Geef burgers maar de schuld

De presentatie van Marleens Stikkers boek Het internet is stuk (maar we kunnen het repareren) leverde een levendig debat op. Waar zowat iedereen het over eens was: internet is inderdaad flink kaduuk. Privacy wordt er vermalen; onze eigenschappen en gedragingen worden er door derden uitgebaat; we krijgen er een identiteit toegeschreven, die vervolgens wordt vermarkt; de grote platforms proberen ons van #hype naar #ophef te jagen, om zich van continue clicks te verzekeren. Over hoe die beoogde reparatie eruit kan zien, waren de meningen minder helder. Ook Stikker zelf was dat niet: in haar boek staan rijp en groen naast elkaar. Neem open source: software die gratis is, en gebaseerd op creative commons licenties – iedereen mag meebouwen en meesleutelen, maar niemand is eigenaar. Het was al jaren eerder een geweldig idee.

Foto: ThomasThomas (cc)

De rode en de blauwe pil van de tv

COLUMN - Voor het eerst vertelde iemand op de Nederlandse tv zo uitgebreid over de commons: mensen die naar vermogen samenwerken, samen iets beheren, het vruchtgebruik van hun arbeid en kennis met anderen delen, en niet uit zijn op winst of expansie. Denk aan de oude meent, of iets moderner: de coöperatie.

In de digitale wereld stikt het ervan. Wikipedia is het bekendste voorbeeld: mensen die zonder geldelijk gewin hun kennis over zowat alles delen, die onbaatzuchtig elkaars werk verbeteren, verfijnen en updaten, en die kennis gratis beschikbaar stellen. Wikipedia is groter en actueler dan elke andere encyclopedie, en hoewel het systeem niet perfect is, is het een monument van kennis en het mooiste bewijs denkbaar van de menselijke hang naar samenwerking. En allemaal om niet.

De aflevering van Zomergasten waarin Marleen Stikker dit weekend schitterde, zette samenwerking centraal. Samen hacken, samen bouwen, samen onderzoeken, samen delen, samen brainstormen. In fragmenten en verhalen liet ze zien hoeveel mensen kunnen bereiken wanneer ze zich gemeenschappelijk op een klus werpen.

Nee, ze had het niet over de deeleconomie. Uber en Airbnb zijn bedrijven die er met alle informatie en het leeuwendeel van de winst vandoor gaan. Zulke platforms stimuleren vooral de gig economy, de los-vaste, onzekere banen, en bevorderen de economisering van alle hoeken en gaten van ons dagelijks leven. Stikker zette de schijnwerper op mensen die zelf uitzoeken hoe je je spullen kunt repareren en daar vervolgens handleidingen voor op internet zetten. Op mensen die nadenken hoe je alle data die een stad genereert kunt aanwenden voor de bewoners en bezoekers van die stad, zonder haar over te leveren aan bedrijven die met die data aan de haal gaan en uitbaten.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Recensie Zomergasten met Marleen Stikker

RECENSIE - De Zomergastenrecensie wordt vandaag verzorgd door Frank Meeuwsen. Hij werkt vanaf 1996 in de internetindustrie en was onder andere medeorganisator van de blogaward de Dutch Bloggies. Hij publiceerde in 2010 het boek ‘Bloghelden’ over de Nederlandse blogosphere van 1995 tot 2005, waarin hij de pioneersdagen van internet en bloggen in Nederland beschreef.

“Jammer dat ze niet méér mag vertellen”, het is een vrij unanieme zucht die over Twittererend Nederland gaat als we voor de tweede maal Moritat van Gisela May horen, bij de aftiteling van de derde aflevering van Zomergasten seizoen 2018. Marleen Stikker is de gast van de avond. Oprichter van de De Digitale Stad, waarmee ze Nederland kennis liet maken met het Internet. Ze is eveneens mede-oprichter en directeur van de Waag Society, waar ze zich bezig houdt met de sociale en culturele impact van nieuwe technologie.

Gedurende de avond werd duidelijk dat Stikker in het kamp van de Mogelijkheidsmensen zit.

De Digitale Stad was er nog niet in 1993, maar ze kon het zich wel voorstellen. Een stad, gerepresenteerd in een computer-netwerk. Waarom zou het niet kunnen? Dus ging ze aan de slag, samen met onder andere Felipe Rodriquez, een Nederlandse hacker van het eerste uur, die we eveneens in het fragment van de documentaire Hacks voorbij zien komen. Tegenover de Mogelijkheidsmensen heb je de Werkelijkheidsmensen. “Daar hebben we er in Nederland genoeg van”, verzucht ze. Zij nemen de technologie zoals hij is, de werkelijkheid zoals hij is, en gaan er van uit dat ze er niets aan kunnen veranderen. Ze berusten in hun lot. Zo niet de Mogelijkheidsmensen. Die onderzoeken, gooien systemen open, kijken onder de motorkap. Om er van te leren en om dat weer te delen. Net als Neo zal ook een Mogelijkheidsmens de rode pil nemen in het eerste fragment van de avond, uit de film The Matrix.

Foto: Guido van Nispen (cc)

Zomergasten 2018 met Marleen Stikker

NIEUWS - In de derde aflevering van Zomergasten 2018 vanavond Marleen Stikker (en morgen hier onze recensie). Dat moet een Sargassowaardige uitzending worden!

In haar Zomergasten-profiel wordt ze ´internet pioneer´ genoemd en daar is niets teveel aan gezegd. Iedereen die een beetje is geïnteresseerd in de geschiedenis én (vooral) de toekomst van het internet kent haar naam. Ze richtte in 1993 De Digitale Stad op (dat over is gegaan in ‘de echte Digitale Stad) en is medeoprichter en directeur van de Waag Society, dat zich bezighoudt met “de sociale en culturele impact van nieuwe technologieën en hun toepassing voor sociale innovatie.”

Ze zegt fragmenten gezocht te hebben “over onze bijzondere relatie tot technologie” en wil de vraag centraal stellen “of we onze toekomst nog zelf kunnen bepalen.” Kijk, alsof het een avondje Sargasso gaat worden.

Op uitnodiging van Sargasso verzorgt Frank Meeuwsen deze keer de Zomergastenrecensie. Hij is al vanaf 1996 werkzaam in de internetindustrie, stond aan de wieg van Lifehacking, de eerste Nederlandse weblog over slimmer werken en slimmer leven en was medeorganisator van de Dutch Bloggies, een blogprijs die na tien spraakmakende edities in 2010 besloot te stoppen.

Frank Meeuwsen publiceerde in 2010 het boek ‘Bloghelden’ over de Nederlandse blogosphere van 1995 tot 2005 en beschreef daarin de pioneersdagen van internet en bloggen in Nederland. Om maar een kleine greep uit Franks ‘internetale’ activiteiten te noemen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.