Verbod op kindermarketing onzin

Kindermarketing, het moet er maar eens mee afgelopen zijn, stelt Foodwatch in een persbericht dat vandaag nogal wat aandacht kreeg in de diverse media. Het haalde zelfs het journaal. Bepaald geen minne prestatie, denk ik dan. Meteen bijval ook. Nee, niet bij mij. Hoe mooi het verhaal ook klinkt (en dat vind ik van dit verhaal overigens niet onverdeeld), ik wil in elk geval even de achtergronden kennen. Daar is makkelijk kennis van te nemen, want Foodwatch heeft op zijn site een omstandig en rijk geïllustreerd rapport geplaatst dat ons duidelijk moet maken hoe ernstig de situatie is. Boeiend leesvoer. 'In 2011 was bijna 13 procent van de Nederlandse jongeren te zwaar, een ruime verdubbeling sinds 1980. Daarvan valt 2,7 procent in de categorie ernstig overgewicht.' Volgens nog een ander onderzoek van het VUmc is de situatie zelfs nog ernstiger en heeft 22 procent van de kinderen tussen 10 en 12 jaar overgewicht, terwijl bij 6 procent sprake is van ernstig overgewicht.

Door: Foto: Karel Titeca (cc)
Foto: Andrew Mason (cc)

Feit of fabel: Hoe gezond leeft de Nederlander?

, door

ACHTERGROND - Nederlanders roken steeds minder, en ook zwaar alcoholgebruik neemt af. Maar we worden wel steeds zwaarder. 

Op 12 februari werd bekend dat een meerderheid in de Tweede Kamer voor instelling van een rookverbod is. Maar zijn we afgelopen jaren eigenlijk meer of minder gaan roken? Hoe zit het eigenlijk met alcoholconsumptie en overgewicht? Hoe doen we het in vergelijking met andere landen? Tijd voor feiten over de gezondheid van Nederlanders.

Het aantal rokers daalt al jaren.

Het zwaar alcoholgebruik daalt langzaam.

 

Het aandeel personen met overgewicht stijgt juist.

Overgewicht komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.

Hoe gezond leven we in vergelijking met andere landen? Alle cijfers zijn op basis van OECD-gegevens.

Bronnen
CBS Statline: Lengte en gewicht van personen, ondergewicht en overgewicht; vanaf 1981
CBS Statline: Lengte en gewicht van personen, ondergewicht en overgewicht; vanaf 1981
CBS Statline: Gezondheid, leefstijl, zorggebruik en -aanbod, doodsoorzaken; vanaf 1900
CBS Statline: Gezondheid, leefstijl, zorggebruik en -aanbod, doodsoorzaken; vanaf 1900
OECD: Overweight and obesity 
OECD: Smoking
OECD: Alcohol consumption

Via The Fact Club.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Ängsbacka Kursgård (cc)

Tom (uit Rauwer) en de anderen

, door

OPINIE - Het dieet van Tom Watkins uit Rauwer is misschien niet helemaal gezond. Maar kinderen die dagelijks een zak chips en twee energiedrankjes wegwerken, ook niet.

Of ik dan helemaal geen mening had over de documentaire “Rauwer” over die arme Tom Watkins en zijn moeder, die fanatieke foodfundamentaliste, zo wordt mij meermaals per dag gevraagd. Ja, daar heb ik een mening over.

Om maar meteen duidelijkheid te scheppen: nee, ik vind de moeder van Tom geen monster en Tom niet per definitie zielig. En nee, ik zou het als vader van Tom zeker niet net zo doen.

Rawfoodies

De moeder van Tom is een rawfoodie en die heb je in gradaties. Voor zo ver ik kan zien is zij behoorlijk extreem. Andere rawfoodies die ik gesproken heb, streven ernaar een groot deel van hun voedsel rauw te consumeren. Zij vinden dat rauw voedsel het zwaartepunt moet zijn, maar dat het voordelen heeft een aantal producten te verhitten. Graanproducten eten zij echter geen van allen.

Even voor de duidelijkheid: ik heb zojuist een rauwe wortel gegeten en die was heerlijk, veel lekkerder dan ik een gekookte wortel vind. Sterker, met gekookte worteltjes doe je mij bepaald geen plezier. Er zijn andere momenten dat ik graag een rauwkostsalade mag eten. In die zin eet ik dus ook rauw–en u ook, durf ik te wedden.

Foto: linda (cc)

Apenonderzoek verheldert verband armoede en overgewicht

, door

ACHTERGROND - Lageropgeleiden zijn hebben vaker overgewicht dan hogeropgeleiden. Een proef met resusapen verklaart mogelijk waarom.

Waarom eten sommige mensen meer snacks en ongezond voedsel dan andere, wat tot overgewicht leidt? Onderzoek wijst uit dat een deel van het antwoord aanleg is: sommige mensen hebben meer moeite om zich te verweren tegen de stortvloed aan voedselverleidingen van onze westerse leefomgeving, dan andere. Tegelijk zien we dat die gevoeligheid onder aan de maatschappelijke ladder wordt uitvergroot: mensen met het laagste opleidings- en inkomensniveau zijn gemiddeld twee keer zo vaak obees vergeleken bij rijke hoogopgeleiden, blijkt uit CBS-cijfers.

Hoe dat komt, is nog maar deels duidelijk. Het is moeilijk om mensen en alles wat dagelijks hun gedrag beïnvloedt, in het wild te bestuderen. Een nieuw onderzoek met apen – jazeker – geeft een manier om het verband tussen sociaaleconomische status en obesitas beter in kaart te brengen. 

Carla Moore, een onderzoeker van Emory University, leidde het onderzoek. Haar werk kreeg afgelopen maand aandacht op BMJ blogs. Moore stelt dat er meerdere verklaringen zijn voor dikmakende omstandigheden onder aan de maatschappelijke ladder (en ze sluiten elkaar niet uit). Zo is het zeker dat calorierijk voedsel erg weinig geld kost en dus makkelijk beschikbaar is. Tegelijk is het mogelijk dat arme mensen vaker gestrest zijn dan rijke, en dus vaker grijpen naar dat goedkope ongezonde eten om zich lekker te voelen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Steve Snodgrass (cc)

Overheid moet niet pamperen

, door

ANALYSE - Hoe kun je als overheid een gezonde leefstijl voor burgers vanzelfsprekend en plezierig maken? Door ze te pamperen, aan hun lot over te laten of door een wondermiddel in te zetten? Beter is: laat samenleving en individu beiden hun verantwoordelijkheid nemen.

Nudging wordt geregeld als panacee beschouwd om gedrag te beïnvloeden: je hoeft maar een paar dingen in de omgeving van consumenten aan te passen en het komt bijna vanzelf goed. Vooral maatregelen in de trant van gezonde gerechten op de voorkant van de menukaart van het restaurant of gezonde producten op ooghoogte in de schappen van de supermarkt, zouden consumenten er als vanzelf toe verleiden om geen vette, zoete en dikmakende voedingswaren te kopen of te eten.

Maar dat is te simpel. Net als de ideeën die mensen zouden moeten stimuleren om meer te bewegen. Voorstellen om een trap middenin een gebouw te plaatsen en de liften naar de donkere hoeken te verbannen, lijken aardig, maar gaan voorbij aan de vraag wie bepaalt hoe een gebouw wordt ontworpen. In de regel zijn dat geen sociaal wetenschappers of voedingsdeskundigen.

Nudging kan mensen helpen om ze te stimuleren om gezondere keuzes te maken. Maar daarnaast mogen mensen wel op hun eigen verantwoordelijkheid worden aangesproken. Daarbij moet ook de overheid zelf een gezonde leefstijl bevorderen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Overgewicht: praten of minder automaten?

, door

Het pubergesprek zou obesitas bij jongeren voorkomen.  Maar overgewicht is vooral een omgevingsprobleem, stelt pedagoog Mieke van Stigt. 

Het is een hot topic in het nieuws. ‘Pubers willen een pubergesprek’. Het voorstel is om de serie bezoeken aan de jeugdarts van de GGD (op 6, 9 en 12-jarige leeftijd) uit te breiden met een ‘pubergesprek’ op 16-jarige leeftijd, ondermeer om beter zicht te krijgen op zaken als obesitas, alcohol- en drugsgebruik en om eventueel seksuele voorlichting te kunnen geven. Er is veel voor te zeggen. Het is belangrijk om zicht te houden op hoe kinderen zich ontwikkelen, uit het oogpunt van preventie, om tijdig door te kunnen verwijzen en op die manier grotere problemen te voorkomen. Eén dossier, van consultatiebureau tot schoolarts in het 16e jaar, lijkt dan ook ideaal. Ook collectief, zodat zichtbaar wordt wat er zoal speelt onder de jeugd. Te veel zorg en beleid is versnipperd en ad hoc. Om goed preventief beleid te kunnen voeren is kennis van actuele ontwikkelingen noodzakelijk, zowel individueel als collectief.

Praten of domweg minder automaten?

Je kunt je afvragen of pubers zitten te wachten op nog een gesprek als ze 15 of 16 zijn, maar volgens onderzoek vindt 63 procent van de pubers dit een goed idee en zegt 20 procent zelf behoefte te hebben aan zo’n gesprek. Geen wonder dus dat Éénvandaag (en in navolging daarvan vele anderen) kopte: ‘Scholieren vóór pubergesprek’. Wat pas verderop in het artikel vermeld werd, was dat 79 procent van de scholieren vindt dat het pubergesprek vrijblijvend moet zijn en dat 47 procent van hen niet denkt dat het voornaamste doel – obesitas bestrijden – met het pubergesprek bereikt kan worden.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Minister Schippers en de andere bailout voor de dikke sigarenroker

, door

Minister Schippers heeft in haar oneindige wijsheid besloten dieetadvies en begeleiding bij stoppen met roken uit het basispakket te geven. Op volstrekt onwetenschappelijke persoonlijke waarneming gebaseerd durf ik te zeggen dat waar tot voor kort diëtist dankzij de obesitasepidemie een solide baan leek, het nu vooral omscholers voor overbodig geworden diëtisten zijn die gouden tijden tegemoet gaan.

Waarom gooit Schippers dit eigenlijk uit het basispakket? Iedereen die zich vijf minuten in de zorg verdiept, merkt dat alle experts het over één ding eens zijn: nu investeren in preventie is hét middel om de zorgkosten straks beheersbaar te houden. Schippers geeft dit zelf in haar brief aan de Kamer (pdf) ook ruiterlijk toe (pagina 6):

“In het licht van de voorgaande duiding heeft het CVZ in augustus 2010 geadviseerd de gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) integraal in de regelgeving op te nemen als extra ondersteunende maatregel bij de laatstgenoemde risicofactor. Het CVZ heeft in het Pakketadvies 2011 gewezen op het onderzoek naar het saldo van de kosten en opbrengsten van de GLI op korte en middellange termijn. Daaruit blijkt dat bij opname in het pakket van de GLI de eerste vier jaren sprake zou zijn van afnemende kosten (van € 51 miljoen in jaar 1, aflopend naar € 9 miljoen in jaar 4), en dat eerst na vier jaren sprake is van een batig saldo. In het tiende jaar na eventuele opname in het pakket zou er sprake zijn van een positief saldo van kosten en opbrengsten binnen de zorg, te weten circa € 50 mln.”
(Tip voor de ambtenaren van het ministerie van VWS: grafiekje!)

Volgende