Politiek als showworstelen

Een gastbijdrage van Hartger Wassink. In mijn studententijd, begin jaren '90, keek ik wel eens Amerikaans showworstelen. Het sloeg nergens op, maar ja, er was nog geen internet en 's nachts was er niks anders op tv. Ik vond de serieusheid waarmee de worstelaars hun speel speelden heel interessant. Iedereen wist dat het allemaal nep was, maar niemand doorbrak de code. Een soort Sinterklaas voor volwassenen. Het leek allemaal vrij onschuldig en op misbruik van anabole steroïden na is er volgens mij nooit iets onoirbaars gebeurd. Ik moet daar regelmatig aan terugdenken. Want ergens in de afgelopen 20-30 jaar is de Nederlandse politiek een soort showworstelen geworden, alleen zijn de consequenties een stuk serieuzer. Ik zal proberen uit te leggen wat me dwars zit.

Door: Foto: 2Tales (cc)
Foto: Stadtkatze (cc)

In gisteren ligt de kracht voor morgen

COLUMN - van Henk Witte.

Tal van politieke analytici hebben zich al bezig gehouden met de vraag waarom linkse politiek zich zo nadrukkelijk in de verdomhoek bevindt. En alle linkse politici en kiezers die zo nadrukkelijk op een medicijn tegen de rechtse pandemie zitten te wachten verloren zichzelf in een woud van verklaringen. Het resultaat: tot dusverre is niet echt een antwoord gevonden. Dit terwijl het antwoord, de reactie nogal voor de hand ligt. Die ligt namelijk simpelweg in het verleden. Naast de economische vooruitgang door de industrialisering die ons veel welvaart heeft gebracht was er de enorme sociale vooruitgang . Een sociale vooruitgang die we vooral te danken hebben aan de vooruitstrevendheid van de progressieve denkers en krachten.

Het behoeft geen betoog: rechtse mensen hebben in het algemeen een wat kleinere sociale antenne. Het zijn de mensen die we vooral vinden in de private sector van onze samenleving. Linkse mensen daarentegen kennen in het algemeen fijner afgestelde voelsprieten als het om sociale aspecten gaat. We zien deze groep dan ook vooral vertegenwoordigd in de zorg, in het onderwijs en bij allerlei sociale projecten. Ze staan doorgaans ook vooraan als het gaat om protesten tegen onrechtvaardige omstandigheden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

VN’s zesde Integriteits Index: de VVD heeft weer de meeste én de grootste schandalen

NIEUWS - Sinds 2013 houdt Vrij Nederland de integriteit van Neerlands politici in de smiezen. We citeren VN:

De VVD staat sinds de start van de Politieke Integriteits Index in 2013 elk jaar bovenaan. Gemeten over de volle lengte van onze database (vanaf 1980) neemt de VVD met 118 van de 505 politici in opspraak eveneens de eerste plaats in. De partij heeft ook verreweg de meeste leden met een strafblad.

Foto: Tatiana Bulyonkova (cc)

Slamppampers

COLUMN - Wat we als burgers nog kunnen doen om de klimaatcrisis te dempen, is futiel geworden, schreef ik vorige week. Da’s niet helemaal waar: we kunnen stoppen met vliegen, met dumpkleding kopen, met elke dag vlees eten. We kunnen een boom planten, geen fruit of groente kopen die een half continent moest reizen om hier in een winkel te belanden, kiezen voor openbaar vervoer en fietsen, langer met onze spullen doen, en minder energie verspillen. We kunnen de volgende keer anders stemmen, in de tussentijd onze zorgen publiekelijk uitspreken, milieuorganisaties vaker steunen, en eisen dat politici maatregelen nemen die er werkelijk toe doen.

Helaas lijken politici tegenwoordig kortzichtiger te zijn dan ooit tevoren. Dit is geen tijd waarin iemand van enig politiek gewicht het in zijn hoofd zou halen een plan als de Deltawerken te opperen, terwijl dat toch de schaal is waarop we zullen moeten denken. Maar premier Mark Rutte nodigt liever vijf gele hesjes in het Torentje uit dan dat hij een brede discussie entameert over hoe we als land onze energieconsumptie kunnen beteugelen, schuift het bedrijfsleven liever 2 miljard per jaar aan dividendbelasting toe dan dat hij werk maakt van een CO2-belasting, en luistert aandachtiger naar multinationals dan naar burgers – of hij schoffeert met kabinet en al de rechter, die de staat ook in hoger beroep naleving van het klimaatakkoord oplegde.

Foto: Photos et Voyages (cc)

Voor de leider geldt: elke centimeter telt!

ANALYSE - Een recente studie van Melvyn Hamstra laat zien dat de lengte van een leider positief correleert met hoe charismatisch hij – het geldt niet voor een zij – gevonden wordt. Dit suggereert dat lange politici succesvoller zijn. Young and French vinden inderdaad dat de vier beste presidenten van de VS (bepaald via een survey) maar liefst tien centimeter langer zijn dan de vijf slechtste presidenten. Wikipedia wijdt een pagina aan een vergelijking tussen presidentskandidaten en hun lengtes. Sinds 1900 heeft in 19 gevallen de langste kandidaat gewonnen, in twee gevallen waren ze even lang en in slechts acht gevallen won de kleinste kandidaat. Een studie in Polen laat zien dat kiezers verliezers van verkiezingen groter inschatten voor de verkiezing en winnaars van verkiezingen groter inschatten na de verkiezing.

Lengte doet er dus toe. Geen wonder dus dat op deze foto Sarkozy met z’n 1 meter 65 de hulp van een hak en een hups inroept om bij Obama (1.85m) in de buurt te komen.

Maar hoe doen de Nederlandse politici het? Hoe lang zijn ze? Met dank aan ome Google en vooral veel navraagwerk kom je een eind. Maar in sommige gevallen blijft het gissen; de ‘miezerige’ Pechtold is naar schatting 1.84m. Ik dacht dat hij veel kleiner was (dankzij Wilders?). Het figuur hieronder laat op de y-as de schattingen van de lengtes van de politici zien (laat een bericht achter als de schatting verkeerd is). Wilders is dus het langste (1.95m). Sowieso zijn de heren politici (1.84m) langer dan de gemiddelde Nederlander (1.81m). Ik heb geen recente meting van charisma gevonden, in plaats daarvan gebruik ik het rapportcijfer dat mensen aan politici hebben gegeven in een onderzoek van TNS-Nipo. Ik heb ook naar andere datasets en factoren gekeken (leiderschap, bekwaamheid en sympathie uit de UvA/VK dataset van Philip van Praag over de verkiezingen van 2012, sympathie uit de LISS data). Het beeld is min of meer hetzelfde als in figuur 1.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Britse politici te koop

Om te “bemiddelen”. Eentje voor in het rijtje van gras is groen, en sneeuw is wit zolang je er niet overheen hebt gepist.

Foto: Hans Mestrum (cc)

Te nauwe banden tussen publiek en privaat zijn een ongrijpbare plaag

OPINIE - Afgelopen zaterdag plaatste de Volkskrant een artikel over het gebrekkige geheugen van minister Schultz van Haegen. Haar echtgenoot was als adviseur verbonden aan het bedrijf Kiwa dat door de overheid is gemandateerd om allerlei certificeringen te verzorgen. Het bedrijf is nauw verbonden aan het ministerie van Infrastructuur en Milieu. De echtgenoot van minister Schultz van Haegen heeft keurig afstand gedaan van zijn adviserende rol bij het bedrijf alvorens de minister werd beëdigd in het huidige kabinet, maar de minister vergat te melden dat haar echtgenoot nog wel een aanzienlijk aandelenpakket in het bedrijf bezat.

Volgens de minister was haar vergeetachtigheid geheel niet in strijd met de ethische normen zoals deze in het handboek voor aantredende bewindspersonen uiteen zijn gezet. Daarin staat weliswaar dat ‘de kandidaat in het gesprek met de formateur volledig en waarheidsgetrouw alle relevante feiten dient te melden,’ maar dat geldt slechts voor gevallen waarin de kandidaat ‘zeggenschapsrechten heeft inzake relevante financiële of zakelijke belangen.’ De zeggenschapsrechten die voortvloeien uit de aandelen van de echtgenoot van Schultz van Haegen kunnen dankzij een juridische constructie slechts indirect aan hem gekoppeld worden. Bovendien is het echtpaar Schultz van Haegen niet in gemeenschap van goederen getrouwd. Politiek gezien wordt dat eventueel nog even billenknijpen, maar van de rechter heeft ze weinig te vrezen.

Foto: Fanie! (cc)

Overdrijf bijdrage sociale media aan democratie niet

Vorige week viel een deel van twitterend Nederland over de Teldersstichting heen omdat de liberale denktank zou hebben geschreven dat Twitter een bedreiging vormt voor de democratie en nauwelijks toegevoegde waarde voor politici heeft. Politici wisten niet hoe snel ze zich daarvan moesten distantiëren.

De ironie is dat de wijze waarop het rapport op de sociale media werd bejegend de conclusie bevestigt dat de bijdrage van die sociale media aan de democratie niet overdreven moet worden. Twitter is een prima aanvulling op oudere communicatiemiddelen, maar weinig geschikt voor serieus debat. Pieter Omtzigt (CDA) had daarom, zonder het zelf door te hebben, grotendeels gelijk toen hij Twitter vergeleek met verkiezingsposters. Van echte gedachtewisseling tussen politici en hun achterban is op sociale media nauwelijks sprake, al was het maar omdat de meeste Kamerleden keurig binnen de lijntjes lopen die de fractie voor hen heeft uitgetekend. Zij verwarren debat nogal eens met het herhalen van reeds ingenomen standpunten.

Hoe onverstoorbaar blijven politici onder de furie van internetters?

In het bewuste rapport worden sociale media nergens omschreven als gevaar of bedreiging, maar wordt hun betekenis voor de vertegenwoordigende democratie wel gerelativeerd. Wij zijn niet de eersten die wijzen op de spanning tussen bereik en interactie: hoe meer volgers een politicus heeft, hoe lastiger het is om betekenisvolle interactie met hen te onderhouden. Slechts als het aantal deelnemers beperkt is, valt een goed gesprek te voeren. Wie veel volgers heeft, debatteert niet, maar propageert. Een goed politicus moet allebei kunnen.

PVV kennistest

NIEUWS - De Volkskrant wist een vragenlijst te bemachtigen waarmee de PVV potentiële kandidaten test. Je kunt nu die test zelf doen.

Jammer dat de krant niet de uitslagenlijsten heeft weten te hacken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: -JvL- (cc)

Eigen groep eerst!

OPINIE - Politieke besluitvorming pakt doorgaans vooral goed uit voor de beter gesitueerden. Hoe komt dat toch?

Politici zijn gevoeliger voor de belangen van de haves dan van de have-nots. Zo verdween onlangs het voorstel voor een inkomensafhankelijke zorgpremie, die vooral mensen met een hoger inkomen in de portemonnee zou treffen, binnen no time van tafel. Flinke demonstraties tegen de bezuinigingen op de geestelijke gezondheidszorg onder Rutte I hielpen daarentegen helemaal niets.

Evenzo hadden protesten tegen bezuinigingen op de huurtoeslag weinig effect, terwijl de hypotheekrenteaftrek lang volstrekt onaantastbaar bleef. Om dit in context te plaatsen: in 2008 was de overheid ruim twee miljard kwijt aan huurtoeslagen en liep dik tien miljard aan belastinginkomsten mis dankzij de hypotheekrenteaftrek. Maar liefst de helft van deze misgelopen belastinginkomsten kwam bovendien ten goede aan de twintig procent rijkste huishoudens (met een jaarinkomen van 81.000 euro of meer). Of zoals een Zweedse hitmachine ooit (min of meer) zong: we’re living in a rich man’s world.

Leven na de politiek

Eén oorzaak hiervan is dat het voor politici bijzonder lonend kan zijn om gevestigde belangen te ontzien. Dat is een internationaal verschijnsel. Zo tekende Bill Clinton op 21 december 2000 een wet die de regulering van financiële derivaten verbood. Twee maanden later ontving hij 125.000 dollar van de zakenbank Morgan Stanley als vergoeding voor een toespraak die hij hield voor de top executives van dit bedrijf. Een paar weken later kwam Credit Suisse met hetzelfde bedrag over de brug, eveneens voor een ’toespraak’. Inmiddels heeft Bill Clinton tenminste tachtig miljoen dollar bij elkaar gesproken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende