Een van de sectoren die niet zeurt over doorwerken na je 65e is de creatieve sector. Ik heb nog nooit een muzikant uitgeblust onderuit zien zakken en verzuchten: ‘zo, nu speel ik geen nóót meer!’ (deden sommige muzikanten dat maar). Het zelfde geldt voor schrijvers en journalisten. Wij gaan door tot ná onze dood. De uitgeverijen en de zoeklichtvereniging Stichting Brein beginnen hun 'strijd tegen piraterij op e-books'. Die 'strijd' is nogal overdreven, zeg ik als schrijver. Vanwege gratis versies van e-books (illegaal of niet) van Harry Mulisch of Dan Brown zijn die schrijvers heus niet van de een op de andere dag straatarm. Het zou de populariteit zelfs nog kunnen vergroten.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Thomas Rosenboom schenkt in zijn nieuwe roman Zoete mond de bewoners van het kleine aan de Rijn gelegen Angelen een zeer wonderlijke ervaring, wanneer hij een witte Beloegadolfijn vanuit de Noordzee de Rijn op laat zwemmen, de rivier die dan, halverwege de jaren zestig, zwaar vervuild is. De passage van het witte dier markeert, met alle ophef die ermee gepaard gaat, het definitieve einde van de eeuwige sluimer die het dorp tot dan toe kenmerkte. Tegelijkertijd wordt het voor de twee markantste inwoners van het dorp eindelijk duidelijk hoe zinloos hun hang naar erkenning en hun rivaliteit is geweest. Zoete mond beschrijft hoe de moderniteit zijn intrede doet in zelfs de meest ingedutte plekjes van Nederland, en slachtoffers maakt.
In één van de vier filmpjes die Thomas Rosenboom ter promotie van Zoete mond op Youtube heeft gezet begint hij er zelf over: zijn nieuwste werk moet het minder hebben van de dwingende intrige die zijn werk normaal kenmerkt. Minder spanning, meer rust, we moeten een zachtere kant van Thomas Rosenboom te zien krijgen. Met een thema als dierenliefde ligt het gevaar van een al te zachte kant van Rosenboom misschien op de loer, maar dat komt niet uit. De drijvende kracht bestaat nog, maar zit nu meer in subtiele, bitter-komische afwisselingen en in de stille (maar venijnige) tragiek van de personages.
Waar een wit dier verschijnt begint de mythe
Het boek wordt geopend door de witte beloegadolfijn, die op bijna ambachtelijke wijze gevangen wordt om later per schip vervoerd te worden naar een dierentuin in Engeland. Door zijn bijzondere verschijning – en omdat het dier gevangen is voor een recreatief doel – ervaren de bemanningsleden een vriendschappelijke band met het dier. Het is een band die nog voor aankomst, tijdens een storm in het Kanaal, verbroken wordt als het dier overboord slaat:
Het romantische cliché van de schrijver die moet lijden om zijn werk tot voltooiing te brengen, is nooit helemaal verdwenen. Toegegeven, door sociale voorzieningen, stipendia en een wildgroei aan prijzen is de financiële nood die het schrijverschap vaak met zich meebrengt in grote mate verminderd. Het lijden leeft echter voort in niet-materiële zin, veroorzaakt door een ongelukkige jeugd, eenzaamheid achter de typemachine, zich zeer ongemakkelijk voelen in sociale aangelegenheden en/of de algehele malaise die ‘anders zijn’ genoemd kan worden.
Deze lijdende schrijvers buigen zich diep in de nacht over hun schrijfwerk, willens en wetens hun gezondheid verwoestend met alcohol, sigaretten en een strikt dieet van chili con carne. De lijdende schrijver brengt offers.
In zijn nieuwe roman Zomertijd, brengt J.M. Coetzee een groot offer. Niet zijn gezondheid zet hij op het spel, maar hij slacht wel publiekelijk zijn eigen persoonlijkheid en zijn naam, die in 2003 nog op de oorkonde van de Nobelprijs voor de literatuur prijkte.
Na Jongensjaren (1998) en Portret van een jongeman (2002) is Zomertijd het derde deel van Coetzee’s gefictionaliseerde autobiografie. Waar de eerste delen verhalen over zijn jeugd in Zuid-Afrika en zijn vroegvolwassenheid in Engeland, gaat het in Zomertijd over de periode van vlak na zijn terugkomst in Zuid-Afrika tot zijn doorbraak als schrijver.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Ik doe niet mee aan hypes. Het Bureau van J.J. Voskuil heb ik om die reden eind jaren negentig links laten liggen. Het boek was zo populair, dat het in mijn ogen niet goed kón zijn. Ik geef direct toe, een arrogant standpunt. De hype laaide op bij de verschijning van het eerste deel (1996) en ging snel luwen na het laatste deel (2000). In juli 2009 begon ik met het eerste deel van de megaroman, een maand, en 5.500 pagina’s later, had ik het laatste deel uit. Inderdaad, een pageturner van de bovenste plank. Een boek in soapvorm, dat zich niet weg laat leggen. Deze bespreking is voor diegenen die ‘Het Bureau’ nog niet gelezen hebben. Voor hen die er in de jaren 90 te jong voor waren, te lui waren, of om andere redenen de hype aan zich voorbij hebben laten gaan. Niet geschreven om een volledig beeld te schetsen van deze omvangrijke romancyclus, wel om mijn enthousiasme over Het Bureau op de potentiële lezer over te brengen.
Het autobiografische verhaal van Het Bureau wordt chronologisch verteld. We vangen aan in 1957, als de alter ego van Voskuil, Maarten Koning, zijn carrière bij het Meertens Instituut, ofwel ‘Het Bureau’ begint. Als wetenschappelijk ambtenaar onderzoekt hij de Nederlandse Volkscultuur. Hij brengt verloren gaande tradities, gebruiken en culturele uitingen nauwgezet in kaart. Als hij alleen dát serieus had beschreven, was het een gortdroog en onleesbaar boek geworden. Het tegendeel is waar. De beschrijvingen over zijn werkzaamheden zijn zeer vermakelijk. Voskuil beschrijft nauwgezet de ijdeltuiterij van zijn collegae. Verhitte discussies tussen goedbetaalde professoren over het gebruik van de dorsvlegel weet Voskuil treffend te beschrijven. Zo treffend, dat de verhitte wetenschappelijke discussies zich laten lezen als een geslaagde klucht.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
“There is a Haitian saying which might upset the aesthetic images of most women. Nou led, Nou la, it says. We are ugly, but we are here. Like the modesty that is somewhat common in Haitian culture, this saying makes a deeper claim for poor Haitian women than maintaining beauty, be it skin deep or otherwise. For most of us, what is worth celebrating is the fact that we are here, that we against all the odds exist. To the women who might greet each other with this saying when they meet along the countryside, the very essence of life lies in survival. It is always worth reminding our sisters that we have lived yet another day to answer the roll call of an often painful and very difficult life.”
Edwidge Danticat
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.