The conservative embrace of progressive values – Merijn Oudenampsen

door Addie Schulte, redacteur van Boekenstrijd. Opeens was Nederland rechts. In mei 2002 won de LPF 26 zetels en kwam er een centrum-rechts kabinet. Een schokgolf ging door het land. Wetenschappers en journalisten hebben de Nederlandse ‘ruk naar rechts’ tot nu toe vooral verklaard als een stem die nu eens aan het woord kwam. Dit was de doorwerking van opvattingen van het publiek naar het politieke platform. De stemmers van Fortuyn en Wilders werden afgeschilderd als een vergeten groep, die zich eindelijk kon manifesteren. De politici waren de spreekbuis van die opvattingen, een soort doorgeefluik. Maar in zijn proefschrift over de Nederlandse ruk naar rechts zet politicoloog Merijn Oudenampsen de schijnwerpers op de andere kant: op de ideeën van politici als Bolkestein, Fortuyn, Bosma, Hirsi Ali, wetenschappers als Cliteur en Kinneging en publicisten als H.J. Schoo, Wansink en vele anderen. Ideeën doen er toe, is de eerste stelling van Oudenampsen. En daarom is het zinnig om die ideeën te bekijken en niet eindeloos de gevoelens van Wilders-stemmers op te tekenen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

The crash of civilization

Op Sargasso bieden we regelmatig ruimte aan gastbijdragen. Deze bijdrag is van Abraham Blauvelt.

Fukuyama concludeerde in zijn The End of History and the Last Man dat na de val het communisme ons Utopia was bereikt. Destijds heb ik hem horen spreken in de Nieuwe Kerk en ik werd ook bevangen door een gevoel van opluchting dat we het eindpunt van de geschiedenis hadden bereikt. Ik zat geramd voor toekomst. De werkelijkheid blijkt weerbarstiger. De liberale democratie als idee staat onder druk door haar eigen falen. Mensen blijken toch minder goed te functioneren dan we dachten, zelfs in het beste systeem dat we hebben kunnen bedenken.

Huntington en 9/11 hebben bovendien het conflict tussen de beschavingen op scherp gezet. Anders dan Huntington dacht, betreft het niet alleen een conflict tussen beschavingen, maar juist ook een crash van de beschaving. Vanuit het ongenoegen dat uit de poriën van de maatschappij wasemt, zien we de opkomst van Nieuw Rechts als sprekende rioolbuis van het ongenoegen van het dom gehouden klootjesvolk. Een politieke hangplek waar je als onfatsoenlijk mens lekker onfatsoenlijk kunt doen terwijl je toch het eigen gevoel van intrinsiek fatsoen vast kunt houden. Het is helemaal bon ton om Links de schuld te geven van alles, zelfs van het nazisme en om alle moslims als minderwaardige mensen te bestempelen. Ze kunnen niet anders dan onbeschaafd zijn, want ze zijn alleen schatplichtig aan Allah. Die domme Linkse Rakkers hebben dat alleen nog niet door.

Nu in de VS het lelijke ware gezicht van Nieuw Rechts zichtbaar is geworden, keert daar de moraal terug. Nederland als achterlijk kikkerlandje loopt een jaar of acht achter de muziek aan en als je het Nieuw Rechts vraagt is waterboarding morgen legaal, want niet in strijd met de Geneefse conventie. Er heerst immers een burgeroorlog in Gaza-Gouda en die vijandelijke islamitische strijders moeten by any means necessary er vanaf gehouden worden hun snode straatterroristische plannen uit te voeren.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.