oppositie onschadelijk gemaakt. De coupplegers zouden het hebben gemunt op de westers gezinde premier Djukanovic en zouden van plan zijn geweest de overwinning van zijn partij bij de verkiezingen met geweld ongedaan te maken. Aanleiding was het omstreden besluit van Djukanovic om zijn land lid te maken van de NATO. Montenegro wees onmiddellijk naar Servië, maar Belgrado ontkende uiteraard alle bemoeienis. De voormalige Servische politiecommandant, Bratislav Dikic, die bij de mislukte coup werd gearresteerd beweerde dat de politie hem stiekem heeft opgescheept met het bewijsmateriaal, een telefoon en de sleutels van een huis vol wapens.

Aanvankelijk waren er geen aanwijzingen dat Rusland iets te maken had met de coup. Maar afgelopen zondag stelde openbaar aanklager Katnic Rusland alsnog verantwoordelijk voor de poging de pro-westerse regering van Djukanovic omver te werpen. Een voormalige militair attaché op de Russische ambassade in Polen, Eduard Shishmakov wordt nu verdacht van betrokkenheid bij de couppoging in Montenegro. Shishmakov, ook bekend onder de naam Shirokov, zou een medewerker zijn van de Russische militaire inlichtingendienst. In 2014 is hij wegens spionage in Polen het land uitgezet. Russische woordvoerders verklaren de beschuldiging van inmenging absurd en onderdeel van dezelfde campagne die hun land zwart moet maken met verhalen over inmenging van hackers in verkiezingscampagnes elders.

Foto: Milos Milosevic (cc)

Israël leverde wapens aan Serviërs, maar houdt dat liever stil

ACHTERGROND - Israël leverde in de jaren negentig wapens aan de Serviërs tijdens de Joegoslavië-oorlog, maar het Israëlisch hooggerechtshof wil dat liever stilhouden.

Het Israëlische hooggerechtshof heeft volgens de site +972 vorige maand een verzoek afgewezen om details te onthullen van Israelische militaire bijstand en wapenleveranties aan de Serviërs tijdens de genocide in Bosnië in de jaren ’90.

Volgens de rechters van het hooggerechtshof zouden de onthullingen de Israëlische buitenlandse betrekkingen zodanig schaden, dat dit de geheimhouding rechtvaardigde, alsmede het buiten schot houden van diegenen die er voor verantwoordelijk waren geweest.

Het verzoekschrift, dat was ingediend door de advocaat Itay Mack en hoogleraar Yair Oron, leverde het hof diverse concrete bewijzen dat die leveranties en bijstand inderdaad hebben plaatsgevonden, ook nadat er in 1991 internationale sancties tegen Servië van kracht waren geworden.

Boter op het hoofd

Onder meer ging het om militaire training en de levering van munitie en geweren. Eén van de bronnen van hun bewijzen was het dagboek van de Servische generaal Ratko Mladic tegen wie door  de openbare aanklager van het Joegoslavië Tribunaal in Den Haag woensdag levenslang werd geëist. Mladić’s dagboek vermeldt de banden met Israël expliciet. 

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: foto van de auteur

“U heeft nog zes dagen om af te treden”

ELDERS - Onrust in Montenegro. De grootste oppositiepartij roept premier Djukanovic op om te vertrekken. De regering vermoedt een Russisch complot. 

Afgelopen zaterdag ontruimde de politie in Podgorica met veel geweld een tentenkamp van demonstranten voor de deur van het parlement. Duizenden mensen trokken zondagavond door de hoofdstad uit protest tegen het politie-optreden en als ondersteuning van de eis van de oppositie aan premier Djukanovic om af te treden. Oppositiewoordvoerder Mandic van het Democratische Front gaf Djukanovic nog zes dagen de tijd. “Anders komt heel Montenegro zaterdag hier weer voor een nieuw protest”. Dat is dus morgen.

Van alle voormalige delen van het voormalige Joegoslavië is Montenegro misschien nog wel het langst rustig gebleven. Het land maakte tot 2006 deel uit van een federatie met Servië. In dat jaar stemde de meerderheid van het land voor onafhankelijkheid. Montenegro, een bergachtig land in het Zuid-Westen van de Balkan, heeft niet meer dan ruim 600.000 inwoners, van wie de meesten (45%) Montenegrijnen, een grote minderheid Serviërs (28%) en verder nog Albanezen en Bosniakken. Milo Djukanovic van de Democratische Socialisten van Montenegro (DPS, een voortzetting van de Communistische Partij die tot de burgeroorlog aan de macht was) is er feitelijk al sinds 1990 de baas. Hij was aanvankelijk nauw gelieerd aan de Servische premier Milosevic, maar koerste later op onafhankelijkheid van Montenegro. Zijn partij, inmiddels ook lid van de Europese Socialisten, won in een coalitie van pro-Europese partijen de verkiezingen van 2012. Sinds 2010 is Montenegro kandidaat-lid van de EU. Nu ligt Djukanovic sinds enkele weken onder vuur op beschuldiging van corruptie en electorale fraude. Het conservatieve Democratisch Front van Miodrag Lekic, dat hem de wacht heeft aangezegd is pro-Servisch en heeft de andere oppositiepartijen opgeroepen niet meer in het parlement te verschijnen.

Foto: wikimedia.commons

“Mladic was er niet bij” zegt zijn echtgenote

ELDERS - In Den Haag is het proces heropend tegen de Servische generaal Ratko Mladic die beschuldigd wordt van de moord op duizenden moslims uit Srebrenica na de overgave door de Nederlandse VN-troepen in juli 1995. Nederland is inmiddels wel klaar met deze geschiedenis. Servië is nog dagelijks bezig met de gevolgen van de oorlogen uit de jaren negentig.

Bosiljka Mladic, de echtgenote van Mladic, zat woensdag in de getuigenbank van het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag (foto). “Mijn man was in juli 1995 bij mij in Belgrado”, verklaarde ze. Hij kan dus niet aanwezig zijn geweest bij het bloedbad dat de Serviërs hebben aangericht onder de mannen die zij uit Srebrenica hadden weggevoerd. Ze ontkende ook dat haar man er orders voor had gegeven. Ze had het hem ook gevraagd en zijn antwoord was: twijfel je aan me? Nee, natuurlijk. Hoe relevant is de getuigenis van de echtgenote van een aangeklaagde?

Bosiljka bevestigde dat haar man tot de arrestatie van Milosevic in 2001 beschermd werd door de Servische regering. Daarna is hij ondergedoken. Ze dacht dat hij al wel dood zou zijn toen hij tien jaar later alsnog werd gevonden en uitgeleverd. Hij had eerder al eens een hartaanval gehad en leefde ondergedoken in moeilijke omstandigheden. De verdediging van Mladic zegt dat de 73-jarige oud-generaal inmiddels te ziek is om het proces te doorstaan. Russische dokters zijn ingeschakeld om zijn toestand te onderzoeken. Een dergelijk scenario is al eerder vertoond bij het Joegoslavië-tribunaal.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Solidair met het broedervolk

ELDERS - In Oekraïne vechten huurlingen uit diverse Europese landen.

Afgelopen zomer schreef ik over Serviërs die meevochten met de separatisten in het oosten van Oekraïene. De “Volksrepubliek Donetsk” had daarvoor net een speciaal gezantschap geopend in Belgrado. Uit Donetsk rapporteerde het Servische bataljon Jovan Sevic overwinningen op het Oekraïense leger. Het bataljon is vernoemd naar een 18e eeuwse cavaleriecommandant uit Servië die de Russen trouw zwoer bij het vestigen van een autonome provincie in de regio Donetsk onder de naam Slavo-Serbia. De historische banden tussen Rusland en Servië worden in patriottische kringen in het Balkanland nog steeds gekoesterd. De Servische premier Vucic verzocht zijn landgenoten deze zomer dringend om naar huis te komen, want “Servië is geen partij in dit conflict”.

Het is niet duidelijk of zijn oproep gehoor heeft gevonden, maar veel nationalistische Serviërs zullen het niet met hem eens zijn. En dat geldt voor meer mensen uit de regio. Vorige week riep de Kroatische regering  net als Vucic landgenoten die in Oekraïne vechten op om naar huis te komen. Het gaat om Kroaten die zich hebben aangesloten bij het extreem-rechtse Azov Bataljon dat de separatisten bevecht in het zuiden van het land.

Foto: Dubrovnik [foto van de auteur]

Spoken uit het verleden

ELDERS - De Balkan oorlog van meer dan twintig jaar geleden lijkt geschiedenis vanuit West-Europa gezien. In het voormalige Joegoslavië houden Serven, Kroaten en Bosniërs hun onderlinge conflicten nog steeds levend.

Zondag mogen de Kroaten een president kiezen. In de tweede ronde gaat het tussen de huidige sociaaldemocratische president Ivo Josipovic en de christen-democratische Kolinda Grabar-Kitarovic. De laatste zou de grootste kans hebben om te winnen, volgens politicoloog Puhovski. De sociaaldemocraten hebben de afgelopen periode geregeerd en het land is er volgens velen niet beter van geworden. En van de christen-democraten verwacht Puhovski een grotere opkomst. Grabar-Kitarovic is nu nog assistent van de secretaris-generaal van de NATO. Ze was eerder minister van Buitenlandse Zaken en Europese integratie en heeft haar land zowel de NATO als de EU ingeloodst. In een afgelopen zondag uitgezonden televisiedebat probeerden beide kandidaten elkaar zoals gebruikelijk elkaars reputatie onderuit te halen. Josipovic confronteerde zijn tegenstandster met de corruptie in de regering waar zij deel van uitmaakte. Grabar-Kitarovic viel de sociaaldemocraten aan vanwege hun onmacht om het land uit de crisis te helpen.

Spoken uit het verleden beroerden het afgelopen jaar de Kroatische politiek, schrijft Balkan Insight op de laatste dag van 2014.  Twee oud-medewerkers van de Joegoslavische geheime dienst moesten op aandrang van de EU en na tegenwerking vanuit het parlement uiteindelijk toch aan Duitsland worden uitgeleverd voor de moord op de balling Stjepan Djurekovic in 1983. De Balkan oorlog die tien jaar later na het uiteenvallen van de Joegoslavische Federatie uitbrak is in de rechtszaal nog steeds niet uitgevochten. Kroatië en Servië beschuldigden elkaar bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag van oorlogsmisdaden. Kroatië verdedigde zich in dit proces met verwijzing naar de vrijspraak van Ante Gotovina en Mladen Markac in 2012 door het Joegoslavië Tribunaal.  Generaal Gotovina, die verantwoordelijk wordt gesteld voor de moord op Serviërs in enkele Kroatische regio’s is nog altijd populair bij Kroatische nationalisten (die ook nu nog geen moeite hebben met een mis ter nagedachtenis van de fascist Pavelic) De Serviërs reageerden uiteraard woedend. Twee jaar later zagen we het omgekeerde toen de Servische nationalist Seselj door het Joegoslavië tribunaal om gezondheidsredenen werd vrijgelaten. Hij wreef onmiddellijk zout in de wonde door de inname van de Kroatische stad Vukovar in 1991 door het toenmalige Joegoslavisch leger een ‘bevrijding’ te noemen. De stad is sinds 1998 Kroatisch, maar heeft nog altijd een Servische minderheid. Kroatische veteranen maakten zich het afgelopen jaar druk om het gebruik van cyrillische tekens in de openbare ruimte te verbieden. En zo zal het nog wel een tijdje doorgaan, ook in 2015. Met een uitvoerig onderzoek naar de manier waarop de paramilitaire (terroristische) groep van de Serviër Arkan ontsnapte aan vervolging wegens oorlogsmisdaden hebben de journalisten van Balkan Insight zelf nieuwe conflictstof op tafel gelegd.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Skanderbeg monument Lezha, Albanië [foto van de auteur]

Balkan blues

ELDERS - De Balkan blijft een onrustig gebied. De EU neemt een groot risico als het de uitbreiding met de westelijke Balkanlanden temporiseert.

De eerste voetbalmatch tussen Servië en Albanië sinds 1967 heeft Europa weer even met de neus op de feiten gedrukt. De onrust in de “achtertuin” op de Balkan, die men maar al te graag wil negeren, gaat niet vanzelf weg. Het weren van Albanese supporters bij de beladen voetbalwedstrijd afgelopen woensdag was niet voldoende om een rel te voorkomen. Er zijn tegenwoordig modernere middelen om de aandacht te vestigen op een nog steeds levend politiek conflict. Tijdens de wedstrijd verscheen boven het veld een vlag met een tekening van Groot-Albanië, dus inclusief Kosovo. Een Servische speler kreeg de vlag te pakken, waarna spelers met elkaar op de vuist gingen. De wedstrijd werd gestaakt. De drone waaraan de vlag hing bleek bestuurd te worden vanuit de VIP-room door Olsi Rama, broer van de Albanese premier Edi Rama. Hij is gearresteerd met enkele anderen, maar werd woensdag weer vrijgelaten “omdat er wegens een staking geen advocaten beschikbaar waren.” Zelf verklaarde hij dat de Serviërs hem niets konden maken “want hij heeft een Amerikaans paspoort”. Je kunt het zien als een bizar incident, maar in een regio met zoveel onderhuidse spanningen kan zoiets gemakkelijk aanleiding zijn voor het oplaaien van geweld.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende