Hoe links is Labour?

De kersverse Britse Labour premier Keir Starmer ging deze week op bezoek bij zijn Italiaanse extreemrechtse collega Giorgia Meloni. Hij vroeg haar advies voor de aanpak van illegale immigratie via Het Kanaal. In een gezamenlijke persconferentie prees Starmer het Italiaanse beleid dat heeft geleid tot een flinke afname van het aantal mensen dat via de Middellandse Zee Italië probeert te bereiken. Volgens Meloni had Starmer ook interesse voor de illegale deal met Albanië. Starmer bevestigde dat niet, terwijl zijn minister van Buitenlandse Zaken David Lammy er wel wat in zag, zo vertelde hij in een televisieinterview voorafgaande aan Starmers bezoek aan Rome. De deal met Rwanda, die de vorige regering sloot, maar die nooit werd uitgevoerd, is door Labour geschrapt. Het bezoek van Starmer aan Rome heeft in zijn partij tot kritische reacties geleid. 'Wat denkt hij van een neofascist te kunnen leren', twitterde parlementslid Diane Abbott.  Kim Johnson, een ander parlementslid vroeg zich af 'of we dan niets geleerd hebben van de fouten van de Tories'. Hij vindt het 'verontrustend dat Starmer lessen probeert te trekken uit een neofascistische regering, vooral na de rellen tegen vluchtelingen en het extreemrechtse racistische terrorisme dat Groot-Brittannië deze zomer teisterde.' Bezuinigingen Bij de opening van het parlementaire jaar, eind augustus, had premier Starmer al gewaarschuwd voor pijnlijke bezuinigingsmaatregelen. Hij vertelde dat de vorige regering 'een economisch zwart gat van 22 miljard pond' heeft achtergelaten. 'De zaken staan er slechter voor dan we ons ooit hadden kunnen voorstellen.' Maar dat die bezuinigingen ook de koudetoeslag voor gepensioneerden zou treffen ging er bij een flink deel van de Labour afgevaardigden niet in. De regering kreeg nog wel een meerderheid voor het plan, maar het verzet tegen dit soort asociale maateregelen is geactiveerd. Vorig jaar ontvingen 10,8 miljoen mensen een toeslag om de energierekening te kunnen betalen. Dat aantal is door de nieuwe regering teruggebracht tot slechts zo'n 1,5 miljoen mensen. Juist de groep gepensioneerden die net boven het minimuminkomen zit wordt getroffen. Het zal de populariteit van Labour bepaald geen goed doen. De Britse schandaalpers wrijft deze week nog wat zout in de wonden met berichten over gebrek aan openheid van Starmer over giften die zijn echtgenote ontvangen heeft en de exorbitante salarisverhoging van zijn belangrijkste adviseur. Doodsbedreiging De verdeeldheid bij Labour is niet nieuw. De Britse arbeiderspartij heeft altijd al een breed politiek spectrum gekend van rechts (Blair, Brown) tot links (Benn, Corbyn). Diane Abbott, de eerste zwarte vrouw die in het Britse parlement werd gekozen en anno 2024 het langstzittende zwarte parlementslid, behoort duidelijk tot het linkse kamp. Ze heeft Starmer er in Newsnight van beschuldigd haar als een 'non-person' te behandelen nadat een Tory-aanhanger haar racistisch had bejegend. Dat ging om Frank Hester, een zakenman die miljoenen doneerde aan de Conservatieven. Hij zei dat hij Abbott haatte, ze zou doodgeschoten moeten worden. Na twee moorden op parlementsleden (Cox in 2016 en Amess in 2021) had Abbott meer steun van haar partijgenoten verwacht. Maar Abbott, schaduwminister onder Corbyn, lag niet goed in de nieuwe fractie onder Starmer. Ze werd zelfs enige tijd als parlementslid geschorst vanwege een brief aan The Observer waarin ze schreef dat Joden, Ieren en woonwagenbewoners niet op dezelfde manier met racisme te maken hadden als zwarte mensen. Na eerdere beschuldigingen van antisemitisme aan het adres van Labour werd een onderzoek ingesteld naar Abbott. Ze kreeg een waarschuwing, maar was opnieuw kandidaat bij de parlementsverkiezingen deze zomer en won haar zetel. De pijn over de opstelling van de rechtse meerderheid van de partij bleef. Volgens haar wijst alles er op dat Starmer met zijn 'New Labour' er alles aan wil doen om linkse parlementsleden uit te schakelen. Eén op de vijf Britten komt tekort Starmer zal de komende tijd nog vaker te maken krijgen met oppositie binnen Labour tegen zijn koers. Groot-Brittannië verkeert in een armoedecrisis, schrijft Imogen Tyler op de site Social Europe. 'Meer dan 14 miljoen mensen (één op de vijf) leven in armoede. Van hen worden er vier miljoen, waaronder één miljoen kinderen, als behoeftig beschouwd: ze kunnen regelmatig niet in hun basisbehoeften voor onderdak, warmte, voedsel en kleding voorzien.' Wat het Verenigd Koninkrijk volgens Tyler onderscheidt van landen op het Europese continent is het keiharde stigma dat mensen krijgen die afhankelijk zijn van staatssteun. Enig begrip is er dan nog voor kinderen, ouderen en gehandicapten, maar voor de rest geldt: ga aan het werk en profiteer niet van onze belastingcenten. Het stigma dat de schuld voor de armoede bij de armoedzaaiers zelf legt leidt tot schaamte en inertie. Tyler: 'Schaamte weerhoudt mensen ervan om hulp en steun te zoeken. De knagende angst dat hun gebrek aan middelen aan anderen wordt blootgesteld, kan ertoe leiden dat mensen zich terugtrekken uit sociale activiteiten en geïsoleerd raken (...) Wanneer politici (via toespraken en beleid) en de media (via reality-tv of stigmatiserende reportages) ons leren om armoede te zien als een resultaat van de slechte keuzes in plaats van een probleem en het economisch systeem, wordt het sociaal acceptabel. Op deze manier versterken armoede en het armoedestigma elkaar.' Tegengas is helaas ook niet te verwachten van een Labourregering die het met strenge bezuinigingen allemaal nog erger maakt voor de onderkant van de samenleving.

Foto: Number 10 (cc)

De ‘politieke aardverschuiving’ in het Verenigd Koninkrijk: overwinning van de democratische rechtsstaat?

COLUMN - van Jorieke Manenschijn (*)

Hoewel het VK traditioneel gezien bekend staat als een oude, stabiele democratie, werden er de afgelopen jaren steeds meer zorgen geuit om de staat van de democratische rechtsstaat in het Verenigd Koninkrijk.

De conservatieve partij werd geteisterd door interne schandalen, schendingen van het ongeschreven recht en conventies, en clashes met de rechterlijke macht, zowel binnen het VK als internationaal. Waar de rest van Europa verder naar rechts schuift, lijkt het VK een tegengestelde beweging te maken. Kunnen we dit zien als overwinning van de democratische rechtsstaat na een periode van rechtsstatelijke onrust?

De verkiezingen

Op 22 mei 2024 kondigde Rishi Sunak, terwijl de conservatieve partij zeer laag in de peilingen stonden, nieuwe verkiezingen aan. Met voorzichtig optimistische inflatiecijfers in de hand hoopte hij een verkiezingsnederlaag te beperken. Dit bleek valse hoop.

Met 411 zetels voor Labour (+209 zetels) en slechts 121 zetels voor de Conservatieve partij (-244 zetels), heeft er een enorme machtsverschuiving plaatsgevonden. Dit roept vragen op over hoe we deze ‘landslide’ moeten interpreteren. Waar in Europa veel landen een ruk naar rechts maakte, won in het VK juist een centrum-links partij.

Hoewel deze overwinning geïnterpreteerd zou kunnen worden als een overwinning van de democratie tegenover het populisme, laten onderzoeken onder kiezers zien dat er een (grote) groep kiezers is die vooral op Labour stemde om de Conservatieve partij van de macht te houden. Deze strategie lijkt succesvol te zijn, want Labour heeft het grootste aantal zetels ooit behaald (63%) ten opzichte van het aantal stemmen (33.7%).

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Quote du Jour | Wizard of Oz

Corbyn is the Wizard of Oz inside the great edifice of Corbynism. Nowhere is this inadequacy exposed more brutally than with Brexit. The issue is not so much whether he has been right or wrong on the defining question of his years as leader. It is that he has been a study in powerlessness.

Er heeft al veel figuurlijke inkt gevloeid over de vraag waarom Labour onder Corbyn de verkiezingen van afgelopen december zo verpletterend verloor. Het zou aan de media-hetze hebben gelegen; centristische verraders in de eigen rangen (Blairites!); pro-Israëlische lobbygroepen; of aan de vervreemding van de partijkaders met de traditionele achterban, de werkende klasse.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waarom Labour verloor en links op z’n retour is

Matthew Goodwin roeit graag tegen de stroom in. Als hoogleraar politieke wetenschappen aan de universiteit van Kent en gezel van Chatham House heeft hij zich gespecialiseerd in kiezersonderzoek.

Daarbij debiteert hij nogal eens ongewenste waarheden, zoals dat nationaal-populisme geen verschijnsel in de marge is, maar een bredere trend weergeeft, en dat middenpartijen zich zouden moeten verstaan met de ideeën en kiezers van het nationaal-populisme. Vooral de linkse middenpartijen hebben daar volgens hem geen oren naar, terwijl ze wel baat zouden hebben om de inzichten van Goodwin op zich in te laten werken.

Contact arbeidersklasse kwijt

Naar aanleiding van het dramatische verlies van Labour spreekt Goodwin met de heren van ‘Triggernometry’. Waarom heeft Labour verloren? Kort en goed, omdat de partijleiding de oren laat hangen naar activistische studenten en kosmopolitische professionals, en al decennia lang het contact met een belangrijk deel van haar basis – de gewone, veelal laagopgeleide arbeider – is kwijt geraakt, aldus Goodwin.

Logisch ook, stelt hij, want de partij wordt hoofdzakelijk geleid door hoog opgeleiden uit de middenklasse, waar activisten omheen cirkelen. Die verkeren met elkaar in een onderling bevestigende zeepbel. Als iemand eens oppert dat er ook geluisterd moet worden naar de noden en zorgen van de gewone man, wordt ‘ie al snel de mond gesnoerd en onwelkom verklaard als xenofoob of apologeet voor racisme.

Antisemitisme flink gedaald bij Labour-achterban

In weerwil van het beeld dat de media schetsen, is het antisemitisme bij de Labour-achterban tijdens Corbyns leiderschap flink gedaald. Dat blijkt uit data van YouGov.

Ook opzienbarend: antisemitische denkbeelden komen vaker voor bij mensen die aangaven op de Conservatieven te stemmen.

Precies het tegenovergestelde als wat je zou denken op basis van de berichtgeving dus.

Hung parliament in Groot-Brittannië

Het plannetje van May om een duidelijker conservatieve meerderheid te krijgen is op een spectaculaire manier misgegaan. Grote winnaar van de avond is Jeremy Corbyn, met waarschijnlijk 33 zetels winst, waardoor er een coalitieregering nodig zal zijn voor May om te kunnen regeren.

SNP lijdt ook een gevoelige nederlaag, en verliest 22 van haar 56 zetels

Quote du Jour | Where was your concern then?

For years now I’ve travelled across the UK to report from far-right, fascist and neo-Nazi rallies, and the counter-demonstrations that take place alongside. I’ve seen the real threat that faces Jews in the country, those who profess hatred for Jews and our religion, who wear swastikas as badges of honour, who’ll salute like a Nazi in front of your face. Where was your concern for my community then?

Jeremy Corbyn wint leiderschapsverkiezingen Labour

Jeremy Corbyn heeft zijn herverkiezing om het Labour-leiderschap met gemak gewonnen, en daarmee zijn uitdager Owen Smith verslagen.

Corbyn haalde 61.8% van de uitgebrachte stemmen binnen, meer dan vorig jaar, meldt de BBC:

In a result announced on the eve of Labour’s party conference in Liverpool, Mr Corbyn won 313,209 votes, compared with Mr Smith’s 193,229.

Daarmee lijkt Corbyn vooralsnog stevig in het zadel te zitten.

Labour maakt stemmen lastiger

De Britse Labourpartij maakt het nieuwe leden lastiger om te stemmen in de komende leiderschapsverkiezingen. Ze moeten nu minimaal 6 maanden lid zijn en de prijs om lid te worden gaat omhoog van 3 pond naar 25 pond. Deze veranderingen worden aangezien als pogingen om zittend partijleider Corbyn dwars te zitten.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende