Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
De meest betrouwbare voorspeller van de wereld
Als introductie eerst maar even de voorspellingen:
“Opkomst Nederlands ego-collectief: Dit zogenaamde ego-collectief is meer gebaseerd op het nastreven van gemeenschappelijk eigenbelang, dan op gemeenschappelijke idealen. Hierbij passen drie andere ontwikkelingen: groeiende waardering van sociale controle en leefregels, het belang van maatschappelijk verantwoord ondernemen en de grotere macht die consumenten over markten hebben dankzij de door internet steeds transparanter wordende wereld.”
“De resterende vier hoofdtrends zijn ‘Nieuwe regels’, ‘Talent en selectie’, ‘Perfecte kinderen’ en ‘Techno Health & Obesitas’. Het heeft allemaal met discipline te maken: maatschappelijke en opvoedkundige regels worden aangescherpt, waarbij we zelf strenge eisen stellen aan onze scholen (halen ze het juiste talent uit onze kinderen?), onze gezondheid (ziek worden is een ‘screeningsfout’) en onze steeds meer verwende kinderen. …..eerste tegenreacties: kinderen ‘moeten’ te veel en dikke mensen beginnen zich te verzetten tegen de ‘gezondheidsgestapo’.”
Dit noemen we “Signs”. Bent u daar nog?
DDB is een reclamebureau dat een slimme truuk heeft bedacht. Laat over de hele wereld 3000 mensen voor jou als trendwatcher werken (waarschijnlijk met als vergoeding een cadeaubon). Met al die informatie kan je dan heeeeel veel geld verdienen (wat vast niet naar die 3000 mensen gaat) omdat je de “relevante” trends voor de bedrijven kunt signaleren. Absoluut essentieel voor de marketing afdelingen.
Maar uh, ben je dan ook de “meest betrouwbare voorspeller van de wereld”? Okay, misleiding is second-nature voor reclamebureau’s, dus ze overdrijven een beetje. Maar vervolgens roepen ze wel:
“De door DDB SignBank gesignaleerde trends zijn kwalitatief gefundeerd, niet vertekend door een vraagstelling en representatief voor de gehele samenleving.”
En dat alleen maar omdat ze een sociologe in dienst hebben. Misschien moeten ze een statisticus huren? 3000 mensen wereldwijd is echt geen representatieve steekproef. Zeker niet als je die mensen allemaal via Internet geworven hebt.
Zichtterreur
Het is al lang een grote ergenis van mij. En vandaag zag ik ineens dat ik hier niet alleen in sta. In de lucht, op de stoep, aan de muur, op de parkeerplaats, op de auto, op de vrachtwagen, aan de boom, aan de lantarenpaal, op het schaap, in de trein, op het station, in het bushokje, bij de verbouwing, op de zeilboot, in het stadion, op de trap, in het donker en langs de snelweg. Overal zie je reclame. Er is geen ontsnappen aan. Iedere centimeter publieke ruimte volgepropt met schreeuwende reclame. Een waar bombardement van visuele boodschappen bedoelt om u te verleiden. En dan gaat het tegenwoordig ook nog eens bewegen en geluid maken. Ik sluit me aan bij Bert van Dijk en hoop dat de visuele rust in de publieke ruimte terugkeert. Maar de hoop is waarschijnlijk ijdel.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
De bronnen beginnen voor zichzelf
Veel journalisten geloven niet dat nieuwsconsumenten in de toekomst wel eens genoegen kunnen nemen met de oorspronkelijke bron van hun verhaal, in plaats van de gestileerde versie in de krant te lezen. Als je hen dan vertelt dat Jan Marijnissen een aardig succesvol weblog heeft en dat de lezers van dat medium de journalist niet meer nodig hebben om over hem en de SP te lezen, schudden ze meewarig het hoofd.
“Kijk”, zeg ik dan rustig. “Voorbeeldje. Vroeger moest je tot 8 uur wachten en dan kwam er een mijnheer en die vertelde je hoe het weer was en morgen zou worden. Dat was een mijnheer van het KNMI die een plaatsje kreeg in een journalistiek programma.”
“Nu surfen mensen naar knmi.nl of buienradar.nl (een echte veelverspreide hobby in mijn omgeving) en maken zelf verder een inschatting. Soms blijven ze dan toch naar die mijnheer van het journaal luisteren omdat ze willen weten wat die ervan vindt. Het verhaal in perspectief, van een deskundige. Maar soms zappen ze dan ook verder omdat ze het al weten. Zoiets is het.”
Ik vind het een broodnodige verfrissing van de journalistiek dat de functie van de bron verschuift. Te lang zijn wij journalisten betweters geweest, wachters van het verhaal, op stelten door de modder. Nu kunnen ook de controleurs van de democratie zelf gecontroleerd worden en zal het radarwerk van de journalistiek voor meer mensen te bezichtigen zijn. Een soort permanente open dag. Ik verheug me er echt op.
Reclame van vijftig jaar oud
Momenteel loopt er een radiocommercial voor financiële producten (geen flauw idee van welke bank). Die gaat ongeveer zo:
“Twee meisjes krijgen van hun moeder ieder 5 euro. Meisje 1 koopt daarvan een bakje aardbeien en eet die op. Meisje 2 koopt een aardbeiplant en heeft na de zomer 4 bakjes aardbeien. Sommige mensen denken nu eenmaal aan hun toekomst.”
Van welke planeet komen die reclamemakers? Hoe ver kan je van de realiteit afstaan anno 2006? Volgens mij was deze voorstelling van zaken alleen nog maar mogelijk halverwege de vorige eeuw.
Wil het een beetje aansluiten op de beleving van vandaag, gaat het ongeveer als volgt:
“Twee meisjes krijgen van hun moeder ieder 5 euro. Meisje 1 grijpt de vijf euro en scheldt haar moeder helemaal de huid vol: ‘Tyfus hoer, denk je soms dat je met die 5 euro je schuldgevoel kan afkopen omdat je nooit thuis bent. Ik kan van die 5 euro niet eens een telefoonkaart kopen, stomme carriere bitch!!!’ en slaat vervolgens de deur achter haar dicht. Meisje 2 koopt in de winkel een pakje condooms. Ze laat zich daarna door een aantal jongens van haar school nemen in een garagebox in ruil voor pre-paid kaarten. Zo sprokkelt ze voor 150 euro beltegoed bij elkaar. Sommige mensen denken nu eenmaal aan hun toekomst.”
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.