Als er geen trendbreuk optreedt in de jaarlijkse cijfers over het ledental van politieke partijen, zal de PvdA komend jaar voor het eerst het CDA in ledental overtroeven. Niet omdat de PvdA nou zo hard groeit, maar vooral omdat het CDA zo ver inzakt. Zoals ieder jaar presenteerde het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP) de jaarlijkse telling van het aantal leden per politieke partij. En zoals ieder jaar geven wij daar nog een beetje extra duiding bij. Eerst maar eens de ledentallen per partij.
NIEUWS - Of het basisinkomen nu wel of niet zo’n goed idee is, het weerhoudt een aantal voorstanders er in ieder geval niet van om een politieke partij op te richten die voor invoering pleit.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
ANALYSE - Met een nieuwe wet worden donaties aan politieke partijen eindelijk openbaar gemaakt. Maar de nieuwe wet kent nog een groot gat: het geldt voorlopig alleen op nationaal niveau, zegt hoogleraar Ruud Koole.
De ledenaantallen van de Nederlandse politieke partijen groeiden het afgelopen jaar, blijkt uit de traditionele publicatie van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP). Er was sprake van een lichte stijging, ook al heeft de VVD veel last gehad van de opstand in eigen gelederen tegen het voornemen de zorgpremie inkomensafhankelijk te maken.
De relatief grootste stijger was 55+ die groeide naar ruim 5700 leden, maar dat is nog altijd minder dan tien procent van het grootste ledental van het CDA (ruim 59000 leden). De PvdA groeide iets en was met ruim 55.000 leden de tweede partij qua ledentallen. De 100.000 leden die partijvoorzitter Hans Spekman nastreeft zijn nog erg ver weg. Bij elkaar is ongeveer 2,5 procent van alle kiesgerechtigden lid van ene politieke partij (ruim 315.000).
Wet zonder tanden
Dat is beduidend minder dan tijdens de verzuiling. In de jaren vijftig was ongeveer 15 procent lid van een partij. De ingezette individualisering vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw trof ook de partijen. Dat bracht tevens met zich mee dat de banden tussen partijen en verwante organisaties werden doorgesneden, ook in financiële zin. En dat op een moment dat de kiezers meer dan ooit begonnen te ‘zweven’ en verkiezingscampagnes daardoor steeds belangrijker werden.
DATA, DATA - Heel af en toe is er een hoofdelijke stemming in de Tweede Kamer. Alleen dan telt de stem van de individuele fractieleden. Maar analyse van de data toont aan dat afwijken van de partijlijn zelden voorkomt.
Stemmen in de Tweede Kamer gaat doorgaans per fractie. Bij een stemming steekt 1 lid namens de fractie de hand op. Alle stemmen van die fractie tellen dan. Dat stemt snel en overzichtelijk maar geeft geen ruimte aan minderheidsstandpunten binnen een fractie. Daartoe moet een hoofdelijke stemming aangevraagd worden door een lid van de Tweede Kamer. Of een lid kan een stemverklaring afleggen.
Analyse van de data van stemmingen van de laatste vier jaar leert ons dat slechts 64 maal een hoofdelijke stemming is geweest en er bij 9 stemmingen afwijkende stemverklaringen zijn afgelegd. Er zijn in die vier jaar ongeveer 11.000 stemmingen geweest. En zelfs bij de hoofdelijke stemmingen bleek de fractiediscipline sterk te zijn.
Bij de 64 hoofdelijke stemmingen zijn er slechts 5 waar kamerleden afgeweken zijn van de meerderheid van de fractie. In 9 reguliere stemmingen zijn bij elkaar 15 afwijkende stemverklaringen afgelegd.
Hier een overzicht van de discipline per partij bij de afwijkende stemmingen. Hierbij is het percentage de verhouding tussen het aantal stemmen in lijn met de fractie gedeeld door het aantal stemmen uitgebracht door alle leden van de fractie:
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Vanwege redenen die u niks aangaan, was ik eens een beetje aan het grasduinen door de vrij indrukwekkende hoeveelheid kleine partijtjes die ons land rijk is. Ik bedoel, we hebben een meerpartijenstelsel, maar je kunt ook overdrijven. Een partij als TON of hoe heten ze tegenwoordig ook alweer nu niet Rubberen Rita maar Dappere Hero de scepter zwaait? Onafhankelijk Burger Feest of zo. Dat is nog een grote partij te noemen in vergelijking met het andere grut. Naast partijen als Partij voor de Toekomst (met Johan Vlemmix), de Libertarische Partij en de IQ-Partij (met IQ voor eerlijkheid – merkt u trouwens het koppelstreepje tussen IQ en Partij op: daar is over nagedacht, ik neem aan dat dat de correcte spelling is; het risico dat een naam als IQ Partij, zonder koppelstreepje, de hoon van IQ-rijk Nederland zou betekenen, was te groot), is de SGP een reus van formaat.
Toch viel mijn oog op een partijtje dat zich van alle andere wist te onderscheiden. Ik vermoed door het totale gebrek aan pretentieloosheid. Ik heb het hier over Gewoon NL. Dat NL deed me in eerste instantie te veel denken aan .nl, onze nationale extensie. En dat brought back memories van die andere splinterpartij, die van politiek talent Winny de Jong (conservatieven.nl) en natuurlijk aan Pastors Eén NL, maar volgens mij is het lijsttrekker Jos Kuintjes niet om een dergelijk eenvoudig effectbejag te doen. Als ik hem goed begrijp is Gewoon NL gewoon korter dan Gewoon Nederland zodat de letters groter kunnen op de verkiezingsposters.
Ter voorbereiding van de verkiezingen in september, gaat u zich natuurlijk terdege voorbereiden op uw stemkeuze. Of gaat u meedoen?
Op dit moment zijn er 27 politieke partijen geregistreerd voor de Tweede Kamer. Of ze ook allemaal op uw stembiljet verschijnen moeten we afwachten.
Er is nog de kans dat nieuwe partijen zich melden. Hoewel een officieel ontbindingsbesluit nog niet is getekend, is daar wel haast bij. Wanneer de Tweede Kamer officieel ontbonden wordt verklaard, is nog niet bekend, maar daarna heb je 40 dagen de tijd om je politieke partij aan te melden en een kandidatenlijst in te leveren.
Tegen een luttele 12265 euro kun je de trotse lijsttrekker van een nieuwe partij worden. Terzijde: vertrouwt de Kiesraad de Nederlandse banken niet helemaal? De waarborgsom moet je storten bij de Royal Bank of Scotland.
Je hebt dus zeker 1227 mensen nodig die lid willen worden en een tientje storten. Dat moet lukken als je aardig wat volgers op je sociale media hebt.
Maar waarom zou je? Er zijn al partijen genoeg en tegenwoordig kun je daarin ook infiltreren door mee te doen met de G500. Toch zijn er bij elke verkiezing altijd wel een paar lieden die hun burgerlijke verantwoordelijkheid ook eens in praktijk willen brengen.
Gemiddeld doen er 23 politieke partijen mee aan de verkiezingen. Slechts 10 halen daadwerkelijk zetels in de Tweede Kamer. In de afbeelding onderaan zie je een overzicht vanaf 1918, het jaar waarin de evenredige vertegenwoordiging en het stemmen op personen praktijk werd. Het overzicht kun ja nazien in dit exceldocument.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
DATA - Het ledental van CDA, PvdA en VVD daalt al dertig jaar gestaag. En gelijkertijd daalt ook hun aandeel zetels in de Tweede Kamer. Zonder trendbreuk moeten met name CDA en PvdA hun traditionele rol van grote middenpartij gaan opgeven.
Vorige week werden de jaarlijkse tellingen bekend van de ledentallen van de politieke partijen. Helaas beperken die tellingen zich alleen tot de partijen vertegenwoordigd in de Tweede Kamer. Het is een raadsel waarom nergens structureel bijgehouden wordt hoe het volledige partijlandschap er uit ziet, ook op lokaal niveau.
Het ledental van de partijen in de Tweede Kamer lijkt zich de laatste jaren te stabiliseren. Maar dit gegeven verhult een geheel andere trend. De traditionele grote 3, CDA, PvdA en VVD, zijn in dertig jaar tijd meer dan gehalveerd van 386.500 naar 154.000 leden.
Als je dan vervolgens het aandeel leden en het aandeel kamerzetels van de grote drie vergelijkt met de rest, dan zie je duidelijk de problemen waar de traditionele middenpartijen in zitten.
Overigens doet de VVD het van de grote 3 relatief nog het beste. Hun aandeel zetels blijft redelijk op niveau (vandaar de kop).
Nemen we de laatste peiling erbij dan zakken de grote drie naar ongeveer 70 zetels. Geheel in lijn met de trend van de laatste dertig jaar.
wel dat de vierde partij van Nederland, zoals waarschijnlijk morgen bekend wordt, de vicepresident van de Raad van State levert. Dezelfde partij overigens, die in de peilingen van zowel De Hond als van de politieke barometer op plaats zes staat. Tjeenk Willink werd in 1997 vicepresident toen zijn PvdA de grootste partij was. De voorganger van Tjeenk Willink, CDA-er Willem Scholten, werd vicepresident toen het CDA in 1980 met 49 zetels meer dan twee keer zoveel zetels had als nu. Daarmee was ze de tweede partij, na de PvdA van Den Uyl, maar wel de grootste regeringspartij en dat telt natuurlijk nog een beetje meer.
Deze traditie van baantjesschuiverij ontmoet steeds meer weerstand, wellicht omdat de vriendjespolitieke praktijken steeds zichtbaarder worden. De beschikbaarheid van Hirsch Ballin is bekend, net als de afkeer van Verhagen van deze tegenstander van het huidige kabinet. Van de sollicitatiebrief van de voorzitter van de SER, lid van D’66, wordt kennis genomen. Door de media althans.
Ook het afkalven van de middenpartijen werkt die weerstand in de hand. PvdA, CDA en VVD hebben in de voornoemde peilingen, gezamenlijk respectievelijk 63 en 73 zetels. In ieder geval geen meerderheid dus. Het vanzelfsprekend opeisen van belangrijke posten verliest langzaam z’n vanzelfsprekendheid.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
foto Marie-II Flickr.com
De Tilburgse universiteit publiceerde een onderzoek dat mooi aansluit op mijn QvdD. Het gaat allemaal over het vertrouwen in de politiek . In de Tilburgse Legitimiteitsmonitor Democratisch Bestuur wordt een groot aantal onderzoeksstatistieken van de afgelopen decennia geordend en samengevat over het vertrouwen in, de aanvaarding van en de tevredenheid met het democratisch bestuur in Nederland. De resultaten wijzen uit dat er een redelijk vertrouwen bestaat in de Nederlandse democratie en in het bestuur. Maar met het vertrouwen in de politici en de politieke partijen is het zorgelijk gesteld. Enkele citaten uit het persbericht:
Ten aanzien van politici en politieke partijen verklaart een redelijk stabiel smaldeel van rond de 50% dat politici arrogant zijn en dat ze net als de politieke partijen waarvan ze deel uitmaken alleen in de stem van burgers geïnteresseerd zijn en niet in hun mening.
Het totaal aantal formele leden van politieke partijen is door de jaren heen fors gedaald. Een ruime meerderheid heeft niet het gevoel dat men aanhanger is van een politieke partij. Het vertrouwen in politieke partijen beweegt zich op een structureel lager niveau dan het vertrouwen in regering en parlement.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.