Is ons slavernijverleden erfelijk?

De recente tv-serie over De Slavernij richtte onze aandacht weer eens op een triest stukje vaderlandse geschiedenis. We zijn graag trots op de visionaire waaghalzen die ons land tot een centrum van handel, kunst, en wetenschap maakten, maar de schaduwkanten van hun optreden vergeten we liever. Een voorvader die in slaven handelde is niet echt iets om mee te pronken. Maar hoe zinnig zijn die trots en zijn tegenhanger nu eigenlijk, vraagt Bart Voorzanger zich af. Slavernij is van alle tijden, is een van de stellingen van de serie. De vraag is wel wat je onder slavernij moet verstaan om het tot iets algemeens te maken zonder dat het ophoudt echt heel erg te zijn. Er is per slot een glijdende schaal van de werkgever die in elk geval onder werktijd een hoop te zeggen heeft over het doen en laten van zijn werknemers, naar de plantage-eigenaar die áltijd álles te zeggen had over als zijn eigendom erkende slaven. Het eerste uiterste is een vrijwel universeel menselijk verschijnsel waarmee zeer velen heel wel kunnen leven, het laatste is even onverdraaglijk als zeldzaam. Ik denk niet dat de programmamakers op relativering uit waren, maar misschien hadden ze zich toch beter kunnen beperken tot een serie over de koloniale plantageslavernij. Naar andere narigheid kijken we dan een andere keer wel weer. Het is altijd goed de geschiedenis te kennen. Alles wat we om ons heen zien is er het product van, en alles wat we om ons heen zien wint in een historische context aan begrijpelijkheid. Maar als we de geschiedenis proberen te gebruiken voor morele lessen, gaat het vaak mis. Wat weten we van de slavernij, en wat kunnen we daarvan leren?

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Schuld van de Immigratie

Immigratie in een notendop (Foto: Flickr/Daquella manera)

“‘Maar de PvdA van Drees zal ons toch niet uitleveren aan die islam?’ Tegen al die mensen zeg ik: kijk naar de resultaten, kijk naar die veranderingen van het straatbeeld, kijk naar al die problemen met helaas vaak moslim-immigranten kijk naar de verloedering, de criminaliteit, het teren op uitkeringen. En vraag je dan af: hoe kon dit alles gebeuren, wie heeft dit veroorzaakt? Wie heeft het gedaan? En het antwoord is: die partij.”

De afgelopen jaren legt met name de PVV de ‘schuld’ van de ‘massa-immigratie’ neer op de stoep van de PvdA. Daar de PvdA dat nooit krachtig weerspreekt is de indruk ontstaan dat de PVV de waarheid aan haar zijde heeft. Maar is dat wel zo? Welk beleid is er precies gevoerd dat tot de huidige stand van zaken heeft geleid? Informatie over het aantal immigranten is ruim voor handen, maar over beleidsbeslissingen is verbazend genoeg weinig te vinden op het web. Ook boeken als Hoezo Mislukt? (van Frans Verhagen) en Land van Aankomst (van Paul Scheffer) en het rapport van de Commissie Blok geven geen antwoord op deze vraag.

Des te interessanter is deze reconstructie van Elsevier, waarin de migratieperiode van 1960 tot 1975 onder de loep wordt genomen. Even wat achtergrond: tot 1973 (aantreden van kabinet Den Uyl) waren er slechts centrum-rechtse regeringen. De enige uitzondering was het kabinet Cals dat slechts één jaar regeerde (april ’65 tot november ’66). De centrum-rechtse regeringen waren van beslissende invloed op de immigratie. Een puntsgewijs overzicht:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Herstelbetalingen: Het Spel

SlavernijGisteren kwam het onderzoek van de Surinaamse econoom Armand Zunder in het nieuws. Hij heeft becijferd dat Nederland 379 miljard euro aan herstelbetalingen moet betalen aan Surinamers wier voorouders leden onder het koloniale bewind. Het betreft hier vrijwel alle bevolkingsgroepen in Suriname: de inheemse indianen die bijna zijn uitgeroeid, de uit Afrika gehaalde slaven, de latere plantagearbeiders uit India en Java. Maar de nadruk ligt op de slavenhandel en slavernij (DePers). Het onderzoek van Zunder is omstreden en verschillende wetenschappers uiten nu al kritiek: het tropische landje dat geruild werd voor Nieuw-Amsterdam zou Nederland nooit zoveel geld hebben opgeleverd bijvoorbeeld. Nederland is even welvarend als Duitsland dat nooit echt goed van haar rol als kolonisator heeft kunnen profiteren en Zweden is als mislukte flitskolonisator zelfs nog welvarender? Ook is het niet duidelijk wie er nu precies recht heeft op al dat geld?

In hoeverre lijden de huidige Surinamers en Surinaamse Nederlanders nog onder de slavernij die inmiddels 145 jaar geleden werd afgeschaft dat herstelbetalingen op hun plaats zijn? Dat racisme in de huidige maatschappij gedeeltelijk haar oorsprong heeft in het slavernij-verleden vind ik hier wel van belang. Maar met betrekking tot de lagere levensstandaard van de bevolking in de oude koloniën spelen wereldhandelsverdragen en de eigen overheid een grotere rol dan het koloniale verleden. Herstelbetalingen voor historische fouten moeten mijns inziens gaan naar de eerste, hooguit tweede generatie slachtoffers: moeders van Srebrenica en oma’s op Atjeh, bijvoorbeeld.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Buitenlanders schuldig aan stijging topinkomens

Monopoly (Foto: Flickr/DavidDmuir)

Afgelopen weekend was het weer raak: de topinkomens lagen onder vuur. De loonstijging in 2007 bedroeg een, je mag wel zeggen stevige, 23%. Daar is vast van alles over te zeggen en dat zal ongetwijfeld ook gebeuren. Veel belangrijker dan de jaarlijkse verandering is echter de langjarige trend. Met behulp van de speciale Volkskrant-site over de topsalarissen is op dat gebied interessante data beschikbaar, die na wat rekenwerk leiden tot een nog interessantere conclusie: het is vooral de schuld van de buitenlanders.

Beloningen voor buitenlanders stijgen harder
Waar gaat het om? Het blijkt dat tussen 1996 en 2006 de beloning van een bestuursvoorzitter van 0,82 naar 2,32 miljoen euro is gestegen. Er blijkt echter ook een groot verschil in beloning te bestaan tussen buitenlandse bestuursvoorzitters en Nederlandse bestuursvoorzitters en dat verschil groeit. Was het verschil in 1996 een kleine 21%, in 2006 verdient een buitenlandse voorzitter gemiddeld maar liefst 41% meer dan zijn Nederlandse collega. Die 41% verschil komt neer op 0,79 miljoen euro, ofwel bijna gelijk aan een gemiddeld voorzittersalaris van een decennium eerder. Daarnaast is ook het aandeel buitenlandse bestuurders sterk toegenomen: vormden zij in 1996 maar een kwart van de bestuurders, in 2006 was dat al bijna de helft. Een toenemend aandeel buitenlandse bestuurders, gecombineerd met een groeiend inkomensverschil tussen Nederlandse en buitenlandse bestuursvoorzitters betekent in ieder geval dat de inkomensstijging van de afgelopen jaren in sterke mate in buitenlandse zakken is verdwenen. Zeker als je dit even in een grafiekje (pdf) uitzet, zie je goed hoe sterk dit effect is.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Afgedaan

[qvdd]

Er komt geen rechtszaak en hij erkent geen schuld. De zaak is wat mij betreft hiermee afgedaan.

Geert Wilders reageert op de schikking die PVV’er Hernandez met justitie heeft getroffen inzake het kopstootindicent. Hernandez betaalt 500 euro en hoopt daarmee van het gedonder af te zijn. De vraag is waarom het OM, die zegt te kunnen bewijzen dat de ontkennende Hernandez schuldig is, het niet op een rechtszaak laat aankomen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige