Quote du Jour | De powervrouw als babygirl?

Wie zichzelf middels injectiespuit of scalpel verminkt, conformeert zich niet alleen aan een giftig schoonheidsideaal, maar draagt die norm immers proactief uit. En tóch mogen we het niet veroordelen. Want of het nu botox of parttime werken betreft: vrouwen veroordelen zou niet feministisch zijn. Want het is hun ‘eigen’ keuze. Maar vrouwen zijn geen babygirls. Ze zijn net als mannen mensen wier keuzes politieke consequenties hebben. Lotte Houwink ten Cate promoveerde op een onderzoek naar de tweede feministische golf en publiceerde in 2024 het boek De mythe van het gezin. De historica snapt dat Halina Reijn alom bejubeld wordt vanwege haar knappe regieprestatie, nu de film Babygirl in de bioscopen draait. Toch kraakt ze in een opiniestuk in de Volkskrant enkele feministische noten. Nicole Kidman speelt een vrouwelijke techmiljonair die bij een veel jongere stagiair eindelijk durft toe te geven aan haar verlangen aan onderdanigheid en sadomasochistische vernedering. "Maar girlboss Romy wil wél kruipen voor een dominante daddy." Volgens Ten Cate is dat sowieso een schadelijk cliché dat als een rode draad door de westerse cultuurgeschiedenis loopt, maar doet de film voorkomen alsof de keuzes van vrouwen geen consequenties heeft, persoonlijk noch politiek. Eigenlijk infantiliseert Babygirl de vrouw daarmee: de titel kondigt dit als het ware al aan. Het personage van Kidman verliest noch haar positie binnen het bedrijf noch haar reputatie, en aan het eind van de film belandt ze weer "in de armen van haar brave echtgenoot." Ze heeft zichzelf beter leren kennen zonder daarvoor een prijs te hoeven betalen. Dat de film als subversief wordt voorgesteld - omdat het nu eens een vrouwelijke baas is die een jonge werknemer voor haar lusten gebruikt - acht Houwink ten Cate dan ook misleidend. De film conformeert zich juist aan allerhande normen die er voor vrouwen gelden: Babygirl speelt met conventies maar breekt er niet mee. Romy heeft een man nodig om haar te vertellen wie ze is, ze heeft verrassend weinig power. Wellicht is dit deel van de missie van de film; om ‘radicaal eerlijk’ te zijn, wat zich ook uit in het tonen dat Kidmans personage zich met botox laat inspuiten. Maar dat is geen kritiek op het feit dat steeds meer beeldbepalende vrouwen meer plastic dan levend zijn: het is eerder de ultieme omarming ervan. Houwink ten Cate maakt hier een terecht punt. Onder feministisch angehauchte intelligentsia is het tegenwoordig bon ton om te zeggen dat het bekritiseren van de keuzes van vrouwen misogyn is, een vorm van 'shaming'. Of vrouwen nu tech-CEO willen zijn of huismoeder, zich in laten spuiten met fillers en botox of alles laten hangen, met seksspeeltjes in de weer gaan op Onlyfans of een niqaab dragen en zich vrijwillig onderwerpen aan de grillen van hun echtgenoot: vrijheid, blijheid is het motto. Vrouwen maken hun eigen keuzes, hoera! Maar hoe vrij zijn die keuzes eigenlijk? Zoals vrouwen in de tweede feministische golf wisten te vertellen: het persoonlijke is politiek. Conformisme op individueel vlak aan toxische schoonheidsidealen heeft maatschappelijke consequenties. Handelingsbekwaamheid, 'agency' komt ook met verantwoordelijkheid, dat je aanspreekbaar bent op je keuzes en daarop kritisch te bevragen valt.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.