De toets moet een hulpmiddel zijn

De tijd van vrijheid is voorbij, ook voor peuters. Kinderen worden steeds jonger getest en getoetst en de lat moet steeds hoger. Dat is schadelijk, stelt prof. dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer (Early Childhood, Stenden University). Volgens dr. Cor Sluijter van het Cito, Nederlands bekendste toetsinstituut, zijn toetsen juist een goed hulpmiddel om de vooruitgang van kinderen te meten. Zijn we te ver doorgeslagen in onze toetsdrift? Waarom toetsen? ‘Ik zie het al, die gaat naar het gymnasium,’ denkt de leraar over een pientere peuter, terwijl hij een klasgenootje dat uit het raam staart misschien lager inschat. Toetsen zijn volgens Sluijter belangrijk omdat leerkrachten ook maar mensen zijn en niet altijd de juiste beslissingen maken. Vaak zijn beslissingen inconsistent en worden ze genomen op basis van te weinig informatie. Die ongefundeerde verwachtingen beïnvloeden ook de prestaties van leerlingen. Wanneer de docent denkt dat een kind het goed doet, gaat het ook beter presteren, en andersom. Een toets zorgt ervoor dat kinderen gelijke kansen krijgen, en biedt docenten een hulpmiddel voor het beoordelen van leerlingen. Toetsen zijn zo een middel tegen willekeur en vooroordelen.

Foto: Peter van Teeseling (cc)

Driekwart van de onderwijshelden is geen leraar

COLUMN - Op 13 september verschijnt het boek ‘Onderwijshelden’. Docent René Kneyber vindt de titel onderwijshelden compleet misplaatst.

Onderwijshelden. Ik heb daar bepaalde beelden bij. Ik denk bijvoorbeeld aan Jacques Jacotot, een verbannen Franse leraar die, in de eerste decennia van de 19de eeuw, een onderwijsaanpak ontwikkelde die ‘universeel lesgeven’ wordt genoemd. Ik denk aan Vincent van der Pas, uit het boek van Anja Vink, die dag-in-dag-uit lesgeeft op een zwarte school in Rotterdam. Ik denk aan collega’s die bijna veertig jaar voor de klas hebben gestaan en het lesgeven tot in perfectie beheersen, aan de docenten uit Seattle die succesvol protesteerden tegen standardized testing, aan leraren in Syrië, in Irak, in Afghanistan. Ik denk niet aan onderwijsadviseurs. Ik denk niet aan ondernemers. En zeker, dat weet ik zeker, denk ik niet aan coaches.

Maar misschien ben ik de enige.

Op 13 september verschijnt dus het boek Onderwijshelden. Met de ondertitel 60x het bewijs dat het kan. ‘Wat kan?’ Dat onderwijsinnovatie kan, kennelijk. De premisse is zo: we denken wel eens dat onderwijsinnovatie niet kan, in dat vastgeroeste onderwijs, maar wij zullen bewijzen dat het mogelijk is. Het begint al goed met de inleiding van Berthold Gunster, zo iemand die niks van onderwijs weet, maar er heel luidruchtig iets van vindt. En als je de bochten dan nog iets nauwer neemt, ach.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du jour | Rendement

Maar ook ethisch is het afschuwelijk. Een overheid die het rendement van individuele burgers gaat berekenen? Pardon? Wat zijn we, een mierenkolonie? Worden wij geacht onszelf te offeren voor de gemeenschap? Blijkbaar wel […]

Gatverdamme! De overheid is dus niet voor en van de burger, maar de burger is er voor de overheid.

Robin Fransman reageert op de onlangs door de Algemene Rekenkamer geïntroduceerde rendementschecker op onderwijs.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Anders nog iets? | Hoge cijfers geen garantie voor een gelukkige toekomst

COLUMN - De hedendaagse maatschappij schreeuwt meer dan ooit om mensen met een goed ontwikkeld EQ. Dat het Emotioneel Quotiënt een grote inhaalslag aan het maken is, ten opzichte van het Intelligentie Quotiënt (IQ), is voor veel bedrijven allang bekend. Zo vragen ze bijvoorbeeld bij Google tijdens sollicitatierondes niet meer naar diploma’s en bijbehorende cijferlijsten van de sollicitanten. Ook gecompliceerde ‘breinbrekers’, waar de sollicitanten zich voorheen ter plekke over moesten buigen, worden al een tijdje achterwege gelaten.

Laszlo Bock, een topman bij Google, zei ooit dat ‘een enkel academische wereld, een kunstmatig aangeleerde wereld is.’ Hij vindt het veel interessanter voor zijn bedrijf, wanneer mensen op zoek zijn naar een antwoord dat niet overduidelijk vastligt en als enige waarheid wordt gezien. In deze context is het dan ook geen vreemd gegeven, dat het onderwijs steeds meer zal gaan inspelen op deze ontwikkelingen.

Van oudsher wordt er nog altijd gedacht en verwacht dat de vakken, zoals wij die hebben geleerd op de middelbare school, gelden als norm voor het wel of niet slagen in de maatschappij. Echter, een zo hoog mogelijk genoten opleiding staat niet (meer) garant voor een succesvol leven, waarin een baan op hoog niveau helaas nog vaak als gelukzalig wordt gezien.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Onderwijs in Irak

DATA - Het “Education Policy Data Center” heeft een bijzonder fraaie website met onderwijsdata. Daarbij biedt ze allerlei tools om deze data te visualiseren. Ten opzichte van wat we in Nederland zelf aan data hebben, is de website natuurlijk beperkt. Maar voor veel (ontwikkelings)landen zijn dit soort websites zeer belangrijk.

Ik heb even geprobeerd met de tool zelf mooie grafieken te maken, maar de medewerkers van het EPDC kunnen dat zelf toch beter (al gebruiken ze er zelf een andere tool voor: Tableau). Eén van grafieken gaat over het conflict in Irak.
Onderwijsgrafiek - Primary Completion rates Irak

Er komen verschrikkelijke verhalen beelden uit Irak, maar dit plaatje vertelt nog een ander verhaal. Onder Saddam Hoessein waren de kansen voor kinderen in de Koerdische provincies zeer slecht. Van de 15-jarigen had in 1991 slechts 40% de lagere school afgerond, terwijl in Bagdad dat percentage op 80% lag.

Sinds de regio’s meer autonomie kregen in 1992, en de Koerden onderwijsmaterialen in eigen taal gingen gebruiken, nam het opleidingsniveau gestaag toe, terwijl deze in alle andere regio’s in Irak daalden. Een kind geboren in 1996, en 15 in 2011, had minder kans op het voltooien van de basischool dan een kind dat 20 jaar daarvoor geboren was: behalve in de Koerdische regio’s. Daar nam de kans met 36-38% toe, tot 92% in bijvoorbeeld Sulemaniya.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Het mbo gaat opnieuw op de schop

Want:

Het mbo is nu met vier opleidingsniveaus en een half miljoen studenten een containerbegrip geworden. Er zitten jongeren op met een moeilijke achtergrond zonder afgeronde vooropleiding (niveau 1), maar ook gespecialiseerde vaklieden (niveau 4). Het imago van het mbo is negatief, want dat wordt bepaald door de ‘onderkant’.

Verrassend (want de afgelopen jaren was ‘hervormen’ steeds grof bezuinigen):

De MBO Raad reageert positief op het voorstel van de minister.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Anders nog iets? | Beste aanstaande brugklasser…

COLUMN - …Eindelijk is het zover. Je bent definitief schoolverlater! De basisschool heeft een stempel gedrukt op je nog prille (school)leven, door je zo’n zeven of acht jaar lang op alle denkbare manieren te toetsen en voor te bereiden op wat er na deze zomervakantie staat te gebeuren. Een nieuwe, spannende tijd, die héél belangrijk voor je gaat worden. Want dan ga je eindelijk écht werken aan je toekomst, beste ex-basisschooloudste. Dan moet er gebikkeld gaan worden, om die stevige basis die je nu hebt, om te zetten in oogverblindende successen op de middelbare school.

Daar hangt veel van af, hoor… Nee joh, zenuwachtig hoef je niet te zijn daarvoor! Meester Piet en juf Marie-José vertrouwen er immers op dat je het VWO zal halen. Sterker nog, dat weten ze zeker! Dat hebben ze toch nog tegen je gezegd, na afloop van de schoolmusical? Jij móet wel een topper worden! Papa weet zeker dat jij, na het behalen van je VWO-diploma en je universitaire rechtenstudie, een topbaan gaat vinden in het bedrijfsleven en veel centen gaat verdienen. Dan kun je hem eindelijk de schoolkosten en studieschulden terugbetalen die je de komende jaren zal gaan maken. Want naar school gaan is immers duur.

En weet je, beste pre-puber, als verrassing mag je op het einde van de zomervakantie nog een weekje een speciale training gaan volgen, bij mensen die verstand hebben van brugklassers enzo. Zij zullen je binnen een aantal dagen een grote voorsprong gaan geven op al die andere aanstaande brugpiepers die, continu al ‘WhatsAppend’ hun Nederlandse taal verloederen door de vele slechtlopende zinnen en afkortingen, in combinatie met de nietszeggende emoticons, wekenlang op het strand van Mallorca hebben liggen luieren. De verwende nesten! Of thuis op straat de buurt wat liggen te terroriseren, met hun eindeloze getrap tegen die bal en het gejoel rondom die gemiste kans op het doel – nee, je bent nog lang geen van Persie! – dat met stoepkrijt getekend is op de muur van de garagebox van tegenoverbuurman Henk. De ‘wannabees’ in de dop! Of wekenlang hun nest niet uitkomen vanwege de naderende high-score in level 863 van een of ander hersendodend, levensecht lijkend gevechtsspel waarbij de dode lijken – dat is trouwens een pleonasme, beste vriend, maar dat wist je toch wel al, neem ik aan? – je om de oren vliegen. Het zijn de verslaafden van de nabije toekomst. Dat is toch een fantastisch idee, ex-groepachter?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waar blijven de bèta’s?

ANALYSE, DATA, VISUALISATIE - Het aantal afgestudeerden met een bèta-achtergrond (techniek, natuurwetenschappen, etc…) is nog steeds te laag. Recente cijfers van het CBS laten zien dat alleen het wetenschappelijk onderwijs een kleine opleving laat zien, maar dat het hoger beroepsonderwijs achterblijft.

We hebben bij dit onderwerp in 2011 en in 2013 ook stilgestaan. Een maatschappij kan niet alleen op advocaten en economen draaien. Iemand moet ook iets maken.

Natuurlijk is de studie niet doorslaggevend. Maar het is wel een indicatie. Vanuit het wetenschappelijk onderwijs is een heel lichte verbetering te melden.

afg_wo_1950_2013_475

Voor het hoger beroepsonderwijs hebben we dit keer ook een grafiek kunnen maken. Korter, omdat er onvoldoende historische gegevens zijn. Hier is de trend minder positief.

afg_hbo_1995_2013_475

Kortom, dit punt mag nog wel een tijdje op de politieke agenda blijven staan.

En nee, beste reaguurders, dit is geen oproep om van iedereen een bèta te willen maken. Dit gaat over een doorgeschoten ontwikkeling die wat tegenwicht kan gebruiken.

Mocht iemand gelijksoortige gegevens weten voor alles onder HBO (mogelijk met andere indeling), houden we ons aanbevolen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Jos van Zetten (cc)

Sociale rechten krijgen een prijs

ANALYSE - Sociale rechten zoals zorg en onderwijs worden in toenemende mate ingericht als producten waarvoor een prijs moet worden betaald, waardoor de meervermogenden ook meer sociale rechten kunnen krijgen. Dat is geen goede ontwikkeling, vindt Sjoerd Verest.

Het akkoord over het sociaal leenstelsel was nog nauwelijks gesloten, of Minister Schippers van Volksgezondheid maakte bekend een nieuwe zorgpolis te willen introduceren waarbij een lagere premie wordt betaald, maar de keuzevrijheid van patiënten over de arts of zorginstelling komt te vervallen. Het zijn twee absurde plannen die dezelfde zorgwekkende ontwikkeling in het sociale domein weergeven. Niet-economische gebieden worden in toenemende mate met een marktrationaliteit omgeven. Het recht op onderwijs en zorg krijgen zodoende een prijs.

Het verderfelijke van deze plannen gaat niet eens over de manier waarop de maatregelen zijn ingevuld. Daar zullen ongetwijfeld positieve uitkomsten voor bepaalde mensen in zitten. Niet-vermogende studenten zullen er door de hogere aanvullende beurs vast en zeker op vooruit gaan. Daarnaast zullen door de goedkopere zorgpolis hoogstwaarschijnlijk veel niet-zorgbehoevenden van een lagere premie genieten en kunnen uit de pan rijzende zorgkosten er allicht door verminderd worden.

Wat de plannen vooral verwerpelijk maakt, is dat een economische rationaliteit de domeinen zorg en onderwijs gaat overheersen. Zorg en onderwijs worden er in toenemende mate door beschouwd als markten waar economische motieven de boventoon voeren en niet meer als voorzieningen waar ieder mens recht op heeft en die het algemeen nut dienen. De zorg wordt door het mogelijk maken van een nieuwe budgetpolis bijvoorbeeld nog meer als een product gezien dat door een consument moet worden ingekocht. Samen met de restitutie- en naturapolis en de verschillende aanvullende verzekeringen wordt het zorglandschap daardoor als een markt waarop de consument een economische en rationale keuze maakt uit verschillende producten en daarmee uit andere rechten.

Foto: Remon Rijper (cc)

Vakmanschap: de derde industriële revolutie?

ACHTERGROND - Het Parool berichtte er maandag over: ambachtelijk werken wordt de trend. Op het Amsterdam Maker Festival worden dingen gemaakt: door ambachtslieden die soms met nieuwe technieken als 3D-printers aan de slag gaan: “Het is geweldig als je jongeren kunt inspireren. Dat als ze hier rondlopen en zich misschien gaan afvragen of ze wel jurist willen worden of liever iets met hun handen gaan maken,” zo citeert het Parool de initiatiefnemer. Er wordt zelfs gesproken over de derde industriële revolutie.

De ambachten zouden gemakkelijk het reclame-uithangbord van het mbo kunnen zijn. Dat zijn ze niet of nauwelijks. Het mbo is natuurlijk veel meer dan een nostalgisch ambacht, dat soms maar door een paar beroepsbeoefenaren wordt uitgeoefend. Maar voor de aantrekkelijkheid van de sector, en het brengen van een heldere boodschap, is versimpeling wel zo handig. SOS Vakmanschap heeft dat goed begrepen en de invloed van deze relatief kleine club op het beleid lijkt steeds groter te worden.

De Volkskrant berichtte over de plannen van Bussemaker om het mbo wat op te schudden, en ook iets met de naamgeving te doen. Is 20 jaar na invoering van de WEB helemaal geen slecht idee: nog steeds krijgen mbo-instellingen aan ouders van leerlingen maar moeilijk uitgelegd wat die niveau nu betekenen. De niveau-indelingen, die weinig zeggen, zouden vervangen kunnen worden door nieuwe benamingen als “entree-opleidingen” (niveau 1) en “middelbaar vakonderwijs” (niveau 2 en 3). Alleen niveau 4 wordt dan nog “middelbaar beroepsonderwijs” genoemd.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende