Deze week wordt in Brazilië de tweede bijeenkomst van de Convention on Biological Diversity gehouden. De landen die zich in 1992 in Rio de Janeiro verbonden aan 'het stoppen van significante teruggang in biodiversiteit' per 2010 maken de tussen-balans op. En het resultaat is bedroevend: op alle fronten holt de biodiversiteit achteruit. In de vandaag gepubliceerde Global Biodiversity Outlook 2 staat het allemaal zwart op wit. Een korte samenvatting gaat als volgt: ▪ van de 24 ecosystem services zijn er 15 in verval waaronder: drinkwatervoorziening, zeevis productie, regulatie van natural hazards (aardverschuivingen/overstromingen), het zelfreiningend vermogen van de atmosfeer, de capaciteit van agrarische ecosystemen om ziektes te bufferen en het aantal gebieden met een spirituele of religieuze waarde. ▪ het verlies van biodiversiteit raakt de armsten het hardst waardoor het halen van de UN Millennium Development Goals gedwarsboomd wordt. ▪ ontbossing gaat met alarmerende snelheid: zes miljoen hectare per jaar. ▪ een toenemend aantal soorten wordt bedreigd met uitsterven. ▪ natuurlijke ecosystemen raken steeds meer gefragmenteerd. ▪ grote vissen als tonijn, kabeljauw en zwaardvis zijn met 2/3 afgenomen. ▪ de schade van invasieve soorten neemt overal toe. ▪ één positief puntje: het totaal oppervlak beschermd gebied neemt toe, alleen veel ecoregions halen nog niet hun target van 10%, laat staan de oceanen waar tot nu toe nog maar 0.6% een beschermde status geniet. Niet getreurd het is pas maandag ! De week is nog jong en er kan nog veel gebeuren !
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
De vijfhonderd grootste rivieren in de wereld zijn in deplorabele staat. Dit meldt een VN-rapport dat deze week uitkomt in de aanloop naar World Water Day op 22 maart. Veel grote rivieren bevatten nog maar een fractie water van wat ze ooit vervoerden en bereiken soms zelfs de zee niet eens meer. Onttrekking van water voor de landbouw, industrie of menselijke consumptie doet het debiet sterk afnemen. Stuwdammen blijken ook al niet bevordelijk voor de doorstroming, volgens het rapport verhinderen 45.000 grote stuwdammen nu 15% van het rivierwater de zee te bereiken. The Nile and Pakistan’s Indus are greatly reduced by the time they reach the sea. Some, such as the Colorado and China’s Yellow River, now rarely reach the ocean at all. Others, such as the Jordan and the Rio Grande on the US-Mexico border, are dry for much of their length. (TheIndependent)
Een aspect van deze problematiek zijn de zogenaamde virtual water flows (kaartje): water dat is opgeslagen in exportproducten, zoals bijvoorbeeld de groente uit de Nijlvallei die wij hier in de supermarkt kopen. Wij sappige aardbeien, zij een droge rivier.
Extragratis artikel + rapport: Water: A Crisis of Governance (unep.org)
Waarschijnlijk is er eindelijk een wetenschappelijke verklaring voor de achteruitgang van de paling gevonden: dioxine. Allerlei andere theorieën zoals overbevissing van glasaaltjes door de Chinezen in de Golf van Biskaje en de aanleg van palingonvriendelijke waterwerken en andere infrastructuur konden de terruggang niet afdoende bewijzen. Maar dat dioxine de paling de das omdoet lijkt nu zeer waarschijnlijk.
Leidse onderzoekers ontdekten dat palingembryo’s kansloos zijn als hun moeder ook maar ééntiende deel dioxine van de consumptienorm voor mensen in haar lichaam heeft. Voor het onderzoek hadden ze geslachtsrijpe alen gevangen, die onderweg waren naar de Sargassozee, een gebied in de Atlantische Oceaan waar de vermoedelijke kraamkamer van alle palingen ligt. Met hormooninjecties zorgden de onderzoekers dat de eitjes rijpten, die ze vervolgens kunstmatig bevruchtten. Ze maten de dioxinegehaltes in het palingvet en zagen dat er een heel sterke correlatie was met de ontwikkeling van de embryo’s (Noorderlog). De teruggang van de palingstand in Nederland begon in de jaren vijftig van de vorige eeuw: het moment dat er ook voor het eerst grote hoeveelheden dioxine in de natuur terechtkwamen. Dioxine is slecht afbreekbraar en hoopt zich op in het slib waar de paling graag doorheen glibbert. Deze overgevoeligheid voor dioxine gecombineerd met de persistentie van dit gif betekent vrijwel zeker het doodvonnis voor de mascotte van deze website.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Even hoopten men in New Orleans dat het onderlopen van de stad na orkaan Katrina nog ergens goed voor was geweest namelijk het vernietigen van een destructieve exoot: de Formosan termieten. Deze insecten die sinds de Tweede Wereldoorlog de zuidkust van Amerika teisteren door met hun krachtige kaken houten gebouwen op te vreten zouden in het zoute water zijn weggespoeld en verdronken. Maar tot ieders stomme verbazing hebben de termieten het overleefd, soms zelfs in vallen die 3 meter onder water hebben gestaan… De taaie rakkers zijn nu wel enigzins in aantal teruggebracht maar de verwachting is dat ze in 2007 weer volop te keer zullen gaan op de historische oude huizen van de geplaagde stad. But Formosans, unlike native termites, can establish colonies in trees or buildings and probably fled to higher ground when Katrina’s rains started, insect experts said. “I think they were in their own evacuation mode,” said Ed Bordes, director of New Orleans’ Mosquito and Termite Control Board. (Reuters)
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
