Pim en andere debutanten

Deze maand maakte het European Research Council bekend wie het een Consolidator Grant toekent. Na een strijd waarin 90% is afgevallen ben ik één van de gelukkigen. Met die beurs kan ik mijn onderzoeksteam uitbouwen en onderzoek doen naar nieuwe politieke partijen en media. “Nederland, met al zijn antidiscriminatiebepalingen en vooral de morele verontwaardiging over alles wat maar enigszins zweemt naar het maken van onderscheid tussen mensen op welk terrein dan ook, is een keiharde gesegregeerde samenleving.” In zijn boek De islamisering van onze cultuur uit 2001 plaatste politicus Pim Fortuyn vele vraagtekens bij het ideaal van de multiculturele samenleving. Mee eens of niet, Fortuyn verwoordde de mening van een flink deel van het electoraat. Althans, volgens het Nationaal kiezersonderzoek bestaat al sinds 1994 een grote mate van stabiliteit in de antwoorden op de vraag of ‘allochtonen hun eigen cultuur mogen behouden of zich juist geheel moeten aanpassen.’ Die antwoorden waren scheef verdeeld, en dat zijn ze tot op de dag van vandaag.

Door: Foto: © Sargasso logo serie Nieuwe politieke partijen

Closing Time | Grimm

Het is alweer bijna twintig jaar geleden dat de toenmalige band van André Manuel (Krang) de plaat Gluut uitbracht. Die werd nog deels bekostigd met een of andere subsidie om de regionale kunsten aan te moedigen: alle nummers waren namelijk in Twents dialect en naar verwachting zou de plaat geen commercieel succes worden.

De CD zat in een merkwaardig plastic constructie, die nog het meest weg had van een uitvergrote pillendoos, en die grof beschilderd was door de bandleden van Krang zelf. Geen idee hoeveel exemplaren ervan zijn gemaakt. Zal nu wel een collector’s item zijn geweest.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Beledigen

Ter ere van Pim wordt sinds enige jaren het Nederlands Kampioenschap Moslims Beledigen georganiseerd. En zoals dat gaat overal waar de naam van Santo Pim wordt aangeroepen ontstond er heibel. Een van de genomineerden trok zich terug omdat hij het gevoel had niet helemaal in het gezelschap te passen. Er is dus een plek vrij.

Ik zeg: Fawaz Jneid, de Relimam van de Hofstad. Meester van het vrije woord. Grootgrutter in controversiële uitspraken. Begenadigd geselaar van alles wat niet deugt aan de houding van moslims in Nederland. Pim zou van de man gehouden hebben, dat weet ik zeker. Misschien kan het zelfs tot een handgemeen komen op de uitreiking.

Foto: Hrag Vartanian (cc)

Krijgen we een populistische revolutie?

RECENSIE - Hans Wansink opent zijn boek De populistische revolutie met een bekentenis:

‘In mijn proefschrift De erfenis van Pim Fortuyn (2004) heb ik het populisme nog als een tijdelijke ontregeling van het politieke bedrijf getypeerd (…) Anno 2017 is duidelijk geworden dat het populisme veel duurzamer is dan de meeste waarnemers voor mogelijk hadden gehouden. Dat vraagt om nieuw onderzoek naar de bronnen (…) de vraag die zich opdringt is: is het populisme ‘het nieuwe normaal?’

Het zij hem vergeven. Vrijwel iedereen beschouwde de opkomst van Pim Fortuyn als een teken van ziekte van het politieke systeem. Hier werd een brede maatschappelijk onvrede vakkundig uitgebuit door een sluwe, charismatische raddraaier. Die beweging was ongetwijfeld een tijdelijk verschijnsel.

Tegen de tijd dat Wansink promoveerde, was Fortuyn al dood en was zijn LPF een zieltogende club. Alleen, de onvrede die Pim een stem had gegeven, die was niet verdwenen. Vijf jaar later was het Geert Wilders die op dezelfde akker oogstte. Het populisme bleek een blijvertje.

Merkwaardige mix

De voedingsbodem, zo ontdekte ook Wansink (p.9), ‘is te vruchtbaar’. En hij somt vervolgens een aantal hardnekkige vraagstukken op (integratie, de radicale islam, de recessie, de Europese integratie, stijgende sociale ongelijkheid) die zich in zijn ogen ‘duurzaam lenen voor politisering en agitatie’. Hij concludeert dat ‘onder de oppervlakte van populistische bewegingen met een korte levenscyclus zich een historische ontwikkeling afspeelt van een veel langere adem.’ En die dynamiek wil hij beschrijven met ‘een mix van analyses en beschrijvingen’.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour | Ode aan het Klootjesvolk

De kwalijke suggestie is dat de gewone man zich laat leiden door zijn onderbuik, waar de intellectueel, alias de “weldenkende Nederlander”, zich door ratio zou laten leiden. Maar de gewone man kent de realiteit heel goed. Vaak beter dan de academici in hun witte wijken, die hun trendy zienswijzen graag uitdragen als moreel superieur, als de Betere Gedachten. Terwijl er bij hen absoluut eigenbelang meespeelt. De globalisering biedt hoogopgeleiden carrièrekansen, maar is voor praktisch opgeleiden vaak bedreigend.’

Foto: Metropolico.org (cc)

Ich bin ein Gutmensch

COLUMN - Mensen van goede wil laten zich nodeloos in de verdediging drukken, betoogt Eddy Stam. Laten we van Gutmensch een geuzennaam maken!

Een collega kwam te laat de zaal binnen. Het werd even stil en alle blikken volgden hem terwijl onverstoord een zitplaats zocht. Met z’n geverfde haren, donkere bril en lange jas was het een flamboyante verschijning. Ik dacht wat zou ik doen in zijn plaats? Allerlei gedachten schoten door mij heen. Was het niet beter als hij weg was gebleven? Had hij niet gebukt onder schaamte moeten binnen komen? Kunnen wij nog wel zaken doen met hem? Zou hij niet openlijk afstand moeten nemen?

Het was 15 jaar geleden toen in Oostenrijk ondanks wereldwijde protesten de Christen Democraten een coalitie met de ultra rechtse FPÖ van Jörg Haider vormden. Er waren discussies over boycots. De Europese Commissie had besloten de contacten met Oostenrijk te minimaliseren. En toch kwam deze Oostenrijkse collega zonder enige schaamte naar een EU bijeenkomst.

Inmiddels zijn we 15 jaar verder en in verschillende landen in de EU spelen zich taferelen af waar Jörg Haider van kon dromen. Overal in de EU zien we radicaal rechts sterker worden. We kijken nergens meer van op. Ik loop ook nergens met schaamte binnen omdat de PVV misschien wel de grootste partij in Nederland is.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Zuivere wetenschap

Wanneer je als hoogleraar bent aangesteld aan een Nederlandse universiteit, verlies je het recht om politiek gevoelige uitspraken te doen. Dat vindt – u raadt het al – iemand van de PVV die zich gestoord heeft aan een prof (Paul Frissen) die iets lelijks over de PVV gezegd had. Nu zijn er ook rechtse proffen (wijlen Bob Smalhout comes to mind), maar die zeggen zinnige dingen, dus dan is het niet politiek gevoelig.

Dit hadden we allemaal kunnen voorkomen als we de hoogleraren lekker in hun ivoren toren hadden laten zitten. Maar nee hoor, al enkele decennia hameren we erop dat ze maatschappelijk relevante wetenschap moeten bedrijven. Als de PVV aan de macht komt, mogen we dus verwachten dat hoogleraren weer hun wereldvreemde gang mogen gaan. Degenen die het niet kunnen laten, moeten dan maar de politiek in gaan, zoals professor Pim.

Quote du Jour | De buitenstaander, de verlosser

It is during ascent or descent in the social scale that the individual achieves the clearest view in the social and historical structure of society. In the ascent one understands what one is aiming at, in the descent that one is losing.

Karl Mannheim maakt deze observatie als hij de sociale status van de conservatief Edmund Burke bespreekt. Als Ier was hij een buitenstaander. Bovendien kwam hij uit een burgerlijk milieu en probeerde toegang te krijgen tot de elite van Engeland.

Pim, Hans en de media

COLUMN - Veertien jaar geleden kondigde Pim Fortuyn aan de politiek in te gaan. “Nederland is vol,” zei hij. Veel media liepen met hem weg. Hans Janmaat had eenzelfde slogan. De media verketterden hem twintig jaar lang. De verschillen in mediaberichtgeving over Fortuyn versus over Janmaat blijven opmerkelijk.

“Nederland is volgens [Fortuyn] vol, een kreet die jarenlang de affiches van de Centrumdemocraten heeft gesierd (…) Het staat hem natuurlijk vrij een partij op te richten (…) met de leus ‘Nederland is vol.’ Met dragers van dergelijke clubjes weten we inmiddels goed om te gaan.” Dit schreef huidig Rotterdams burgemeester Ahmed Aboutaleb in Trouw in 2001. Dat “goed om te gaan” klonk destijds nogal dreigend.

Want hoe was men omgegaan met de “drager” van de Centrumdemocraten, Hans Janmaat? Alle andere politici keken hem met de nek aan. Vrijwel elke verhuurder in het land weigerde hem een vergaderzaal. De Anne Frank Stichting infiltreerde zijn partij. Betogingen werden veelal verboden. Hij werd beboet voor weinig schokkende uitspraken. Bij een aanval van antifascisten verloor Janmaats secretaresse een been.

Een aantal organisaties steunde dit omgaan met Janmaat –voor zover niet gewelddadig. Bijvoorbeeld, als er Centrumdemocraten in een gemeenteraad werden gekozen werden er betogingen georganiseerd. De Anne Frank Stichting stuurde een informatiepakket naar gemeenten waar Centrumdemocraten in de raad waren gekozen met suggesties over hoe deze raadsleden te isoleren en uit raadscommissies te weren.

Quote du Jour | Het mes kwam van Rechts

Het mes gevoerd hebben ook die “bezorgde burgers”, die mensen, welke uit de grootste nood en ellende naar Europa vluchten, beschimpen als “invasiemacht”, “illegale kolonisten” en “asielbedriegers”. Het mes gevoerd hebben diegenen, die de opname van vluchtelingen als “asielwaanzin” verguizen. Het mes gevoerd hebben diegenen, die luidkeels over een zogenaamde “vijandige overname”, “omvolking” of “islamisering van het Avondland” klagen. Het mes gevoerd hebben diegenen, die mensen die zich voor een welkomstcultuur inzetten, als “Multikulti-ideologen” en “Duitslandafschaffers” wegzetten.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Volgende