Adverteerders en obesitas

Mexico is dik. Mexico heeft diabetes. Mexico's politieagenten hebben problemen met het vangen van boeven, omdat ze door hun eigen gewicht en een zittend bestaan amper nog een sprintje kunnen trekken. Mexico moet gaan fietsen, gaan bewegen. En het is allemaal de schuld van de adverteerders. Toch? Voor wie het nog niet wist: volgens sommige indices heeft Mexico inmiddels de Verenigde Staten ingehaald als het dikste land ter wereld. Waar het obesitas bij kinderen betreft, was het dat al een tijdje. Kinderen in Mexico zien jaarlijks zo'n 12.000 advertenties voor comida chatarra, junkfood. Dat zijn er ruim dertig per dag. Reden voor consumentenorganisatie El Poder del Consumidor om de noodklok te luiden. Directeur Alejandro Calvillo stelt dat er per uur 11,25 advertenties voor ongezond voedsel op televisie verschijnen, en beschuldigt adverteerders ervan de gezondheid schade te berokkenen door zoveel fast food-advertenties de ether in te slingeren. Want kinderen kunnen zich daar niet tegen verdedigen, meent Calvillo.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De onmogelijkheid van het becijferen drugsoorlog-doden

, door

Militairen bemannen een controlepost (Foto: Jan-Albert Hootsen)

Hoeveel slachtoffers zijn er nu eigenlijk gevallen in de drugsoorlog? De meeste nieuwsmedia houden een aantal van ‘ruim 28.000’ aan, sommigen stellen dat het er meer dan 30.000 zijn. De Mexicaanse regering houdt al een tijdje de kaken op elkaar, terwijl een Iraq Body Count-achtige telling door middel van het volgen van Mexicaanse media de 25.000 niet haalt. Niet alleen het totale aantal doden is onduidelijk, ook allerlei afzonderlijke cijfers spreken elkaar tegen.

De Los Angeles Times (LAT) heeft sinds enkele jaren een katern dat speciaal is gewijd aan de drugsoorlog: Mexico under siege – The drug war at our doorstep. Hoewel ook de LAT net als veel Amerikaanse media lijdt aan spektakelitis waar het Mexico betreft, doet de krant haar best de georganiseerde misdaad in de zuiderbuur zo goed mogelijk te verslaan. Wie op we website van de krant de subsectie Mexico under siege aanklikt, krijgt dan ook een mooi interactief kaartje met daarop de verschillende ‘hot zones’ en een body count. Die laatste staat bij het schrijven van dit blog op 28.228, een aantal dat door de meeste media (‘meer dan 28.000’) ook wordt gebruikt.

Niet iedereen volgt dat aantal. Reforma, één van de grootste landelijke kranten in Mexico en vlaggenschip van uitgeversconcern Grupo Reforma, komt op de volgende aantallen uit: 93 in december 2006, 2.275 in 2007, 5.207 in 2008, 6.587 in 2009 en 10.035 in 2010. Opgeteld zijn dat er 24.197. Heel wat minder dus dan de LAT en de meeste andere (vooral Amerikaanse en Europese) media.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mexicaanse militairen naar de civiele rechtbank

, door

De Mexicaanse president Felipe Calderón heeft gehoor gegeven aan internationale druk om militairen meer aansprakelijk te maken voor schendingen van de mensenrechten. Het staatshoofd stuurde eerder deze week een wetsvoorstel, dat voorziet in een aanpassing van de Fuero Militar (= juridische voorziening met betrekking tot militairen) naar het parlement. Hoewel zo’n wetsvoorstel hard nodig is en het voorstel daarom bijzonder welkom is, is er ook kritiek: het zou allemaal niet ver genoeg gaan.

Militairen in MichoacanPresident Calderón nam in 2006, kort na zijn aantreden, de beslissing om tienduizenden militairen het land in te sturen ter bestrijding van de georganiseerde misdaad in Mexico. Vaak wordt gesteld dat die beslissing de aanleiding zou zijn voor de ruim 30.000 slachtoffers tellende drugsoorlog. Dat is een verkeerde voorstelling van zaken: de escalatie begon pas echt in 2008, toen het Sinaloa Kartel brak met hun voormalige bondgenoten in Ciudad Juárez. Toch heeft de inzet van het leger verstrekkende gevolgen gehad. In hun aanpak van de drugskartels gaat het leger soms bruut en meedogenloos te werk: deuren van huizen worden ingetrapt, verdachten zonder proces en juridische vertegenwoordiging vastgezet.
Op grote schaal worden de mensenrechten geschonden: sinds 2006 heeft de Nationale Mensenrechtencommissie (CNDH) meer dan 4000 klachten ontvangen. Marteling, moord en verkrachting worden regelmatig gemeld. Tot nu toe kunnen militairen alleen worden berecht in een militaire rechtbank, achter gesloten deuren.

Buitenlandse druk
Mexico heeft geen goede historie op het gebied van de mensenrechten, maar dat het leger zich dermate te buiten zou gaan aan onwettelijke daden, kwam ook voor veel Mexicanen als een verrassing. Toch geldt het leger geldt nog steeds als een van de meest vertrouwde instituties van het land. Het is dan ook wellicht niet zo verwonderlijk dat de druk om iets aan de mensenrechtensituatie te doen vooral uit het buitenland kwam: het Inter-Amerikaanse Hof van Justitie, de Verenigde Naties en NGO’s als Human Rights Watch.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Journalisten als boodschappers van drugskartels

, door

Politie in Mexico (Foto: Jan-Albert Hootsen)

In de steeds verder escalerende Mexicaanse drugsoorlog zijn journalisten meer dan alleen een slachtoffer geworden. De georganiseerde misdaad probeert de media steeds vaker naar haar hand te zetten. En niet alleen door verslaggevers het zwijgen op te leggen. Steeds vaker worden journalisten actief gedwongen boodschappen van de drugkartels door te geven.

Met 68 vermoorde journalisten sinds 2000 en nog eens 11 vermisten sinds 2003 is Mexico het gevaarlijkste land voor verslaggevers op het westelijk halfrond. Dit jaar zijn al elf verslaggevers door geweld gedood. Sinds president Felipe Calderón in 2006 besloot duizenden militairen tegen de georiganiseerde misdaad in te zetten, zijn meer dan 30.000 mensen in het drugsgeweld omgekomen. De meerderheid van de slachtoffers zijn drugscriminelen zelf, maar ook onschuldige burgers komen om. Journalisten vormen een kleine, maar opvallende groep slachtoffers.

Dat is op zich geen nieuws. Reporters worden in Mexico al jaren met grote regelmaat het slachtoffer van aanslagen, ontvoeringen en bedreigingen. In de context van de steeds verder escalerende drugsoorlog wordt die gevaarlijke situatie veelal toegeschreven aan de georganiseerde misdaad, maar ook corrupte autoriteiten vormen soms een bedreiging voor de pers. Het wordt nog eens verergerd door het gebrek aan bescherming van de pers. Hoewel Mexico een heel scala aan instituties heeft die op papier de pers zouden moeten beschermen, worden de moord- en verdwijningszaken in de praktijk nauwelijks onderzocht, laat staan opgelost.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour

Quote du Jour | Them or US

, door

“The world is counting on us. When old adversaries need an honest broker or fundamental freedoms need a champion, people turn to us,” she said.” [bron]

Euuuh…. U zegt? Hillary was kennelijk op dreef daar in Washington. Nog eentje: “The world looks to us because America has the reach and resolve to mobilise the shared effort needed to solve problems on a global scale – in defence of our own interests, but also as a force for progress. In this we have no rival.” Uitstekende wijn, ook.
Tussen al het geborstklop noemde ze de Mexicaanse drugsoorlog niet minder dan een rebellenopstand: “Drug cartels, she said, “are showing more and more indices of insurgencies“. Voorwaar geen misse interpretatie… Opent dat de deur voor een gezellig burenoorlog als de Apaches van Irak en Afghanistan weer thuis zijn? Of spreekt er eigenlijk bewondering uit, en ‘legaliseert’ ze drughandel door er een burgeroorlog van te maken?
Vragen, vragen, maar de interessantste blijft toch: is het wishfull thinking, dat de VS nog steeds bankier, politieman en rechter voor de aarde kunnen zijn, of is The Land Of The Free Burning Qurans virtueel failliet op monetair en moreel gebied?
(onlangs zag ik een schitterende WO2 docu, en het antwoord is simpel: een goeie wereldoorlog op een niet-Amerikaans continent doet wònderen voor de VS)

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kartels en migranten

, door

Sinds enkele dagen krijg ik vanuit Nederland de nodige vragen omtrent de massaslachting van 72 illegale migranten in de Noord-Mexicaanse deelstaat Tamaulipas. De belangrijkste daarvan is: waarom? Waarom toch zoveel bloedvergieten? Waarom richt de georganiseerde misdaad zich op migranten op weg naar de Verenigde Staten? Het antwoord is niet eenduidig, want er zijn nog heel wat twijfels over de toedracht van het drama.

Vorige maand schreef ik in Trouw over de situatie van illegale migranten in Mexico, waarbij ik op reportage ging bij het opvangtehuis van pater Alejandro Solalinde, in de deelstaat Oaxaca. Hij schept veel duidelijkheid over de situatie van migranten:

?De georganiseerde misdaad verdient grof geld aan mensensmokkel en ontvoeringen. Migranten worden door criminelen gedwongen familieleden in de Verenigde Staten om geld te vragen voor hun vrijlating. Soms worden ze vermoord. Het kwetsbaarst zijn zij die de Verenigde Staten niet hebben kunnen bereiken, maar tegelijkertijd niet meer naar eigen land terug kunnen. Ze stranden hier en kunnen geen kant op.? Aan de Mexicaanse autoriteiten hebben ze volgens Solalinde weinig. ?Heel veel mensen in de overheid zijn zelfs betrokken bij de ontvoeringen, tot gouverneurs van deelstaten toe. De migranten zijn handelswaar, je kunt er veel geld mee verdienen.?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

VS angst voor Mexico: nu de feiten

, door

Vandaag wederom een bijdrage van Jan-Albert Hootsen, correspondent in Mexico. Het stuk is ook op zijn blog te lezen.

Demonstratie: obama obama don't report my mamaSociale organisaties hadden de portestbanieren al uit de kast gehaald, de Mexicaanse regering overwoog even diplomatieke maatregelen tegen Arizona en liefst elf landen hadden er officieel protest aangetekend. Maar SB 1701, beter bekend als Arizona’s migratiewet, komt er voorlopig niet. Susan Bolton, federaal rechter in de Verenigde Staten, blokkeerde vier belangrijke elementen uit de wet en haalde daardoor de angel eruit. Balen voor Arizona’s gouverneur Jan Brewer, blije reacties in Mexico en Centraal-Amerika. Desondanks blijft er een belangrijke kwestie hangen. Arizona wilde de wet onder meer invoeren om de grenszone veiliger te maken. Maar hoe onveilig is die grenszone eigenlijk?

De afgelopen maanden heeft SB1701 tot verhitte discussies geleid in de Verenigde Staten. Aan de ene kant waren er de tegenstanders: burgerrechtenorganisaties, vertegenwoordigers van de Latijns-Amerikaanse gemeenschap, de Mexicaanse regering en (volgens peilingen) ongeveer een derde van de Amerikaanse bevolking. Tegenstanders noemen de wet racistisch en stellen dat ze een inbreuk op basale burgerrechten is.

De voorstanders bestaan onder meer uit 48% van de Amerikaanse bevolking (zelfde peilingen), radicale groepen als de Minutemen en vele prominente conservatieven. En, oh ja, Chuck Norris. Voor veel conservatieven is veiligheid het belangrijkste issue. Nu het drugsgeweld in Noord-Mexico sinds enkele jaren is geëscaleerd, voelen veel Amerikanen angst dat het geweld de grens oversteekt en de Mexicaanse drugskartels hun territoriumstrijd gaan uitvechten op Amerikaanse bodem.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het Waterbed-effect

, door
Waterbed, soort van (Foto: Flickr/jo-h)

Dat de War on Drugs een zinloze activiteit is, daar bestaat geen twijfel meer over. Een van de voornaamste aanwijzingen daarvan, is dat het niet uitmaakt hoe, waar, met hoeveel man of hoeveel geld je de strijd tegen drugdealers aangaat. Je loopt altijd achter de feiten aan. Drugdealers zijn namelijk slimmer dan jij, hebben meer geld, kunnen beter improviseren en hebben niet een berg verdragen, protocollen en internationale wetten te gehoorzamen. Gevolg: het Waterbed-effect.

Het ?Waterbed-effect? houdt in dat als een autoriteit met succes één smokkelroute weet af te sluiten, de drugdealers al meteen een andere route hebben gevonden. Het betekent dat als één of meerdere drugsbaronnen zijn opgepakt, hun opvolgers al lang en breed klaar staan. Vergelijk het met het een waterbed: je duwt op een gedeelte van het matras en het water stroomt gewoon naar een ander deel van het matras. Druk je op beide plekken, dan vindt het water weer naar een derde plek, et cetera. Vandaar de naam ?Waterbed-effect?, een van de belangrijkste indicatoren dat het vol aangaan van de strijd met de drugshandel een tamelijk zinloze bezigheid is.

Enkele dagen geleden kwam Colin Frederick van het Council on Hemospheric Affairs (COHA) met een goed doorwrocht artikel over de toegenomen activiteiten van drugdealers in het Caraïbisch gebied als voorbeeld van genoemd effect. Hieronder een paar hoofdgedachten uit het stuk:

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende