Marokko in de ban van jongerenprotesten voor betere gezondheidszorg, scholen en werk

Sinds drie dagen wordt Marokko geconfronteerd met de grootste demonstraties sinds jaren. In 11 steden, waaronder Rabat, Casablanca, Marrakesh en Agadir gingen met name jongeren de straat op. Er waren clashes met de politie die in grote getale was uitgerukt en er werden ten minste 200 mensen her en der opgepakt. De demonstraties waren georganiseerd, misschien moeten we zeggen aangejaagd, door een  groepering, GenZ 212. Dat is een nieuwe groep en een nieuwe vorm van organisatie, omdat het gaat via ongenoemde figuren die zich manifesteren via een nieuw medium, dat pas enkele weken bestaat en waarop mensen met een gekozen naam kunnen communiceren via een zogenoemde Discord Server. Discord is uitermate populair bij jongeren - dat is namelijk de grootste bevolkingsgroep in Marokko, die  is geboren tussen 1995 en 2010. En omdat GenZ 212 geen duidelijke leiders kent is het voor de regering moeilijk om haar reactie te bepalen. De jongeren roepen leuzen tegen de corruptie en vallen de regering aan vanwege de miljarden die worden geïnvesteerd in drie nieuwe stadions en de modernisering van een aantal oudere, in verband met de wedstrijden voor de Afrikaanse Cup, later dit jaar, en de wereldcup in 2030 die Marokko gaat organiseren. Eén van de slogans is: "We willen ziekenhuizen, geen stadions'' en betere gezondheidszorg is één van de eisen. De Wereldgezondheidsorganisatie geeft aan dat 25 artsen er 1.000 inwoners wenselijk is, maar Marokko komt niet verder dan 7,7. Er waren eerder wat verspreide onlusten over het feit dat veel slachtoffers van de aardbeving van 2023 nog steeds niet geholpen zijn. Maar het overlijden van acht vrouwen in Agadir eerder deze maand in een ziekenhuis waar ze hoopten een kind te krijgen, voerde de spanning op. Betere scholen en meer werk voor jongeren behoren ook tot de eisen. Marokko's premier, de biljonair Aziz Akhannouch, die tevens burgemeester van Agadir is, prees eerder deze maand de grootse verrichtingen van de regering in de gezondheidszorg waar ''vernieuwingen waren doorgevoerd, meer geld werd uitgegeven en waar in alle regio's van het land ziekenhuizen werden gebouwd''. Maar de minister van Gezondheid Amine Tahraoui ontsloeg naar aanleiding van het overlijden van de acht vrouwen de directeur van het ziekenhuis en een aantal regionale gezondheidsfunctionarissen. Het mocht niet baten. Hakim Sikouk van de Marokkaanse Vereniging voor de Mensenrechten bekritiseerde de harde manier waarop de politie tegen de demonstranten is opgetreden. Hij veroordeelde deze aanpak tegen jongeren die met sociale wensen de straat op gingen. Oppositiepartijen deden oproepen aan de regering om met de protesteerders een dialoog aan te gaan.

Door: Foto: Schermafbeelding reportage Al Jazeera GenZ 212 protest 2025

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Krimpprognoses onderwijs

ANALYSE - In een prachtig interview met stedenbouwkundige Riek Bakker in de Volkskrant, zegt ze dat we nu eens op moeten houden met de term “krimp”. Alsof krimp zo’n ramp is: ze noemt Parkstad Limburg als een voorbeeld waarbij de regio de realiteit omarmt en er iets moois mee doet.

Toch kleuren de plaatjes waarin krimp in het onderwijs wordt getoond, nog steeds vooral rood (gevaar!). De begeleidende tekst bij onderstaande kaart is veelzeggend:

Tot 2025 daalt in 224 gemeenten het aantal kinderen in de basisschoolleeftijd. Dit is 57% van de Nederlandse gemeenten, goed voor 40% van het totaal aantal basisonderwijsleerlingen. Toch zijn er ook gemeenten waar na jaren van krimp weer hoop aan de horizon gloort.

Onderwijs in Grafieken - Krimpgebieden

Bron: ABF Research (2015), Primos Prognose, bewerking Verus 2016.

Waarom leidt de krimpprognose tot angst?

Uiteraard is dat de reële daling van werkgelegenheid en het blijven zitten met te grote gebouwen. De inkomsten dalen sneller dan de uitgaven en alternatieve inkomstenbronnen zijn niet snel gevonden.

Dan is er nog de ongelukkige omstandigheid dat alle scholen in een regio met krimp te maken krijgen, en dus allemaal de marketing opschroeven. Gevolg: een veel grotere concurrentie om de leerling en jaarlijks sterkere fluctuatie in instroom, met alle gevolgen voor personeel. De noodzaak om echt hard in te grijpen en scholen bijvoorbeeld te fuseren is of net niet aan de orde, of wordt belemmerd door regelgeving. Gevolg kan zijn dat scholen langzaam wegzakken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

In beeld | Schade aan scholen in Syrië

VISUALISATIE - Al voor de crisis in Syrië ging het niet goed met het onderwijs: meer dan 40% van de jongeren was in 2010 voortijdig schoolverlater. Zij verlieten het onderwijs voordat ze de tweede klas voortgezet onderwijs hadden afgerond.

Unicef laat zien dat het conflict rampzalig is voor de kinderen. Velen hebben inmiddels een achterstand van twee jaar opgelopen, en scholen zijn beschadigd of worden als schuilplaats gebruikt.

N.B. deze kaart is uit 2013, dus de situatie zal inmiddels nog veel slechter zijn. Meer recente informatie over de kinderen van Syrië is te vinden op een speciale website van UNICEF.

En eergisteren verscheen ook een actueel artikel in de Telegraph over de noodzaak van extra fondsen, ter voorkoming van een verloren generatie.

Onderwijsgrafiek # - Scholen in Syrie

Klik op de afbeelding voor een grotere versie.

Foto: copyright ok. Gecheckt 01-03-2022

Politiek Kwartier | Kleine scholen

COLUMN - Net als je even inkakt, prikken onze Vaste Gasten je elke werkdag om 15.30 uur weer wakker met hun scherpe pennetjes. Vandaag: Klokwerk die het naar aanleiding van de puinhoop bij Amarantis zowaar eens is met de SP.

In de jaren ’90 moesten de scholen steeds groter en zelfstandiger worden.

Grotere organisaties kunnen immers grote dingen gezamenlijk inkopen, en dat is goedkoper. Een bestuur kan bovendien efficiënter zijn als het gecentraliseerd is. En als scholen marktpartijen worden, beseffen ze vanzelf hoe afhankelijk ze zijn van de consument… en hoe gevaarlijk de concurrent is. Dan gaan ze dus vanzelf een goed product leveren tegen een lage prijs. Zo werkt immers de vrije markt!

Deze naïeve theorie is inmiddels al door talloze praktijkvoorbeelden keihard gelogenstraft. Het jongste voorbeeld heet Amarantis.

Amarantis is ontstaan als scholengemeenschap na verschillende fusies. Het gaat hier om een scholengemeenschap van 30.000 leerlingen. Amarantis adverteert op haar site met kleinschalige christelijke scholen… onder een grote paraplu. Leuk hoor. Maar het bestuur van Amarantis had in zo’n grote gemeenschap natuurlijk geen idee van wat er in de klassen gebeurde. En andersom klaarblijkelijk ook niet.

Begin dit jaar barstte de bom. Amarantis stond aan de rand van een faillissement. De onderzoekscommissie die daarop werd ingesteld kwam deze week met een rapport met scherpe conclusies. Het College van Bestuur voerde een financieel wanbeleid. In de organisatie heerste een angstcultuur, waardoor misstanden niet boven water kwamen. En er was sprake van zelfverrijking, belangenverstrengeling en vriendjespolitiek.

Foto: copyright ok. Gecheckt 07-10-2022

Homo in de provincie

Ik verzorg wel eens lessen op middelbare scholen. Rijk word je daar niet van, maar het is ontzettend leuk om voor een groep jonge mensen te mogen spreken. Soms heb ik het over het dagelijks leven in het oude Rome, een andere keer is het de beurt van Herodotos, en Alexander de Grote is ook een populair onderwerp.

Ik sprak over de Macedonische wereldveroveraar in het kleine provinciestadje R., en terloops kwam ook zijn beste vriend Hefaistion ter sprake. Na afloop beantwoordde ik nog wat vragen, met als laatste een jongen van een jaar of zeventien, die wachtte tot iedereen was vertrokken en toen vroeg of hij nu goed had begrepen dat Alexander en Hefaistion een homoseksuele verhouding hadden gehad. Ik antwoordde dat de bronnen het nergens expliciet vermelden, maar dat het veelal wordt aangenomen omdat het in de Griekse wereld vrij normaal was als jonge mannen relaties hadden met andere mannen.

De jongen was merkbaar blij met het antwoord, en de lezer zal inmiddels wel hebben vermoed waarom. Ik had met hem te doen. Ga er maar aan staan, wonen in een provinciestadje met een enorme sociale controle, en ontdekken dat je verliefd kunt zijn op iemand van je eigen geslacht. Niet dat in het provinciestadje potenrammen een probleem is. Dat is meer iets voor de grote stad, met etnische minderheden. Ik weet bovendien heel zeker dat de medewerkers van de school professioneel met dit soort kwesties omgaan. Maar over de klasgenoten ben ik minder zeker.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende