Ritueel misbruik en de heilige status van Argos

Gastbijdrage van Pepijn van Erp (bestuurslid Stichting Skepsis) en Peter Zegers (boekhandelaar en publicist). De vraag of satanisch ritueel misbruik voorkomt in Nederland lijkt terug van weggeweest. Wie de discussie in de jaren negentig van de vorige eeuw hierover nog voor de geest kan halen, moet dit bevreemden. Onderzoek wees toen uit dat het nagenoeg uitgesloten is dat er netwerken zijn waarin dat op grote schaal zou plaatsvinden, het totale gebrek aan concreet bewijs valt er niet mee te rijmen. Wat is er nu voor nieuws onder de zon? De verhalen van vermeende slachtoffers van ritueel misbruik, met vaak onvoorstelbaar gruwelijke details over martelingen en kindermoord, zijn sindsdien niet verdwenen en een aantal therapeuten blijft er halsstarrig in geloven. Op websites van complotdenkers is het thema ook nooit weggeweest en kreeg het recent via het fenomeen QAnon een flinke boost. Het radioprogramma Argos zorgde er in juni 2020 voor dat het onderwerp ook in de mainstream media opdook als iets waar opnieuw serieus onderzoek naar gedaan zou moeten worden met een uitzending waarin onderzoeksjournalisten Huub Jaspers en Sanne Terlingen verslag deden van hun eigen onderzoek. Kamervragen De Tweede Kamer gaat hierin mee. In antwoord op vragen van GroenLinks, PvdA en SP liet de minister van Justitie en Veiligheid weten dat hij geen reden ziet voor nieuw onderzoek. Hij schrijft echter ook wat ongelukkig: “Er valt niet uit te sluiten dat ritueel misbruik in Nederland voorkomt”, wat enerzijds klopt als een bus - hoe zou je dat immers volledig uit kunnen sluiten? - maar anderzijds makkelijk geïnterpreteerd kan worden als dat opsporingsinstanties er eigenlijk onvoldoende zicht op hebben. Ontevreden met dit antwoord eiste de Kamer in een motie onafhankelijk onderzoek naar het voorkomen en de aard van “georganiseerd sadistisch misbruik.” Een formulering die vager is dan waar het in de uitzending van Argos over ging, maar daardoor wel meer kans maakte om aangenomen te worden, legde Niels van den Berge (GL), een van de initiatiefnemers van de motie, uit in een latere uitzending van het radioprogramma. De motie werd unaniem aangenomen, waarna de minister het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) verzocht een onderzoek te starten. Dat gaf de opdracht echter recent terug omdat het onmogelijk bleek een wetenschappelijk onderbouwd onderzoek te doen. Een conclusie die niemand zal verbazen die op de hoogte is van de relevante literatuur uit binnen- en buitenland. Sinds de satanic panic van dertig jaar terug geloven nog maar weinigen in de fantastische verhalen die vooral in de Verenigde Staten nogal wat mensen onschuldig in de gevangenis deden belanden. Geen kritisch onderzoek Het weinig transparante onderzoek van Argos heeft ons inziens niets overtuigends gebracht dat het beeld van satanistische netwerken als mythe moet bijstellen. Dat er wel degelijk forensisch bewijs zou zijn voor satanisch ritueel misbruik, opgetekend uit de mond van een activistische Australische onderzoeker, bleef na een check niet overeind, maar staat nog altijd op de website van het onderzoeksprogramma. De vragenlijst die Argos opstelde in samenspraak met de therapeuten is,  waarschijnlijk onbedoeld, toch behoorlijk sturend te noemen en is voornamelijk verspreid via het circuit van diezelfde groep therapeuten. Slechts met een beperkt aantal van de inzenders heeft Argos uiteindelijk in persoon gesproken. Onduidelijk blijft in hoeverre de overeenkomsten in de verhalen die Argos opmerkelijk noemt nu uit die groep komen of uit het deel van de vragenlijsten die anoniem zijn ingestuurd. Collega-journalisten laten tot dusver na om kritisch te kijken naar wat Argos in dit dossier bericht. De enige kritiek lijkt te vinden op het skeptische blog Kloptdatwel? in de artikelen die wij er zelf over schreven (juli 2020 1 en idem 2; zie ook oktober 2020). De uitstekende reputatie van Argos zal eraan bijdragen dat waarvoor het programma aandacht vraagt met een andere blik wordt bekeken dan wat complotdenkers roepen. Het televisieprogramma Propaganda had bijvoorbeeld in de uitzending van 4 maart geen kritiek op het onderzoek van Argos, terwijl het de QAnons met hun Deep State van een satanistische elite van pedofiele kinderverkrachters als gekkies wegzette. En in de Volkskrant van 23 oktober vraagt columnist Loes Reijmers zich af wanneer "de gekte van complotdenkers ons het zicht op de pijnlijke, soms even waanzinnige werkelijkheid" ontneemt. Waarbij ze de lezer oproept om "de open kritische geest waarmee Terlingen dit lastige onderwerp tegemoet" treedt als voorbeeld te nemen. Niets nieuws Maar onderscheidt het verhaal van Argos zich wel wezenlijk van die QAnon-mythologie? Ook bij Argos gaat het om ook rituele kinderoffers en elites die elkaar de hand boven het hoofd houden. Als je kritische kanttekeningen plaatst krijg je al snel het verwijt dat je de slachtoffers niet serieus neemt en hun problemen ontkent. Of erger, dat je meewerkt aan het in de doofpot stoppen van gruwelpraktijken. ‘Betrokkenen wachten al te lang op erkenning en serieus onderzoek.’ aldus Van den Berge tegenover Argos. Hij wil dat het demissionaire kabinet zo snel mogelijk een onafhankelijke onderzoekscommissie instelt nu het WODC het laat afweten. Zelfs in gemeenteraden van Amsterdam en Rotterdam wordt inmiddels serieus gesproken over eigen onderzoek. Hier zijn politici van de ChristenUnie en Leefbaar Rotterdam de initiatiefnemers. Kennelijk is het voor politici en journalisten makkelijker om geloof te hechten aan de bizarre getuigenissen dan in te zien dat er niets nieuws naar voren is gebracht dat zo’n onderzoek rechtvaardigt. Edit redactie: Bij eerste publicatie stond boven dit artikel een foto die teveel verwarring gaf over on hoeverre die toepasselijk op de inhoud van het stuk was. Die foto hebben we vervangen door de foto die er nu boven staat.

Door: Foto: fidepus (cc)

Hekserij en satanisme in Mexico

, door

Catemaco mag met recht de hoofdstad van de hekserij in Mexico genoemd worden. Zelfs politici en presidenten zoeken hulp van gene zijde bij de zelfverklaarde sjamanen, hogepriesters en satansbezweerders in Catemaco. Sommige tovenaars zijn zelfs wereldberoemd in eigen land.

Bizarre is dat sommigen van die mediums de Satan zelf voor hun karretje trachten te spannen, en zelfs hele kapelletjes met offertafels en manshoge beelden van de duivel voor hem hebben ingericht.

Vice Mexico trok er op uit om hoogte te krijgen van deze beoefenaars van witte en zwarte magie.

Helaas vroeg de journalist in kwestie niet hoe ze deze duivelverering rijmen met katholieke voorstellingen van de Satan als het ultieme kwaad. Daar was ik dan wel weer benieuwd naar geweest.

Een ding is echter duidelijk: hekserij en bijgeloof zijn hartstikke levend in Mexico.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Dwalende rechter erkent geen schuld

, door

Een ingezonden bijdrage van Sargassolezer Frank. Hij verbaast zich over het verloop van de West Memphis Three zaak, waarbij drie jongens onterecht zijn veroordeeld.

Achttien jaar onschuldig zitten voor moord. Het overkwam drie jongens uit West Memphis in de Verenigde Staten. Het gebeurt vaker, vervelend voor de veroordeelden en voor de nabestaanden van de oorspronkelijke slachtoffers. Er wordt sorry gezegd, een gebaar gemaakt richting de onfortuinlijke veroordeelden en hopelijk wordt in het heropende onderzoek alsnog de enig echte dader aangewezen. Zou je denken. Niet in dit geval, een zaak waarin rechters hun eigen goede naam belangrijker blijken te vinden dan justice done.

In 1993 werden drie vastgebonden achtjarige jochies gevonden, vermoord, net buiten de Amerikaanse stad West Memphis. Al snel werd gedacht aan een satanische moord en kwam een achtienjarige jongen, Damien Echols, in beeld. Echols was geen gemakkelijke gozer, maar wat echt tegen hem sprak, was dat hij van heavy metal hield en graag mensen chockeerde, bijvoorbeeld door bloed te drinken.

Een urenlang politieverhoor van een andere metal-liefhebber, de destijds 17-jarige Jessy Miskelley, gaf de doorslag. Zowel Miskelley, Echols als een derde, de destijds zestienjarige Jasin Baldwin, werden veroordeeld voor de moord op grond van zijn bekentenis. De jury oordeelde schuldig, Echols kreeg de doodstraf, de anderen levenslang. Opvallend was dat Miskelley een IQ van 72 heeft.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.