Toen de bemanning terug was en de evacué ook thuis, werd de Lynx op het Libische strand vooral kluchtig, iets voor Youp van ’t Hek. De Kamer buigt zich over alle blunders, maar of die nu zo interessant zijn? Zorgelijk is wel de verhoudingen tussen de bestuurders en hun ambtelijke dienaren. Wat is er mis met de kwaliteit van de voorbereiding en de besluitvorming, als dit allemaal kan? Rutte gaf onmiddellijk aan dat hij op de hoogte was van de operatie en dat siert hem. Maar des te klemmender is de vraag: waarom is er niet beter politiek getoetst? Elke dag krijgt een minister voorstellen voorgelegd. Die zijn soms gebaseerd op een uitdrukkelijke wens vanuit de politieke leiding, maar vaak ook op eigen initiatief vanuit de ambtelijke organisatie. Een beleidsmedewerker schrijft een verhaal, met kosten, uitvoerders, operationele risico’s en voordelen, juridische grondslagen. Als de taakverdeling dat vraagt, wordt afgestemd en gecoordineerd met andere departementen. Dat gaat gepaard met parafen uit het Haagse systeem; uiteindelijk wordt een voorstel, met een paraaf van minstens een secretaris generaal aan een minister of de ministerraad aangeboden.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
In deel 1, dat gisteren verscheen, maakten we kennis met een aantal kernbegrippen uit de theorie van de rechtvaardige oorlog: de rechtvaardige reden, noodzakelijkheid en proportionaliteit. Vandaag kijken we hoe het samenspel van deze drie begrippen ons kan helpen bij het ethisch analyseren van een aantal militaire conflicten in het algemeen en de huidige aanval op Libië in het bijzonder.
Dé gerechtvaardigde reden om oorlog te voeren is zelfverdediging. Het staat staten vrij om zich te verweren tegen een aggressor, deze verdedigingsoorlog moet dan echter ook noodzakelijk zijn en proportioneel. Het enkele feit dat een staat aangevallen wordt betekent zeker niet dat elk middel gebruikt mag worden om zich te verweren. Het is onontkenbaar dat, bijvoorbeeld, de staat Israël op zich het recht heeft militaire acties te ontplooien om zich te verweren tegen de barrage van Grad-raketten die vanuit de Gazastrook op burgerdoelen worden afgeschoten. Aan de andere kant zou men kunnen argumenteren dat de zaak, hoe serieus ook, geen grootschalige militaire campagne legitimeerde: in 2008 werden meer dan 3.000 raketten op Israël afgevuurd, maar deze maakten in totaal slechts 8 slachtoffers en het Israëlische tegenoffensief was met de beste wil niet proportioneel te noemen. Operatie “Cast Lead” zou de toets der RK sociale leer niet hebben doorstaan. Niet elk offensief wordt trouwens afgekeurd: waar overweldigende bewijzen zijn dat een aanval op korte termijn zal plaatsvinden kan de bedreigde partij het initiatief in handen nemen: de Zesdaagse Oorlog valt waarschijnlijk dus wel onder de stringente eisen van de theorie van de rechtvaardige oorlog.
Vrede is niet slechts het ontbreken van wapengeweld, niet eenvoudigweg een periode waarin de Tomahawks in hun silo’s blijven. Vrede is bovenal een relationele, sociale en internationale waarde die niet losgezien kan worden van de waardigheid van de menselijke persoon en een rechtvaardige nationale en internationale orde. In die zin is er in Libië geen staat van vrede geweest die plotseling doorbroken werd door de Franse, Britse en Amerikaanse interventies die volgden op Veiligheidsraadresolutie 1973.
Dat wil echter niet zeggen dat het militaire ingrijpen van deze en vele andere landen te verdedigen is volgens de breed aanvaarde theorie van de rechtvaardige oorlog, zoals geformuleerd binnen de intellectuele tradities van de Rooms-Katholieke Kerk. Integendeel: we zouden ons moeten laten leiden door deze inzichten en met uiterste scepsis en voorzichtigheid spreken over de mogelijkheden om gewapende conflicten met nog meer geweld te beslechten.
De Katholieke Sociale Leer, waarvan de theorie van de rechtvaardige oorlog een onderdeel is, wordt gedreven door een uiterste afkeer van militair geweld. Het inzetten van een gewapende macht is aan de strengste voorwaarden gebonden. De Pausen zijn hier altijd duidelijk over geweest: Leo XIII sprak over oorlog als “gesel” die over de naakte ruggen van de mensheid gaat, en de grote Paus Johannes Paulus II was ook volstrekt duidelijk in zijn standpunten. Hij noemde oorlog “een avontuur zonder terugkeer” en ontmaskerde het geweld door te zeggen dat “het (…) vernietigt wat het beweert te verdedigen: de waardigheid, het leven, de vrijheid van menselijke wezens”.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
“But this same international community watches helplessly while seven innocent women were slaughtered in Cote’d’Ivoire and 400,000 others have been murdered” (Odein Ajumogobia Foreign Minister of Nigeria, bron AFP)
Die 400 duizend is een tikfout in het persbericht, maar de boodschap van de Nigeriaanse minister is duidelijk: de internationale gemeenschap meet met twee maten als het wel in Libië ingrijpt maar niet in Ivoorkust. Alhoewel? Het officiële dodental in Ivoorkust staat op 440, dat cijfer lag in Libië voor het ingrijpen al rond de duizenden. In Libië was een burgeroorlog in volle gang, in Ivoorkust moet het nog beginnen. Maar die burgeroorlog laat waarschijnlijk niet lang meer op zich wachten. Militairen loyaal aan de internationaal erkende president Alassane Ouattara hebben een vijfde stad in handen gekregen. Terwijl een oproep van jeugdorganisatie Jonge Patriotten gisteren heeft geresulteerd in duizenden aanmeldingen voor het leger van zittenblijvend president Laurent Gbagbo. “We will kill them now” en “The rebels will die” scanderen de jongeren die zich aanmelden om de wapens op te pakken tegen hun landgenoten. Over Libië wordt nu gezegd dat er net te laat is ingegrepen. Voor Ivoorkust heeft de internationale gemeenschap nog een paar dagen…
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
[qvdd]
Je weet wel, wat zijn mijn mogelijkheden, waar zou ik heen kunnen, wat zou ik kunnen doen. Dat zouden we aanmoedigen.
Niet een ambtenaar van de sociale dienst over zijn cliënt, maar Hillary Clinton over mogelijke ballingschap van Muammar al Ghadaffi.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.