Libië Archives - Sargasso

Foto: Een herder met een struisvogel, een haan en een schaap (Wadi Imla; (c) Livius.org)

KoZ | Woestijnkunst

19 mei 2019 , 08:00 , door Jona Lendering

ACHTERGROND - Als het gaat om antiek materiaal, heb je vandalen en vandalen. Je hebt er die ruïnes plunderen om de vondsten te gelde te maken en je hebt er die verlost willen zijn van erfgoed dat hun niet bevalt. De eerste categorie zal het zichzelf niet al te moeilijk maken en richt zich op plekken waarvandaan de oudheden snel kunnen worden afgevoerd; de tweede groep ziet er geen been in naar moeilijk bereikbare plaatsen te gaan om de boel kort en klein te slaan. Het berichtje, alweer een jaar of wat geleden, dat in Libië mensen diep de woestijn in waren getrokken om daar prehistorische kunst kapot te gaan maken, behoort tot die tweede categorie. Het is pure haat.

Wilde fauna

Terwijl het juist zo boeiend is dat de Sahara ooit een savanne is geweest waar mensen de rotswanden versierden met reliëfs en schilderingen. Er is in het zuiden van Libië van alles te zien: jagers, dansers, krijgers en zelfs zwemmers. Oké, de beroemde “Cave of the Swimmers” is in Egypte maar u snapt mijn punt.

Het is des te fascinerender als we zien hoe oud de woestijnkunst is. Dit is geen primitieve imitatie van Griekse of Romeinse kunst, zoals kunsthistorici aanvankelijk dachten, maar is eeuwen ouder. Dat werd alleen pas duidelijk toen het prehistorische klimaat een beetje werd begrepen, toen was gebleken dat dit gebied ooit een savanne, ja zelfs bos was geweest en toen kon worden beredeneerd welke dieren op welk moment over de savanne zwierven.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

Export rubberbootjes aangepakt

17 juli 2017 , 22:20 , door P.J. Cokema

NIEUWS - De EU-ministers van buitenlandse zaken hebben besloten de export van rubberboten naar Libië aan banden te leggen. Alleen kopers die kunnen aantonen dat de boten worden gebruikt als sloep voor de visserij mogen van de EU voortaan nog een boot importeren.

We proberen zo het businessmodel van de smokkelaars te kraken

aldus Federica Mogherini, de buitenlandchef van de EU.

Zul je zien dat er ineens een tsunami van Libische visserij ondernemers de Middellandse Zee overspoelt.

Foto: Het Tetrapylon dat volgens de laatste berichten is verwoest door IS copyright ok. Gecheckt 12-10-2022

Vandalisme en plundering

25 maart 2019 , 14:00 , door Jona Lendering

ACHTERGROND - De zogenaamd Islamitische Staat lijkt te zijn verslagen. Een organisatie die met vandalisme en plundering nogal wat antiek erfgoed heeft vernietigd. Of toch niet? Een overzicht.

Syrië

De erfgoedschade in Syrië is vooral toegebracht door het regime. De zogenaamd Islamitische Staat heeft zich beperkt tot acties die eerder mediageniek waren dan schadelijk. Ik wil ze daarmee – dit schrijf ik met nadruk – niet bagatelliseren want de schade is reëel, maar het waren toch vooral de personeelsadvertenties van een terreurgroep en de westerse media hebben de taak van megafoon goed op zich genomen. Het beschadigen van oudheden was voor IS echter geen echt doel. Als dat zo zou zijn geweest, had het Resafa kunnen plunderen, maar het liet die stad ongemoeid.

Er is echter wel degelijk schade, zeker. Maar hoe onaantrekkelijk de vernietiging van de tetrapylon in Palmyra ook moge zijn geweest, het was een twintigste-eeuwse herbouw en hij wordt inmiddels opnieuw herbouwd. De schade aan de woestijnstad was al met al minder dan bijvoorbeeld die aan Apamea, waar vandalen een complete antieke stad systematisch omspitten. De satellietfoto’s waarop dat is te zien, tonen dat de kuilen zich uitsluitend bevinden op de archeologische site. De omringende akkers bleven onaangetast. Dat de plundering zich beperkte tot overheidsland, bewijst dat dit een operatie was van het Syrische leger.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Maatschappelijk middenveld is geen beweging meer

11 december 2017 , 08:00 , door Vice Versa

OPINIE - Slavenhandel in Libië, bombardementen op Jemen. Het maatschappelijk middenveld in Nederland heeft niet meer de flexibiliteit om gezamenlijk aandacht te vragen voor urgente en actuele thema’s, schrijft Marc Broere in zijn column op Vice Versa. We moeten het daarom hebben van TV-presentator Floortje Dessing en MMA-vechter Francis Ngannou.

Het was Floortje Dessing die er afgelopen week voor zorgde dat Jemen op de voorpagina van de Nederlandse kranten kwam en in De Wereld Draait Door. ‘Televisiemaakster Floortje Dessing zit klem tussen de strijdende partijen in Jemen. De plots heftig oplaaiende oorlog verraste de ambassadeur van het Rode Kruis die ter plaatse onder meer zou gaan kijken hoe het Nederlandse hulpgeld werd besteed’, aldus een van de nieuwsberichten.

Kennelijk hebben we eerst een bekende Nederlander nodig die in de problemen zit om uitgebreide media-aandacht te genereren voor een conflict dat alles in zich heeft om op dit moment eigenlijk iedere dag prominent in de kranten te staan.

In Jemen speelt een bloedig conflict waar een coalitie, onder aanvoering van Saoedi-Arabië, vecht tegen door Iran gesteunde Houthi-rebellen. Het land lijkt de speelbal van grotere geopolitieke krachten in de regio te zijn en de bevolking is het weerloze slachtoffer. Saoedi-Arabië blokkeert nu zelfs alle humanitaire hulp aan het land, waardoor hulp eigenlijk als oorlogsmiddel wordt ingezet. Dit is een extreme situatie.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Quote du Jour

Quote du Jour | Heimelijke steun

9 juli 2016 , 13:00 , door Christian Jongeneel

“You have to wonder why Western governments are supporting him [Haftar] if he’s not going directly after ISIL. If you’re going to have political reconciliation in the country, you’re going to have to bring these groups [that Haftar is targeting] in.”

Khalifa Haftar was een van de generaals die hielp bij het omverwerpen van het Khadaffi-regime in Libië. Nu heeft hij zijn eigen militie, die vecht tegen IS (en tegen alle andere milities). Haftar heeft herhaaldelijk om westerse steun gevraagd, maar de buitenwacht steunt formeel de regering in Tripoli, die door Haftar niet erkend wordt. Volgens journalist Karim el Bar krijgt Haftar stiekem wel degelijk steun. Dat zou blijken uit onderschepte berichten van de luchtverkeersleiding.

Foto: European Parliament (cc)

Italiaanse referenda opmaat voor verkiezingen 2018

20 oktober 2017 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Zondag mogen de inwoners van Lombardije en Venetië zich uitspreken over een grotere autonomie van hun regio’s.

De regio’s Lombardije (Milaan) en Veneto (Venetië) hebben beide een gouverneur van de partij Lega Nord. Deze partij werd in 1991 opgericht door Umberto Bossi om het rijke noorden van Italië onafhankelijker te maken van het arme zuiden. Bossi is inmiddels van het toneel verdwenen en vervangen door Matteo Salvini. Hij maakte van Lega Nord een bredere, nationale rechtse partij naar het voorbeeld van het Franse Front National: anti-immigratie en anti-EU. Maar nu hebben Roberto Maroni en Luca Zaia, de twee Lega Nord gouverneurs in Noord-Italië het oude sentiment weer nieuw leven ingeroepen met de organisatie van een referendum voor meer autonomie. Legaal en goedgekeurd door Rome, al gingen er wel wat schermutselingen aan vooraf over de formulering van de vraag. Nu wordt instemming gevraagd met ‘verdere hervormingen en bijzondere voorwaarden voor autonomie’.

Als de Ja-stemmen in de meerderheid zijn geeft dat de regio’s een steviger mandaat om met Rome te onderhandelen over grotere vrijheid om eigen inkomsten in de regio zelf te besteden. Het gaat ook hier vooral over de verdeling van het belastinggeld. Anders dan in Catalonië staat een onafhankelijk Padania nog niet direct op de agenda. Sterker nog. Het lijkt er op dat Lega Nord deze referenda organiseert als aanloop naar de Italiaanse parlementsverkiezingen van 2018, schrijft Anna Momigliano op het Europese blog Politico. Met een goed resultaat bij deze verkiezingen is de partij kandidaat voor een rechtse regering in een coalitie met Forza Italia van Berlusconi. Het gaat Salvini uiteindelijk om de macht in Rome.

Foto: Ghirza, noordelijke necropool, Mausoleum C copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Kunst op Zondag | Romeinen in de Sahara

30 april 2017 , 08:00 , door Jona Lendering

Rond het jaar 200 n.Chr. besloot de Romeinse keizer Septimius Severus dat het tijd werd in Libië de stad Lepcis Magna, waar hij was geboren, beter te beschermen tegen invallen van woestijnnomaden. Dat kon alleen door alle oasen in de Sahara te bezetten, zodat de nomaden niet langer het gecultiveerde land rond Lepcis konden bereiken. De nieuwe rijksgrens staat bekend als de Limes Tripolitanus en is het Libische broertje van de limes die hier in Nederland liep langs de Rijn.

Nu kun je wel een garnizoen leggen in een oase, je moet het ook nog voeden, en geen oase produceert genoeg water om voor 500 man en 500 dromedarissen voedsel te produceren. Geen nood: de Romeinen legden dammen en cisternes aan in de wadi’s, zodat ze boeren in de halfwoestijn konden vestigen en van de winterregens konden profiteren. Septimius Severus paste dus gewoon even een ecosysteem aan. Je bent keizer van Rome of niet.

De boeren – Libiërs, Syrische immigranten, Romeinse veteranen – bouwden dus complete dorpen in de woestijn. Hun graven zijn voorzien van reliëfs, die weliswaar ruw zijn maar ook een bepaalde kracht en vitaliteit uitstralen. Ik verbeeld me dat ik er stoere mensen in herken die begrepen dat de grens tussen leven en dood flinterdun was en samenviel met de aanwezigheid/afwezigheid van water. Mensen die elke dag van hun leven bevochten op de droogte en die daarom dubbel genoten van het leven. Hier zijn enkele reliëfs uit Ghirza, waarvan u de ruïnes in de Libische woestijn daar vindt. Die antieke gebouwen zijn vermoedelijk inmiddels door islamisten vernietigd.

Closing Time | Sweet bird of truth

5 september 2015 , 16:00 , door okto

Je hebt net je target platgebombardeerd, bent op de terugweg naar je basis, en dan… De bespiegelingen die er door je hoofd schieten op een mooie meidag, terwijl je staartveren akelig schroeien en die Arabische zandzee beneden met angstaanjagende snelheid steeds dichter bij komt…

Sweet Bird of Truth van Matt Johnson alias The The gaat over een Amerikaans piloot die neergeschoten wordt boven een of ander Arabisch land. In 1985 schreef hij het lied; in 86 zou het als single verschijnen, maar Amerika begon toen net met het bombarderen van Libië, dus de platenmaatschappij wilde niet. Uiteindelijk werd het toch uitgebracht, maar op dezelfde dag weer ingetrokken. Johnson bracht een verklaring uit naar de pers, maar die wilden dat weer niet publiceren. Een jaar later werd de single opnieuw uitgebracht, toen de storm inmiddels geluwd was.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: danor shtruzman (cc)

Schengen repareren is niet voldoende

22 maart 2016 , 17:00 , door Centre for European Reform

Het oplossen van de problemen van het Schengengebied zal Europa’s vluchtelingencrisis niet verhelpen. Dit is een crisis in buitenlandpolitiek die overloopt naar binnenlands terrein; het zal zowel buiten als binnen Europa opgelost moeten worden.

In januari gaf de Europese Commissie Griekenland drie maanden om haar grenscontroles te verbeteren, en vluchtelingen en migranten effectiever te administreren, of schorsing te riskeren uit het grenzenloze Schengengebied. Grenscontroles zijn opnieuw ingesteld door zes van de zesentwintig Schengenstaten (Oostenrijk, Frankrijk, Denemarken, Duitsland, Noorwegen en Zweden).

Hongarije bouwde vorige jaar een hek om migranten die vanuit Servië aankomen buiten te houden. EU-ministers discussiëren over de vraag of men de Schengenovereenkomsten voor twee jaar moet opschorten.

De EU kijkt naar binnen voor oplossingen van haar problemen, terwijl het eveneens de blik naar buiten zou moeten werpen.

De vluchtelingencrisis is niet louter het gevolg van de tekortkomingen van Schengen. Overheden zijn overweldigd door de enorme aantallen immigranten, en zelfs met betere beleidsmaatregelen om migratie en grensbewaking te regelen, zouden ze worstelen om de massa’s die de korte trip van Turkije naar de Griekse eilanden maken beheersbaar te houden.

Wanneer vluchtelingen eenmaal de Griekse territoriale wateren bereiken, worden ze Europa’s probleem.

Zeker zijn er veel economische migranten die naar Europa komen om hier het geluk te beproeven, maar de meerderheid van degenen die het afgelopen jaar naar de Griekse eilanden en Italië zijn afgereisd, zijn echte vluchtelingen geweest.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.