Top 10 goed milieunieuws uit 2013

Op Sargasso besteden we regelmatig aandacht aan klimaatverandering en falende overheden om dat tegen te gaan. Maar als het om klimaat/milieu gaat, is het niet alleen maar kommer en kwel. Zusterblog Mongabay maakte een top 10 van vrolijk milieunieuws van het afgelopen jaar. 1. China begins to tackle pollution, carbon emissions As China's environmental crisis worsens, the government has begun to unveil a series of new initiatives to curb record pollution and cut greenhouse emissions. The world's largest consumer of coal, China's growth in emissions is finally slowing and some experts believe the nation's emissions could peak within the decade. If China's emissions begin to fall, so too could the world's. 

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Obamacare staat grote klimaatwet in de weg

Een interessante analyse van Politico over hoe Barack Obama als president moest kiezen voor één grote wet: de affordabel health care act, of de cap and trade bill, die een marktsysteem voor emissies moest instellen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update november 2013

DATA - Volgens twee van de zes metingen was november de warmste novembermaand sinds de metingen (zeg maar 1880). Bij ons komt hij op plaats drie. Volgens de Japanners was het zelfs de op een na warmste maand sinds 1979. En dat zonder een El Nino.

Het is daarmee verklaarbaar dat met dit soort feiten het ieder jaar duurder wordt om het publiek van het tegendeel te overtuigen. Alleen al in de VS kost het nu al een miljard dollar per jaar.

Omgekeerd is het nu ook al zover dat op het science-deel van Reddit een aantal van de klimaatsceptici geweerd wordt. Vooral omdat ze niet in staat zijn een wetenschappelijke dialoog aan te gaan.

In de tussentijd gaan de onderhandelingen over maatregelen zo traag dat ik vermoed dat we in 2062 pas een echte deal hebben.

Hier de stand van deze maand:
wereldtemp_201311_475

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van UAH MSU, RSS MSU, GISS, Hadcrut4, NCDC en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) en 132 maanden (elf jaar). Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met meerdere referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update oktober 2013

DATA - De Britten waren zoals gebruikelijk als laatste. Daarom nu pas de update over de maand oktober van het overzicht van de lange termijn trend in de afwijking van de temperatuur wereldwijd.

Dit keer ook een update van de grafiek. Niet spectaculair. Nieuwe kleurtjes en een nieuwe lijn. Het 30-jarige lopende gemiddeld is toegevoegd. Dit laatste omdat daar in discussies regelmatig naar verwezen werd. Door de korte looptijd van de samengestelde metingen beslaat die nu nog maar 5 jaar. Wel consequent stijgend (van 0,168 naar 0,222).

wereldtemp_201310_475

Dan wat ander nieuws. Onderzoek lijkt aan te tonen dat de aanpak om het gat in de ozonlaag te dichten ook een tijdelijk dempend effect heeft op de opwarming van de aarde. Door het versneld afbouwen van de CFK’s is er ongeveer 0,1 graad celsius van de opwarming afgehaald. Niet veel, maar toch.

Verder is er nogmaals onderzoek gedaan naar het effect van kosmische straling op de opwarming. Daar komt nogmaals uit dat het aandeel daarvan onder de 10% ligt en dus altijd in de modellen goed is meegenomen.

En tot slot was er natuurlijk het nieuws dat de methaan-emissies in het Noordpoolgebied stevig stijgen. Aangezien methaan een nog sterker broeikasgas is dan CO2 is dat een zorgelijke ontwikkeling.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Ronald Rugenbrink (cc)

Stagnatie mondiaal klimaatbeleid kweekt helden uit noodzaak

ANALYSE - Eind van het jaar – CoP-tijd. CoP staat voor de Conference of Parties, de jaarlijkse bijeenkomst van partijen die in 1992 het VN-klimaatverdrag hebben ondertekend. Het Kyotoverdrag vloeide daar uit voort. Deze CoP vindt plaats in Warschau. Polen rijmt op kolen, flauw natuurlijk, maar rond Sinterklaas mag dat wel, en de realiteit is nu eenmaal dat de Polen niets voelen voor verdere emissiebeperkingen. Ze hebben zelfs parallel een kolenconferentie  georganiseerd. De Poolse kolen- en elektriciteitssector (die voor ruim 80 procent op kolen draait) kan daar uitgebreid zijn verhaal doen en de CoP-gangers ervan proberen te overtuigen dat er geen extra klimaatbeleid nodig is, dan wel dat kolenstook probleemloos ook met klimaatbeleid door kan blijven gaan. Met die benadering hebben de Polen ervaring. Dit onder meer via de Engelse lobbygroep-in-denktankvermomming Global Warming Policy Foundation GWPF van Nigel Lawson. Een club die volgens The Guardian financieel gesteund wordt door de grootste kolencentrale van Europa, de Belchatów-bruinkoolcentrale, 5.000 megawatt vuil aan de haak. De GWPF werkt volgens het bekende recept van het verspreiden van misinformatie en het zaaien van twijfel, om beleidsmaatregelen te voorkomen. De parallelle kolenconferentie heeft een identiek doel.

Maar het gaat hier niet om de kolen van Polen. Die staan slechts model voor de wereldwijde tegenkrachten die effectief klimaatbeleid stoppen. De Australiërs bijvoorbeeld moeten weinig van internationaal klimaatbeleid hebben: terwijl de bosbranden eerder en heviger woeden dan ooit tevoren, ontkent de nieuwe premier Tony Abbott elk verband met klimaatverandering. Daarentegen heeft hij de officiële Climate Commission die zo’n verband wel aannemelijk vond de laan uit gestuurd. Canada wil zijn teerzanden probleemloos kunnen exploiteren; de conservatieve regering- Harper stopte al eerder de medewerking aan het Kyoto-akkoord. De Amerikanen lanceerden deze zomer eindelijk het langverwachte eigen klimaatplan, maar de weerstand tegen onderwerping aan welk internationaal verdrag ook is zo groot dat elk pleidooi in die richting politieke zelfmoord betekent. De Russische president Poetin kiest de harde lijn tegen activisten die in zijn ogen de exploitatie van fossiele voorraden in het Arctisch gebied in gevaar brengen.

Foto: U.S. Pacific Fleet (cc)

De straf voor wonen aan het water

ACHTERGROND - In rijke landen wonen rijke mensen aan het water, in arme landen als de Filipijnen zijn het meestal de armen. Als er niet genoeg geld is voor kustbewaking mogen zij de klappen van de zee opvangen.

De gedachte dat het aantrekkelijk is om aan zee te verblijven, dateert uit de negentiende eeuw. Tot die tijd woonde je er omdat je er economisch van afhankelijk was, als handelaar of als visser, niet voor je plezier. Vanaf zee kwamen immers stormen en vloedgolven. Nederland maakte dat voor het laatst in 1953 mee en gaf sindsdien een miljardenbedrag uit aan kustbewaking om te voorkomen dat het ooit weer zou gebeuren. Tijdens de zware storm van twee weken geleden hoefde niemand zich werkelijk ongerust te maken.

Voor de Filippijnen was Tacloban een relatief welvarende stad, toen zij op 7 november getroffen werd door de orkaan Haiyan. Foto’s laten echter zien dat het vooral de sloppenwijken hard zijn getroffen. Op voor/na-foto’s valt goed te zien dat de minst reguliere bebouwing vaak het dichtst bij het water staat. Dat is niet voor niets.

Een poosje geleden sprak ik Tatiana Filatova van onderzoeksinstituut IGS aan de Universiteit Twente. Zij bestudeert de gevolgen van klimaatverandering voor de grote delen van de mensheid die aan zee wonen. Je mag de overkomst van Haiyan (of Katrina) niet één op één aan klimaatverandering koppelen, maar ook de gestage zeespiegelstijging is reden genoeg om je zorgen te maken.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Klimaatconferentie in Warschau, COP19, is sponsored by: BMW, LeasePlan, General Motors, Emirates airline, ArcelorMittal,…

De klimaatconferentie van de Verenigde Naties vindt dit jaar in Warschau, plaats. De Poolse regering heeft voor de organisatie steun gekregen van nogal wat bedrijven en internationale belangenverenigingen. Maar dat zijn vooral instellingen met gevestigd belang aan de CO2 producerende kant. Ook al hebben ze vast ergens een groen initiatiefje lopen.
Wat betekent dat voor de conferentie? Kan je dan wel echt praten over de noodzakelijke maatregelen, met al die (financiële) druk?
Onderzoeksrapport (pdf)

Foto: Howard (cc)

Groene groei in Nederland volgens CBS

ANALYSE - Het CBS kwam vandaag met de publicatie “Green growth in the Netherlands 2012“. Daarin staat onder andere dat de uitstoot van broeikasgassen, de emissie van zware metalen naar water en de totale afvalproductie gedaald zijn sinds 2000. En dat Nederland in ten opzichte van de rest van Europa gemiddeld scoort als groene economie.

Bij de publicatie presenteerde het CBS een interessante visualisatie over de groene groei (ingesloten na de streep). Het biedt een handig inzicht in hoe Nederland het doet wat betreft groene groei, door de ontwikkeling in Nederland en de positie die Nederland inneemt in OESO-perspectief te vergelijken. Laten we met het goede nieuws beginnen: de trend in Nederland is positief voor de thema’s “milieu-efficiëntie” en “economische kansen”.

Milieu-efficiëntie
De thema’s zijn gebaseerd op verschillende indicatoren, te zien door op het thema te klikken. De positieve trend voor milieu-efficiëntie laat zien dat alle indicatoren zich positief ontwikkeld hebben. Niet alleen produceert Nederland minder broeikasgassen, de totale mondiale broeikasgassen die veroorzaakt worden door Nederlandse consumptie zijn ook afgenomen. De kwaliteit van de bodem, grond- en oppervlaktewater is toegenomen door een afname van de nutriënten emissies naar de bodem, maar het CBS merkt op dat Nederland ondanks de afname nog altijd een hoog nutriëntenoverschot heeft.De trend in Nederland mag dan positief zijn wat betreft het thema “milieu-efficiëntie”, als je kijkt naar de positie van Nederland in OESO-verband, zie je geen verbetering. Sterker nog, op de indicatoren “consumptiegerelateerde broeikasgasemissies” en “nutriëntenoverschot landbouw” is de positie van Nederland verslechterd. Op geen enkele indicator in dit thema is de positie van Nederland verbeterd. Blijft Nederland achter bij Europa?

Filipijnse klimaatonderhandelaar: COP19 in Warschau is “gevecht voor de toekomst van mijn land”

Filipijnse klimaatonderhandelaar: COP19 in Warschau is “gevecht voor de toekomst van mijn land
(Backup image (800Kb) voor als site er uit ligt)
Hij zal gedurende de conferentie niet eten als protest. Tekst speech.

Sano’s family hails from the part of the Philippines eastern seaboard where the typhoon made landfall, smashing into his father’s hometown.

“I really fear that a lot of my relatives may have suffered tremendously, if they survived at all,”

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende