Kunst op Zondag | Vluchtkunst.

Asielminister Gerd Leers vangt voortaan liever vluchtelingen met een 'integratieperspectief' op.  Zou hij kunstenaars daartoe rekenen? Waarschijnlijk niet. Misschien moet Leers er aan worden herinnerd dat we het Wilhelmus aan een gevluchte schrijver/dichter hebben te danken. Oude Hollandse meesters als Frans Hals en Pieter Claesz kwamen als vluchteling naar Haarlem. De ouders van de in Keulen geboren dichter en toneelschrijver Joost van den Vondel waren vluchtelingen. Beeldhouwer Albert Termote, oorlogsvluchteling, maakte het Radiomonument, symbool van de eerste radioverbinding tussen Nederland en Indonesië. Met die geschiedenis in gedachten, is Leers misschien wel te bewegen tot een kunstenaarspardon. Je weet maar nooit welke grote werken kunnen ontkiemen, die aan de grens worden tegen gehouden of nu nog gevangen zitten in asielzoekerscentra. Niet integreren, maar intrigeren zou leidend moeten zijn. Gelukkig zijn een aantal ooit gevluchte kunstenaars dat ellendige stadium voorbij en kun je hun werk bekijken in verschillende exposities. "Het verleden is het land waaruit wij allen emigreren."

Door: Foto: Ramaz Goiati Help Fair use copyright ok. Gecheckt 24-11-2022
Foto: copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

Kunst op Zondag | De Grieken.

Ondanks de crisis lijkt de hedendaagse Griekse kunst uit zijn voegen te barsten van energie. Dat beweerde The Wall Street Journal in mei 2011. U leest het goed: de beurs heeft ook verstand van kunst.
Het beursblaadje wijst er op dat Griekse kunstenaars het vooral wisten te maken als ze buiten Grienland actief waren, maar schrijft dat de laatste jaren de lokale Atheense kunstwereld bloeit als nooit tevoren. Om vervolgens een paar prestigieuze projecten op te sommen die de over heel de wereld verspreide Griekse kunst, weer in het moederland wisten te verzamelen.

Het is waar, gerenommeerde Griekse kunstenaars vind je vooral door heel Europa en in Amerika. Maar weinig kunstenaars uit andere landen, zoeken Griekenland op. De van oorspong Nederlandse Shanna Ingram is een uitzondering. Maar dat komt omdat ze met de huidige Griekse premier (een voormalig bankier) is getrouwd.
Voor Griekenland gedwongen wordt afscheid te nemen van de rest van Europa, staan we vandaag even stil bij Griekse kunstenaars. Van buiten en binnen Griekenland.

Van Kostas Bassanos hier ‘Das Kapital’ en ‘Colours are made from tears’ (uit het project Monuments of Catastrophes  – 2007).

Is ‘No Signal’ van Panos Sklavenitis een teken aan de wand dat Griekenland het contact met de rest van Europa zal verliezen?

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

Kunst op Zondag | Plofkunst

Hoeveel inzicht kan kunst geven? Wie de wereld wil begrijpen, moet hem uit elkaar halen. Een kind snapt dat en sloopt een wekker om te zien wat er achter de wijzerplaat schuilgaat. Het is echter niet praktisch altijd alles om ons heen te slopen, om het ook te vatten. De ingenieurs, de constructivisten schieten ons te hulp met de ploftekening: een plaatje van een gedeassembleerde auto of koffiezetmachine.

De ploftekening, in het Engels ‘exploded view’, spreekt natuurlijk tot de verbeelding van kunstenaars. Wat nou ploftekening, dacht Damián Ortega, en haalde een Volkswagen compleet uit elkaar. Bijna alles dat hij uit elkaar haalt, komt in een museum terecht, zoals een Olympus fotocamera. Meer van hem op My modern met.com.

Ook Todd MCLellan heeft de kinderlijke neiging alles uit elkaar te halen. Om er dan weer een soort collages van te maken. Meer van zijn ‘disassembled art’ vind je hier.

Dat gaat allemaal nog redelijk zorgvuldig. Je kunt natuurlijk ook iets in één klap uit elkaar halen, daarmee het begrip ‘ploftekening’ letterlijk nemend. Dat moet Cornelia Parker hebben gedacht, toen ze de Britse genie een tuinhuisje, compleet met interieur, liet opblazen. De restanten assembleerde ze tot de installatie ‘Cold Dark Matter: An Exploded View’.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-09-2022

Kunst op Zondag | Gezichtsbedekking

Gezichtsbedekkende kleding wordt verboden, als het kabinet haar zin krijgt. Men bedoelt de boerka, want de voorgestelde wet kent wel uitzonderingen. Voor zover wij weten is het kabinet vergeten gezichtsbedekkende kunst in het rijtje uitzonderingen op te nemen. Misschien omdat het kabinet denkt dat het zinloos is, nu ze heel wat kunst heeft wegbezuinigd.

Of is het juist wel de bedoeling verhullende kunst te verbieden? In veel gevallen waar de kunstenaar iets maskeert, is het een commentaar op starre normen en waarden, overdreven regelgeving, dictatoriale censuur en angst. Neem bijvoorbeeld James Ensor, een kunstschilder die te boek staat als een van de eerste vernieuwers van de Belgische kunst.  In zijn latere werken duiken veel maskers op. Ze staan symbool voor zijn afkeer en verzet tegen de gevestigde orde en tegen zijn criticasters. Hier zijn ‘Zelfportret met masker” (1917).

László Moholy-Nagy vluchtte voor de ellende in Hongarije en nazi-Duitsland.  Zijn compositie met twee maskers (1934)verwijst naar het carnaval en Venetiaanse maskerades. De identiteit verhullen om even loos te gaan.

Maurio Anzeri pakt met naald en draad foto’s aan en voorziet de geportretteerden zo van fraaie maskers. Meer daarvan in een artikel van de Saatschi Gallery.

Met afbeeldingen van maskers zal de boerka-wet geen moeite hebben. Het gaat uiteindelijk om het dragen van gezichtsbedekkende zaken. De feestelijke maskerade of moderne varianten van rituele maskers uit Afrika en Azië zijn nog steeds inspiratiebronnen voor hedendaagse maksermakers. Nu zijn de volgende voorbeelden niet strikt gebonden aan het Limbursge carnaval, dus mocht de wet er doorkomen dan moeten we afwachten wat de poltie doet als je een kunstzinnig feestje in de openbare ruimte houdt. 

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

Kunst op Zondag | Surveillance

Ook KOZ kan niet achterblijven bij Sargasso’s research naar bewakingscamera’s. De afgelopen week heb je er weer een en ander over kunnen lezen.
De kunstenaar volgt en kijkt. Observeren of gluren? Met of zonder respect voor de privacy van de toeschouwer? Een kijkje in de wereld van ‘surveillance art’.

Het streetart collectief Luz Interruptus (Spanje, Madrid) zette politici onder surveillance. Verkiezingsposters werden stevig in de gaten gehouden door talloze camera’s.

Niet alleen de bewaking op straat trekt de aandacht van kunstenaars. Sherry Karver fotografeerde scans bij de bagagecontrole op vliegvelden, maakte er collages van en plaatste ze in kofferdeksels. Binnenin de koffer zit verlichting, zodat het allemaal heel transparant lijkt.

Onthullen, daar gaat het om. Niets blijft onzichtbaar. Jonathan Schipper maakte de Invisible Sphere, een bol met 215 camera’s en evenveel monitors. De bol neemt de omgeving waar uit elke mogelijke hoek. Symbool voor de poging van media alles te willen onthullen.

Kijk naar jezelf, lijkt de Koreaan Hwang Kim te zeggen. Hij maakte de Virtuele Dubbelganger Simulator. Leer jezelf kennen vanuit alle mogelijke hoeken.

Dat ziet er dan ongeveer zo uit.

Bestaat er ook nog zoiets als vriendelijk volgen van publiek vroeg Christian Moeller zich af. Hij maakte Mojo om mensen eens in de spotlights te zetten.
Een impressie in dit filmpje. Mojo aan het werk op 1 min, 26 tot 2 min. 15.

Foto: Fanny Alloing Fragiles © courtesy Fanny Alloing. copyright ok. Gecheckt 24-11-2022

Kunst op Zondag | Lichaam

Deze week werd in Amsterdam de tentoonstelling Body Worlds & The Story of the Heart geopend. Heeft niets met kunst te maken, maar de menselijke kadavers van Gunther von Hagens zullen ongetwijfeld duizenden kijkers trekken. Het brengt ons weer op het menselijk lichaam in de kunst.

Wat is het lichaam afgeschilderd, geboetseerd, gebeiteld en gefotografeerd. Je zou zeggen: we kennen het nu wel. Van binnen en van buiten. Het blijft echter intrigeren. Omdat aapjes kijken leuk is? Of omdat het over onszelf gaat?
Pas op: sommige beelden kunnen als schokkend worden ervaren.

Met traditioneel brons maakt Bruno Catalano Magritteiaanse werken.

Body art is het middel om kunst op het lichaam te brengen. Emma Hack lijkt ook wel iets van Magritte te citeren.

Dat is voor sommige kunstenaars veel te surrealistisch. Eerder kwam in KOZ Ron Mueck al voorbij, een van de hyper-realisten die met was of kunststoffen, soms met echte menselijk haar zeer lichamelijke sculpturen maken. In de serie hyper-realisten hier de ‘Ordinary Man’ van Zarko Baseki.

Mueck en Baseki zijn lang niet de enigen. Hier ook sculpturen van Evan Penny, Jamie Salmon, Duane Hanson, Sam Jinks en Adam Beane. Maar is dat kunst? Dan hoort Madame Tussauds wassenbeeldenmuseum opgenomen te worden in elke kunstkalender en niet op de agenda van pretparken en attracties te staan.
Het wordt pas wat als de kunstenaar iets met het lichaam doet. Hier wat transformaties.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

Kunst op Zondag | De vloed

Daar komt de vloed. Als de kunst al niet kopje onder gaat door bezuinigingen, dan wel door natuurgeweld? Het Groninger museum was niet bestand tegen het wassende water. Dit weekend blijft het museum dicht. Dan maar, met de voeten droog achter de pc, kijken hoe kunst en water samengaan.

De afbeelding boven dit artikel komt van de tentoonstelling ‘Where the tide ebb and flow’ te zien, van Pedro Marzorati, dire jaar geleden in Nederland te zien.
Of de mens debet is aan wateroverlast blijft een vraag, Paul Baines ziet het zo met Here comes the flood.

Hoe beeld je water uit?
Katharine Harvey recycelde plastic waterflessen tot een Watermuur.

Door de regen lopen. Stacee Kalmanovsky rijgt glazen druppels aan vislijnen.

Hier zetten Helen Evan en Heiko Jansen, met inteactieve electronica,  een museum onder water.

Een drama verborgen in deze installatie van Risha Gorig.

In een interactieve kano van Jette Gejl (Denemarken) de effecten van het klimaat verkennen.

Als de boel dan toch onder water staat, kun je beter maar wat lol mee hebben. Wie herinnert zich deze scene uit Wim Wenders  film over Pina Bausch niet?

Tot slot, uit de oude doos. Met een bandrecorder nam Steve Reich een straatprediker op, die het eind der tijden verkondigde. In de studio maakt hij een ‘loop’ en experimenteerde met zijn eerst ideeën over fasering. Het stapelen van de loop veroorzaakt een nieuw spectrum aan boventonen. Kijk en luister naar It’s gonna rain.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

Kunst op Zondag | Kalender

Goedemorgen! Zelfs als het middag is, zal het voor velen als ’s morgens aanvoelen. Namens de kunstredactie iedereen een goed en mooi nieuw jaar gewenst.

Op verzoek van een van de lezers is de kop aangepast. Het wordt weer voluit Kunst op Zondag. Daarmee komen we de toevallige passanten tegemoet, die misschien denken meer te kunnen lezen over gelovige kinderen, kabelklemmen of smeuïge saxjazz.

Graag vernemen in de reacties je goede voornemens op kunstgebied. Kunst kijken of kunst maken? Je hebt natuurlijk al een kalender, waar je ‘art dates’ op staan genoteerd. De doorsnee kunstkalender is niet meer dan een plaatjesboek. Vandaag een paar daarvan, plus een paar anderen.
We houden het kort, want het jaar is begonnen dus we moeten opschieten.

Boven dit artikel zie je de Chrono Shredder van Susanna Hertrich. Hoef je zelf de blaadjes van je kalender niet af te scheuren.

Nog zo’n kalender die zelf de dagen aftelt. Ontworpen door Patrick Frey.

Oscar Diaz ontwierp een de Inkt Kalender. Cappilair papier absorbeert langzaam inkt en kleurt de dagen.


De Typografische Muur Kalender van Harald Geiser. Deze typograaf roep mensen op gebruikte keyboard toetsen op te sturen. Hij puzzelde er een kalender mee in elkaar. Op youtube vertel hij er meer over.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

KOZ | Hommage

In de vorige KOZ beloofden we een hommage. Sargasso’s 10-jarigheid is de aanleiding. KOZ (Kunst op Zondag) is wat jonger. Zes jaar lang wordt, met wat onderbrekingen, hier elke zondag kunst geëxposeerd.

Zo moet je deze rubriek vooral zien: Sargasso’s kunstgalerie. Musea hangen de professionele kunstliefhebber uit, galeriehouders zijn vaak hobbyisten. De duizenden galerietjes zouden graag de hele wereld over de vloer krijgen, maar weinigen halen broodwinning uit hun exposities. Naast de vele galeries die door uitvoerende kunstenaars zelf worden gedreven, zijn er de galeries die door kunstliefhebbers worden gerund.
Dat is KOZ. Een wisselende expositie, niet ingericht door professionele conservatoren, maar door liefhebbers van kunst in de breedste zin van het woord.

KOZ is een beetje vreemd verschijnsel op Sargasso. In tegenstelling tot alle andere content, zijn afleveringen met diepgaande duiding of informatieve analyses beduidend in de minderheid. Een titel, een naam van een kunstenaar kan er nog net af. KOZ is vooral een hommage aan de kunst zelf. Kunst spotten en doorgeven. De lezers maken er zelf wel wat van.

Kunst op Zondag zou er zonder Sargasso’s redacteur Steeph en zijn assistentconservator Crachàt, niet zijn geweest. In 2006 verscheen de eerste aflevering en de eerste reactie was meteen positief: “Goed initiatief. Vasthouden, elke zondag iets of iemand uit de schilderkunst. Tis toch een weinig troost, zo tussen de bedrijven door. En, zonder aandacht kwijnt ieder en alles weg. Dan lijkt het leven al verloren, een doodgeboren kind, en al te vergeefs”.
De eerste van Steeph.

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-11-2022

KOZ | Interactiviteit

In de volgende KOZ een hommage aan een van de leukste kunstgaleries van Nederland. Vandaag sluiten we eerst nog even aan bij de vorige afleveringen over licht en schaduw. Daarin was ook kunst te zien, waarbij de kijker een actieve rol was toebedeeld.

Hoewel de traditionele “je mag er naar kijken maar aankomen niet”-kunst onuitroeibaar is, zijn er al jaren kunstenaars die het publiek uitnodigen (c)(re)actief deel te nemen aan hun kunstwerken. Grofweg zijn er twee stromingen. Eén waarbij kunstenaars gebruik maken van ‘hardware’: sculpturen en installaties van allerhande materiaal, waar de toeschouwer door kan lopen, iets in beweging kan zetten of mee spelen. En er is de ‘software’-stroming. Hedendaagse technologie en media lijken oneindig veel mogelijkheden te bieden aan interactieve kunst.

Vooropgesteld dat een weergave van interactieve installaties hier op het scherm weinig recht doen aan de werkelijke presentaties, vandaag een willekeurige greep uit de collectie.

Een voorbeeld van analoge interactiviteit. Doet denken aan het apenkooien op gymnastiekles. Robert Morris, hier bekend van zijn observatorium in de Flevopolder, creëerde in het Tate Modern te Londen zijn “Bodyspacemotionthings”. Het ontaardde in een speeltuin, die na vier dagen werd gesloten, wegens de overstelpende drukte.

Een ander voorbeeld van opgaan in kunst is “Sway’d”, een interactieve installatie in de openbare ruimte. Ontworpen door Daniel Lyman, die ongetwijfeld zijn inspiratie ontleent aan de ‘Penetrables’ van de overleden kunstenaar Jesús Rafael Soto.

Vorige Volgende