De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Universiteiten moeten Californische droom najagen
Een bijdrage van Bart Bronnenberg van de Universiteit van Tilburg. Het stuk is overgenomen van Me Judice.
In het rapport Differentiёren in drievoud stelt de Commissie Veerman voor om Californische universiteiten te bestuderen en lessen te trekken voor Nederland. De auteur van dit artikel werkte van 1998 tot 2007 als docent en hoogleraar aan de University of California, Los Angeles (UCLA) en beargumenteert waarom de Californische universiteiten een goed voorbeeld zijn van hoe universiteiten kunnen bijdragen aan de kenniseconomie.
Om via hoogwaardige kennis onze talenten en natuurlijke bronnen beter in te kunnen zetten ten gunste van de maatschappij, wil de overheid dat Nederland tot de top 5 kenniseconomieën behoort. Nederlandse universiteiten dienen hierbij een belangrijke rol te spelen. Recentelijk suggereerde de Commissie Veerman dat Nederland kan leren van het Californische universiteitssysteem. Wat maakt dat het zogeheten University of California (UC) System, met campussen in steden als Berkeley, Los Angeles, San Diego en San Francisco, een mooi voorbeeld is van hoe de kenniseconomie gediend kan worden?
De econoom Nathan Rosenberg schreef dat om Amerikaanse universiteiten te begrijpen, je ze moet zien als instituten die alert inspelen op de economische behoefte van hun lokale omgeving. Hij stelt dat ze intens concurreren, met elkaar en de maatschappij verbonden zijn en ook nog eens sterk gedecentraliseerd zijn. De Californische universiteiten voldoen perfect aan dit beeld.
Quote van de Dag: Bezuinigen op het speciaalonderwijs
[qvdd]
Als het aan de minister ligt, gaat in het speciaal onderwijs vanaf 2012 fors het mes. Dat betekent voor deze school dat er op een budget van 1,1 miljoen euro per jaar 180.000 euro bezuinigd moet worden. […] Wat [schooldirecteur Hanneke Blom] heel erg stoort is de toon van de brief die de minister hierover onlangs naar alle scholen stuurde: ‘Over succes spreekt zij kleinerend. Wij vinden het een succes als een kind weer gemotiveerd raakt om te leren en zich te ontwikkelen. Bij ons is het continu afstemmen, zorgen voor de voorwaarden om te komen tot leren. Daarvoor is meer nodig dan een lesboekje. Het idee dat er in het speciaal onderwijs luxegevallen zitten, is beledigend. De problemen van ieder kind moeten zwaar genoeg zijn en de meeste ouders willen het liever niet. Ze hebben vaak lang geprobeerd om hun kind op een gewone school met extra begeleiding te houden. Maar voor deze kinderen gaat dat absoluut niet.’
Nooit meer rust in de klas. Margreet Fogteloo en Roos Menkhorst, Groene Amsterdammer 24 maart
Waarom moeten kinderen met een handicap opdraaien voor de problemen die zijn veroorzaakt door hebzuchtige bankiers en gemakzuchtige politici? Onze gemakzuchtige regering denkt dat deze maatregelen noodzakelijk zijn om de economie weer op gang te helpen. Ik waag het te betwijfelen dat dit zo is. Het geeft eerder blijk van harteloosheid en verkeerd begrepen eigenbelang: deze kinderen zullen met of zonder bijzonder onderwijs waarschijnlijk nooit een productieve bijdrage leveren voor de economie, daarom kan er bezuinigd worden.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Mexico, tegen de stroom op
De stad Oaxaca de Juarez, in het zuidoosten van Mexico, staat bekend om drie dingen.
Ten eerste is het volledige centrum, net als dat van Amsterdam, UNESCO- werelderfgoed. Ten tweede brouwt men er mezcal, een alcoholische drank van Casave-planten. Ten derde is er jaarlijks gedonder met stakende docenten.
Wat dat laatste aangaat: in 2006 leidden de acties tot een regionale burgeroorlog waarbij het centrum van de stad door demonstranten bezet werd, er uiteindelijk tienduizend agenten en soldaten werden ingezet en er een aantal doden viel, waaronder burgerjournalist Brad Will.
De regelmatig oplaaiende protesten laten zien dat onderwijs leeft in Oaxaca en de uitnodiging om een maand lang les te geven aan de letterenfaculteit van de Universidad Autonoma Benito Juarez de Oaxaca (UABJO) nam schrijver dezes vanzelfsprekend met beide handen aan. Afspraken over de huisvesting (gratis) en betaling (100 pesos per uur, ofwel 6 euro) waren snel gemaakt. De eerste les van een intensieve cursus “schrijven in het Engels” stonden gepland voor maandag 21 februari.
Bij aankomst bleek Oaxaca de reputatie meteen waar te maken: één van de kleinere onderwijsbonden had een staking uitgeroepen. Alle gebouwen van de universiteit waren gesloten en verzegeld met de rood-zwarte vlag van de stakers. Belangrijkste locatie, zoals de campus aan de rand van het centrum, werden vierentwintig uur per dag door groepjes demonstranten bewaakt. Zoals altijd draaide het om geld.
Onderwijs houdt ongelijkheid in stand
Meer mensen volgen meer typen onderwijs. Je zou dan ook zeggen dat het onderwijsbestel toegankelijker is geworden. Maar nee, steeds meer jongeren verlaten school zonder diploma. Een verstandig overheidsbeleid zou die uitval kunnen voorkomen, zegt Leo Lenssen. Dat is beter dan het streven naar de top.
Uit mijn onderzoek blijkt dat sociale herkomst in Nederland nog altijd een belangrijke voorspeller is voor iemands onderwijssucces en latere loopbaan. Dat komt doordat het onderwijsbestel wordt gekenmerkt door een sterke stratificatie. Het onderscheid tussen beroepsonderwijs en algemeen vormend onderwijs speelt daarbij een belangrijke rol. Anders geformuleerd: in het Nederlandse onderwijsbestel is het principe van toegankelijkheid in de praktijk ondergeschikt aan andere doelstellingen, zoals die van selectie en toewijzing. Onderwijs draagt daardoor bij aan consolidatie van sociale verhoudingen en aan de barrières tussen sociale klassen.
Ongeorganiseerde onderwijs gaf wel kansen
Het onderwijsbestel is de uitkomst van een sociale en politieke strijd van maatschappelijke partijen, onderling en met de overheid over het ‘eigendom’ van het onderwijs. Voor de Mammoetwet was er niet zozeer sprake van een coherent bestel, maar eerder van een ‘stel scholen.’ Diverse schooltypen en onderwijsvoorzieningen bestonden onafhankelijk van elkaar en waren niet systematisch op elkaar afgestemd. Daarnaast was er een onsamenhangend aanbod aan avond- en bedrijfsopleidingen, vaak met eigen examens en diploma’s. Het systeem, voor zover daarvan sprake was, werd gedomineerd door het particulier initiatief en leidde in de praktijk veelal tot bevestiging van de bestaande sociale en maatschappelijke verhoudingen. Omdat een strenge overheidsregulering ontbrak, bood dit stelsel, zij het incidenteel, kansen aan het individu om een eigen onderwijsloopbaan uit te stippelen. Die situatie pakte niet altijd ongunstig uit voor mensen in achterstandssituaties. Dat is minder merkwaardig dan je geneigd bent te denken. De ‘hindermacht’ die het onderwijsbestel had, was namelijk ook beperkt. Hoewel sociale en culturele factoren een belangrijke rol speelden bij het verloop van iemands onderwijsloopbaan, bood de gebrekkige sturing tegelijkertijd mogelijkheden aan het individu om zijn eigen pad uit te stippelen.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Haal slechte leraren weg voor de klas
Een gastbijdrage van econoom Leo van der Geest van NYFER, Utrecht School of Economics, overgenomen van Me Judice.
Om Nederland terug te krijgen in de top van onderwijslanden moeten slechte leraren uit het klaslokaal verdwijnen. De introductie van prestatiebeloning zal geen zin hebben, aldus econoom Leo van der Geest, omdat de prestaties niet ondubbelzinnig vastgesteld kunnen worden.
Zorgen om onderwijs
Recent is er nogal wat ophef ontstaan over het wegzakken van Nederland op interna-tionale ranglijsten die de kwaliteit van het onderwijs meten (de zogenoemde PISA-scores). Om tot de top vijf van internationale kenniseconomieën te behoren, zoals het kabinet zich ten doel stelt, zou Nederland juist moeten stijgen op die lijsten. Hoewel het Nederlandse onderwijs internationaal nog altijd een goed figuur slaat (tiende in leesvaardigheid en elfde in wiskunde en natuurwetenschappen), zakken we sinds 2000 toen de metingen begonnen, toch langzaam maar zeker weg uit de top van onderwijs-landen. In Europa gaat Finland onbetwist aan kop. In Azië doen Zuid-Korea, Hong Kong, Singapore en Japan het op alle onderdelen beter dan ons land.
Goed onderwijs is van het grootste economische belang. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat er een sterk verband is tussen cognitieve vaardigheden (PISA-scores) en het tempo van economische groei. Vooral de scores in wiskunde en natuurweten-schappen correleren sterk met economische groei. De omvang van dit effect is groot. Als Nederland de achterstand op Finland zou inlopen, zou dat 0,3% extra bbp-groei opleveren. Gekapitaliseerd gaat het om tientallen miljarden euro’s.
Burgerlijke ongehoorzaamheid?
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.