Werkgevers kunnen beter pleiten voor langstuderen

Op Vrij-Zinnig.nl postte Lisa Westerveld, raadslid van GroenLinks voor de gemeente Nijmegen, een vurig pleidooi voor méér langstudeerders. ‘Werkgevers willen universiteit wél op rendement afrekenen’, kopte De Volkskrant (7 mei 2015). In een notitie aan de minister van onderwijs schreven lobbyorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland ontevreden te zijn over de kwaliteit van het onderwijs en instellingen daarom te willen binden aan meer rendementsafspraken. Het aantal hoger opgeleiden moet bovendien omhoog volgens de werkgevers. Om een aantal redenen loopt de redenering scheef: prestatieafspraken hebben verstrekkende gevolgen, maar leiden niet tot meer kwaliteit. Wanneer bekostiging afhankelijk is van een bepaalde indicator, is het logische gevolg dat de ontvanger de afgesproken doelstelling probeert te halen. Met in sociale sectoren vaak averechtse effecten. We zagen dat in de Verenigde Staten, waar hogere bonussen werden gegeven wanneer toetscijfers hoger waren. Het gevolg? Leerlingen kregen hogere cijfers. Niet door beter onderwijs, maar doordat de norm werd verlaagd. We zien dat nu in het hoger onderwijs: instellingen die worden beoordeeld op het aantal studenten dat binnen een bepaalde tijd afstudeert, halen deze norm door minder streng te beoordelen. En daar wordt het onderwijs niet beter van. Wanneer werkgevers de kwaliteit van de afgestudeerden daadwerkelijk omhoog willen, kunnen ze beter pleiten voor andere zaken:

Quote du Jour | Gelijke kans voor iedereen

D66 en de studentenbond willen af van de selectie van masterstudenten. Geen cijferlijst, motivatiebrief, interview en referenties. Voor een gelijke kans voor iedereen die de master wil doen waar zijn of haar ❤ ligt.

Fractievoorzitter Rob Jetten meldde vol trots dat hij iedereen een kans wil bieden op een master-diploma. Hij vergeet er alleen bij te vermelden dat de politiek het universitair onderwijs via aantallen diploma’s en studietijd min of meer dwingt om op rendement te sturen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Guido van Nispen (cc)

Een leven lang leren

ANALYSE - De column van Han van der Horst die afgelopen zaterdag op Joop.nl verscheen is mij uit het hart gegrepen. Hij benoemt dit stuk een aantal punten die ik dermate belangrijk vind dat ik ze graag nog even op rij zet.

Het opheffen van de democratie in de besluitvorming op de universiteiten heeft volgens hem geleid tot een onverantwoordelijk rendementsdenken dat keer op keer leidt tot mislukkingen:

(…) megalomane egotrippers konden op topposities ongeremd hun gang gaan, raden van toezicht en colleges van bestuur jutten elkaar op in plaats van dat er sprake was van een gezonde controle. Dat  leidde tot onberaden bezuinigingen, fusiegolven in het hbo en het in de markt zetten van allerlei nieuwmodische opleidingen – Europese Studies, vrijetijdsmanagement et cetera – die als multidisciplinair werden gepresenteerd maar in feite studenten op heel breed gebied alleen maar oppervlakkigheden boden. Naast de onberaden bezuinigingen zag men even onberaden investeringen. Tot in derivaten toe. De werkvloer werd ondertussen aan een groeiende hoeveelheid administratieve controles onderworpen.

Wat klinkt dat toch allemaal treurig herkenbaar. Niet voor niets wordt in het stuk de universiteit vergeleken met “woningbouwverenigingen, de zorginstellingen en voormalige overheidsbedrijven”. Er is een hoop stukgemaakt in de jaren 90. Het is zo jammer dat veel politieke partijen (VVD, D66) daar nog steeds niet van geleerd hebben.

Maar goed, terug naar de universiteit. Opvallend is van der Horsts hekel  aan multidisciplinaire studies, als stuk voor stuk mislukte pogingen om op die veranderende arbeidsmarkt in te spelen. Om op een continu veranderende arbeidsmarkt en samenleving voorbereid te zijn, moet je volgens van der Horst juist een studie volgen die verdieping geeft, die studenten leert dat er meer is dan de waan van de dag. Weg met ‘Europese studies’, ga Deens studeren. Om in de media te gaan werken ga je geen ‘Mediastudies’ of ‘Communicatieleer’ studeren, maar Psychologie. Ik kon het tot zover niet méér met van der Horst eens zijn.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Rendementsdenken niet ver genoeg doorgeschoten

Een heel goed artikel om twee redenen: ten eerste om de inhoud, ten tweede om de notie dat economisch denken juist wél belangrijk is, in tegenstelling tot wat vele ‘linkse mensen’ graag beweren – het is alleen van belang dat het economisch denken niet teveel verengt in korte-termijndenken: dat is het probleem van het huidige rendementsdenken. Niet het rendementsdenken zelf, maar de kortzichtigheid daarvan.

“In een Volkskrant-artikel over het rapport van de onderwijsinspectie verzucht Wim Kuiper, voorzitter van scholenvereniging Verus: ‘Er wordt te veel door een economische bril gekeken.’

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.