Onder welke omstandigheden stemmen mensen op radicaal-links?

Over immigratie en risicomijdend gedrag van mensen die het financieel moeilijk hebben. Door Matthijs Rooduijn en Brian Burgoon. Het Grote Verhaal na de afgelopen verkiezingen in Duitsland en Oostenrijk is het volgende: veel kiezers, met name degenen die het economisch zwaar hebben, zijn ontevreden met het functioneren van de gevestigde middenpartijen, en stemmen daarom en masse op radicaal-rechtse partijen als AfD (Duitsland) en FPÖ (Oostenrijk). Hoewel deze lezing klopt, is het belangrijk te benadrukken dat dit slechts een gedeelte van het verhaal is. Het zijn niet alleen radicaal-rechtse partijen zijn die het goed doen als alternatief voor het gevestigde midden. In Zuid-Europese landen als Spanje en Griekenland weten ook radicaal-linkse partijen zoals Podemos en Syriza veel kiezers te mobiliseren. En ook in bijvoorbeeld Frankrijk en Duitsland deed radicaal-links het met respectievelijk Jean-Luc Mélenchon en Die Linke het lang niet slecht. Welke maatschappelijke omstandigheden vormen nu een vruchtbare voedingsbodem vormen voor radicaal-links?

Quote du Jour | Where was your concern then?

For years now I’ve travelled across the UK to report from far-right, fascist and neo-Nazi rallies, and the counter-demonstrations that take place alongside. I’ve seen the real threat that faces Jews in the country, those who profess hatred for Jews and our religion, who wear swastikas as badges of honour, who’ll salute like a Nazi in front of your face. Where was your concern for my community then?

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Fabian Bromann (cc)

Is het radicaal linkse gedachtegoed een kwart eeuw na de val van de Muur uitgestorven?

ACHTERGROND - Volgende maand is het precies 25 jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Tijd om eens voorzichtig de balans op te maken. Hoe zit het met het radicaal linkse gedachtegoed dat iets meer dan een kwart eeuw geleden nog hoogtij vierde in Europa? Is het op sterven na dood? Of is het, zo vraagt Matthijs Rooduijn zich af, door met zijn tijd mee te gaan, nog volop aanwezig?

In de media is er in ieder geval maar weinig aandacht voor radicaal links. Wanneer het in het publieke debat over radicale politieke partijen gaat, is er vooral aandacht voor het radicaal rechtse uiteinde van het politieke spectrum. Bij de verkiezingen voor het Europees Parlement van afgelopen mei bijvoorbeeld besteedden commentatoren vooral aandacht aan de electorale successen van rechtse partijen als Ukip in Groot-Brittannië en Front National in Frankrijk.

Dat is niet terecht. Ook radicaal linkse partijen hebben grote overwinningen weten te boeken bij de Europese verkiezingen. Het Griekse SYRIZA wist het aantal zetels te verzesvoudigen. De partij ging van bijna 5% van de stemmen in 2009 naar bijna 27% in 2014. Het Spaanse Podemos deed voor de eerste keer mee aan de verkiezingen en wist in één keer 8% van het electoraat achter zich te krijgen. Ook ‘onze eigen’ SP wist meer stemmers te trekken dan in 2009. Uit onderzoek blijkt dat de radicaal linkse partijfamilie het qua nationale electorale successen beter doet dan radicaal rechts en vergelijkbaar is met de Groene partijfamilie.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.