Hoeveel Russen steunen Poetins oorlog?

Vlak voor de aanval van Rusland op Oekraïne, gisteren, publiceerde CNN de resultaten van een opinieonderzoek onder de bevolking van Rusland en Oekraïne over het steeds hoger oplopende conflict. De helft van de Russische respondenten vond begin van deze maand dat hun land Oekraïne met militaire middelen mag dwingen om af te zien van een NATO-lidmaatschap. De helft. Dat is veel te veel natuurlijk, maar zou Poetin daar tevreden mee zijn? Ik betwijfel het. Zijn regime is van het type dat geen enkel afwijkend standpunt kan accepteren. En zeker niet van de helft van de bevolking. Volgens het CNN onderzoek is een kwart van de ondervraagden tegen militair ingrijpen, een kwart twijfelt. Een deel er van zal dezer dagen nog worden overgehaald naar het regeringsstandpunt door het gebruikelijke mediabombardement dat onderdeel is van elke oorlog. Maar hoe gaat de Russiche bevolking reageren op de lijkenzakken die straks terugkomen uit Oekraïne? Hoe groot blijft de steun voor de oorlogszuchtige kliek van Poetin's Verenigd Rusland als westerse sancties grote gevolgen blijken te hebben voor grote delen van de bevolking? Rusland is niet langer een normaal land, zei een bondgenoot van de gevangen oppositieleider Navalny gisteren. Poetin is gek geworden, las de NOS-correspondent Iris de Graaf op een van de Youtubekanalen van zijn tegenstanders die nog niet uit de lucht zijn gehaald. In meer dan 52 steden gingen gisteren dappere Russen de straat op. Honderden zijn gearresteerd en hen wachten volgens de autoriteiten zware straffen. Kan Poetins hubris ooit leiden tot zijn val? De aard van het regime Volgens de Britse politicoloog Mary Kandor moet je niet naar die ene man kijken. Zij verklaart het gedrag van Poetin uit de aard van het regime dat hij leidt: Het gedrag van Rusland heeft in werkelijkheid alles te maken met de aard van het politieke en economische regime en de preoccupatie van Poetin om aan de macht te blijven. Het Russische regime is typerend voor een hedendaags fenomeen dat vriendjeskapitalisme, autoritarisme en etnisch nationalisme vermengt. Deze mengeling ziet Kaldor in zeer verschillende vormen in Syrië, India, Brazilië, Hongarije en Polen, maar in de kiem ook in de Brexit-koers van het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten van Trump. Een belangrijk punt van zorg van dergelijke regimes is dat democratieën in het buitenland een voorbeeld kunnen zijn om na te streven, terwijl verdeeldheid, ontwrichting en polarisatie elders een legitimerend binnenlands verhaal helpen ondersteunen. In het geval van Oekraïne, waar de Russische oligarchen nauw verweven zijn met hun Oekraïense tegenhangers, bestaat er grote angst voor de transparantie- en anticorruptiemaatregelen die democratische hervormingen met zich mee kunnen brengen. Ongetwijfeld was het besluit van de NATO om landen als Georgië en Oekraïne het lidmaatschap te beloven een misrekening, schrijft Kaldor. Maar volgens haar is het open laten van het NATO-lidmaatschap slechts een voorwendsel voor Poetins aggressie. Als het er niet was geweest zou hij wel een ander excuus hebben gevonden. Het achterliggende probleem is dat na de Val van de Muur in Rusland een vorm van ongebreideld kapitalisme is gegroeid dat is uitgelopen op een 'criminele, kleptocratische autocratie'. Westerse landen en multinationale bedrijven zijn daaraan  niet geheel onschuldig, volgens Kaldor, gezien het feit dat zij de kleptocraten hebben meegevoerd in het neoliberaal beleid dat de afgelopen decennia de internationale politiek en economie heeft gedomineerd. Er werd hen ook binnen de EU weinig in de weg gelegd om zich via Cyprus, Malta, Londense financiële instellingen en belastingparadijs Nederland te verrijken. Deze oorlog gaat ook om hun macht en hun geld. Follow the Money publiceert vandaag een compilatie van artikelen over de relaties tussen Nederland en Rusland met als conclusie dat Nederland 'zich naïef heeft laten gebruiken door de Russische machthebbers. Sancties In het Britse Lagerhuis was deze week een fel debat over de sancties tegen Rusland. Labour afgevaardigde Chris Bryant bekritiseerde de aanpak van premier Boris Johnson. Het ging hem bij lange na niet ver genoeg. Het lijkt volgens hem op slaan met een plumeau. Waarom staat Chelsea-eigenaar Abramovich niet op de lijst, vroeg hij? Die staat er op beweerde Johnson, maar dat bleek niet juist. Johnson weigerde toe te geven dat hij zijn eigen maatregelen niet eens goed kende. De vraag is in hoeverre bij deze maatregelen ook Britse financiële belangen hebben meegewogen. In antwoord op Bryant schreef de voormalige BBC-correspondent in Moskou Angus Roxburgh in The Guardian dat je bij de sancties juist niet moet kijken naar de oligarchen. De politieke elite rond het Kremlin, die moet worden aangepakt, want die oefenen rechtstreeks invloed uit op hun baas, meent Roxburgh. Sinds de bezetting van De Krim zijn er al sancties. Heleen van der Linden die hier onderzoek naar deed betwijfelt in het FD (€) de effectiviteit: Rusland zit nog altijd op De Krim. Intussen heeft de rijke Rus zijn geld in de Verenigde Arabische Emiraten gestald in plaats van in de EU. En je zou kunnen verwachten dat oligarchen die de slimme paadjes naar belastingparadijzen weten te vinden zich ook weinig hoeven aan te trekken van sancties. Hoogleraar internationaal recht Cedric Ryngaert van de Universiteit Utrecht gelooft ook niet dat de rijke vrienden van Poetin zoveel last zullen hebben van sancties. Hij vreest dat de oligarchen nog rijker kunnen worden dankzij het sanctiebeleid. Zij ruiken kansen doordat de invoer van westerse producten stokt en springen in dat gat. Het westen staat voor moeilijke keuzes. Wie zal er het meest getroffen worden door sancties? Kun je sancties treffen zonder het eigen bedrijfsleven te treffen? Zonder de Russische bevolking te treffen? Wat is het meest effectief? Welke sancties kunnen het regime echt ondermijnen? [de foto van Evgeny Isaev is uit 2012, CC]

Door: Foto: Evgeniy Isaev (cc)
Foto: steve p2008 (cc)

Alle helpers weg!

, door

COLUMN - De oorlog in Syrië duurt al meer dan tien jaar. Meer dan een half miljoen mensen zijn omgekomen. Bijna zeven miljoen mensen zijn het land uit gevlucht, het merendeel naar Turkije in een poging naar Europa te komen. Ongeveer 1,5 miljoen Syrische vluchtelingen verblijven nu in Libanon. Een kwart van de Libanese bevolking bestaat nu uit Syrische vluchtelingen. In totaal is de ongeveer helft van de Syrische bevolking ontheemd geraakt.

Het heet een burgeroorlog te zijn. Maar Russen bombarderen steden en dorpen die nog niet door het regime Assad zijn heroverd. Amerikanen en Israëliërs bombarderen stellingen van aan Iran gelieerde gevechtsgroepen in het oosten van het land. Turkije schiet er op los in Koerdische gebieden langs de noordgrens.

Onderzoeksjournalisten van Declassified UK vonden documenten waaruit blijkt dat de Britten net als de Nederlandse regering heimelijk materiële steun hebben geleverd aan de rebellen in de provincie Idlib. De Britse regering heeft daarvoor ten minste 350 miljoen pond uitgegeven. Het paste allemaal in een geheim programma voor regime change waarin de Britse regering samenwerkte met de VS, Turkije en de Golfstaten. Die van het oliegeld bulkende Golfstaten hebben net als Saoedi-Arabië hun rijkdom besteed aan wapens voor soennitisch vechtjassen die strijden tegen Assad en zijn behulpzame, door Iran gesteunde, sjiitische vechtjassen.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: cc wikimedia.commons.nl Make love not war in time

Met oorlog breng je geen vrede

, door

COLUMN - Los van alle ellende – voor zover dat kan, tenminste, want de beelden van het vliegveld bij Kabul zijn haast niet om aan te zien: mensen met doodsangst in hun ogen, ouders die in paniek hun kindje doorgeven, in de hoop dat een ander het mee zal nemen, weg het land uit – los van al die ellende dringt een vraag zich op. Wat is in ’s hemelsnaam het nut van oorlog?

Kun je, zoals de Verenigde Staten al sinds de Vietnamoorlog in de jaren ’60 volhouden, inderdaad ‘the hearts and minds’ van de bevolking veroveren nadat je een land eerst bent binnengevallen, en het vervolgens aan gort hebt gebombardeerd? Vietnam, Irak, Afghanistan – overal speelt die vraag.

Kun je als buitenlandse macht ooit nog op goede voet met de bevolking komen te staan, wanneer je die eerst als collateral damage hebt behandeld? Wanneer je met drones argeloze bruiloftsgasten hebt opgeblazen, en de kinderen van een land collectief hebt verweesd? Wanneer je, zoals Nederland in Srebrenica overkwam, in de positie raakt dat je onderdeel wordt van een burgeroorlog en je jezelf machteloos laat gebruiken door de overheersende partij?

Maken zulke oorlogen de taak van de internationale blauwhelmen – die hoofdzakelijk afstand tussen de strijdende partijen pogen te scheppen – niet duizendmaal moeilijker dan die al is?

Foto: Debra Sweet (cc)

Het lot van een Amerikaanse klokkenluider

, door

Eind deze maand wordt een uitspraak verwacht in het proces tegen de Amerikaanse klokkenluider Daniel Hale die documenten over de inzet van drones door het leger van de VS in Afghanistan naar buiten bracht. Zijn proces laat eens te meer zien hoezeer de Amerikaanse overheid er op is gebrand klokkenluiders achter de tralies te krijgen. En dan vooral als afschrikking van degenen die ook in hun eigen omgeving met onrechtmatig handelen van de overheid te maken hebben.

De inzet van drones door het Amerikaanse leger is al jaren omstreden. Drone-aanvallen doden vaak andere mensen dan het beoogde doelwit. Deze sterfgevallen, waaronder vrouwen en kinderen, doen het aantal daadwerkelijke strijders dat door drones is vermoord in het niet vallen. De woede bij de bevolking die geraakt werd door de drone-aanvallen is goed voor de werving van jihadisten, schrijft Jeremy Scahill in het boek The Assassination Complex. De journalist van The Intercept schreef het op basis van documenten over het Amerikaanse drones-beleid die hij zou hebben gekregen van Daniel Hale, een voormalige inlichtingenmedewerker bij de Amerikaanse luchtmacht. Hale werd in mei 2019 gearresteerd en aangeklaagd wegens overtreding van de spionagewet. In maart van dit jaar bekende hij schuld. Hale kan tien jaar gevangenisstraf krijgen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour

Quote du Jour | Overlevingskansen

, door

I do support lockdown, I do support every sensible precaution being taken because the virus is so contagious. But remember this. Your odds of survival are massively better than were those of a civilian in a country that your country chose to invade in recent years. Did you, personally, do enough to try to stop that?

(Vertaling: Ik steun lockdown, ik steun alle verstandige voorzorgsmaatregelen die worden genomen omdat het virus zo besmettelijk is. Maar onthoud dit: Uw overlevingskansen zijn enorm beter dan die van een burger in een land dat uw land de afgelopen jaren heeft gekozen binnen te vallen. Heb je persoonlijk genoeg gedaan om dat te stoppen?)

Foto: The U.S. Army (cc)

Oorlog bestaat niet meer

, door

RECENSIE - De introvertie van de Nederlandse politiek bepaalt de thema’s die media en politici in de verkiezingscampagne bespelen: migratie, woningnood, minimumloon, zorg. Buitenlandbeleid komt niet aan de orde. Oorlog bestaat niet meer. Althans niet voor de parlementsverkiezingen. Nederland had de afgelopen jaren echter wel degelijk een aandeel in de oorlogen in Syrië, Irak, Afghanistan en Mali. Goed dus dat aftredend SP-Kamerlid Sadet Karabulut ons met een bundel van haar columns nog even herinnert aan de Nederlandse medeverantwoordelijkheid voor geweld, dood, honger en ellende elders in de wereld.

Een pen tegen permanente oorlog heet de bundel van de woordvoerder van de SP voor Buitenlandse Zaken en Defensie die na vijftien jaar Kamerlidmaatschap afscheid neemt. In de columns en artikelen die ze de afgelopen jaren schreef voor dagbladen en Joop.nl zien we hoe Nederland, doorgaans onder Amerikaanse vlag, deelneemt aan verschillende gewapende conflicten. En vooral hoe het parlement over dit optreden telkens weer werd misleid. Aan de hand van Karabuluts pen breng ik enkele affaires in herinnering.

Afghanistan

O ja, Afghanistan. Ik kan me voorstellen dat de politici die hebben ingestemd met de Nederlandse bijdrage aan de oorlog daar dit onderwerp graag vergeten en het niet uit zichzelf naar voren zullen brengen in hun campagnes. ‘We zijn constant voorgelogen’, schrijft Karabulut. Over de Kunduz-missie bijvoorbeeld. Het zou gaan om de opleiding van politieagenten. Maar net als in de eerdere zogenaamde ‘opbouw-missie’ bleek deelname aan gewapende conflicten onvermijdelijk. Uit een opiniebijdrage in Trouw, 2018:

Foto: ubberdave (cc)

Vuistrecht en wisselgeld

, door

RECENSIE - Hij vertelde het graag. Hoe hij tijdens de overwinningsparade, achter de Duitse colonne aan, over de Champs-Élysées had gereden. Hoog te paard. Op de trottoirs had zich een menigte nieuwsgierige, uitgehongerde, woedende Fransen verzameld. Er werd geschreeuwd, gevloekt, gesist. Ze herkenden de gehate Bismarck, uiteraard. Er hoefde er maar één een schot te lossen, en de chaos zou uitbreken. Een van hen, zo zag Bismarck, keek wel héél woest. Bismarck verliet de colonne, reed op hem af, en vroeg om een vuurtje voor zijn sigaar. En hij kreeg een vuurtje. Bismarck bedankte (hij sprak perfect Frans), en reed door.

Waar gebeurd? De Pruisische kanselier was een ervaren leugenaar. Maar zo zag hij zichzelf graag: onafhankelijk opererend, nergens bang voor, altijd kalm. En die Franse woede, die was maar oppervlakkig. Die zou wel weer overgaan. Dat laatste was niet waar. En dat wist Bismarck donders goed.

De Frans-Duitse Oorlog van 1870/71 gooide het Europese machtsevenwicht volkomen overhoop. Dat Pruisen een opkomende macht was, dat begreep iedereen al vele jaren. Bismarcks superieure diplomatie was tot twee maal toe uitgemond in ‘gerechtvaardigde’ oorlogsverklaringen en eclatante overwinningen. Eerst op de Denen, om Sleeswijk Holstein. Daarna op het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk, om het gezag binnen de Duitse Bond. Beide keren toonde het Pruisische leger dat het superieur was aan alles wat verder een leger heette te zijn. En beide keken de andere grootmachten toe. Maar de spanning steeg. Met name de Fransen voelden zich bedreigd en vernederd. Iedereen begreep dat een Frans-Duitse oorlog een kwestie van tijd was. Het wachten was op de vonk die het kruitvat tot ontploffing zou brengen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: nyghtowl (cc)

Virus valt rechtsstaat aan

, door

We vieren dit jaar niet voor niets 75 jaar vrijheid, moeten al die mensen die een loopje namen met de corona-maatregelen hebben gedacht. Reken maar dat als het dankzij hen tot een volledige ‘lock down’ komt, er een paar zullen roepen: Dictatuur!

En alsof de staat ieders zonnige gedachten bespiedde, zond NL-alert gisteren een noodwaarschuwing uit: Volg instructies Rijksoverheid op! Dus hup, weg van dat strand, keer om bij dat bos, rechtsomkeer bij die speeltuin, ga je huizen in en blijf daar!

Het toenemend aantal slachtoffers bewijst dat vooral de dictatuur van het coronavirus regeert. De afgekondigde ‘dringende adviezen’ (want zijn het nou wel echte maatregelen?) zijn slechts een weinig revolutionair antwoord daar op. En in sneller tempo dan ze werden ingevoerd lezen we her en der de commentaren op die maatregelen.

Rechtsstaat aangepast om volksgezondheid te verdedigen

“Uit lijfsbehoud is de burger bereid om soevereiniteit op te geven en de staat ruimte te bieden“, schrijft het NRC in een commentaar (kunnen trouwens die betaalmuren niet tijdelijk opgeheven worden?). Dat de rechtsstaat wordt aangepast om de volksgezondheid te verdedigen is één ding, er op vertrouwen dat die rechtsstaat deze crisis ongeschonden zal overleven is een ander. Waakzaamheid geboden, aldus het NRC.

Foto: Schermafbeelding NOS NPO Live uitzending Intenationale Holocaust Herdenking

Stilte is onze nederlaag

, door

Erger dan vergeten is er wel aan denken en er niet door bewogen worden.

Piotr Cywiński, directeur Auschwitz Memorial, op de Internationale Holocaust Herdenking, 27 januari 2020.

Gisteren was het Holocaust Memorial Day. Van alle bijeenkomsten wereldwijd trok die in Auschwitz-Birkenau zelf de meeste aandacht. De NOS en RTL 4 zonden de bijna 3 uur durende bijeenkomst live uit.

Een aantal sprekers, waaronder enkele overlevenden van de Holocaust, onderstreepten ook hier dat deze herdenking nodig is omdat antisemitisme, nazisme en haat nog lang de wereld niet uit is.

Piotr Cywiński, directeur van het Auschwitz Memorial, vatte dat goed samen:

Maar nu zien we juist gevoelens van haat weer oprijzen. Ook antisemitisme, nazisme, xenofobie. In de donkere dagen van populisme komen al die gevoelens tot leven.

Over de waarde van herdenken zei hij:

Maar vaak zoeken we alleen naar kortstondige ontroering. Dan verliest de herinnering zijn betekenis.

Want Auschwitz is nog lang niet overwonnen als hetzelfde vandaag de dag nog steeds gebeurt. Hij wees daarbij op het lot van de Rohingya’s en de Oeigoeren.

Piotr Cywiński meent dat we er te onverschillig, haast apatisch op reageren: “We zien en we willen niet zien. We praten en we willen niet praten”.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende