Hoewel zijn mentor, die hem destijds de Tweede Kamer in begeleidde, nu hem dringend adviseerde op te stappen, herinnerde Rutte zich ineens dat 1,9 miljoen kiezers op hem hebben gestemd. Ja, zo moet hij gedacht hebben, dan ben ik wel verplicht aan te blijven.
U snapt dat de VVD-kandidaten die naast Rutte nog 301.479 stemmen bij elkaar sprokkelden, nederig de grote leider zullen volgen. Die nederigheid zou de voltallige VVD-fractie, Rutte incluis, beter passen, want er zijn nog altijd ruim acht miljoen kiezers die niet op Rutte of de VVD hebben gestemd.
Voor wie de zaken graag relativeert:
Rutte gaat dit Paasweekend reflecteren hoe hij zich de komende vier jaren gaat verhouden tot de parlementaire democratie. Alsof er geen coronacrisis is. Ach, laten wij ook eens wat fantaseren….
Wat als er geen kiesdrempels en kiesdelers worden gehanteerd en alleen de 150 kandidaten met het hoogst aantal stemmen in de Tweede Kamer zouden zitten? We stemmen immers op personen en niet op partijen (meen ik mij te herinneren)?
De top-150 is goed voor 93,75% van het totaal aantal geldige stemmen. Laten we eens nader kijken naar dit 'wat als'-parlement.
Er zouden geen 17 maar 27 partijen in de Tweede Kamer zitten. Acht eenmens-fracties er bij en twee partijen die 2 zetels halen en alsnog in de Kamer hadden kunnen komen.
D66 zou de grootste partij worden, Een meerderheidscoalitie is haalbaar met VVD, D66 en CDA, aangevuld Groenlinks en PvdA.
Als we alleen kijken naar het aantal stemmen dat de hoogste 150 kandidaten hebben gehaald, ziet de volgorde er anders uit, maar verandert er niets aan de verhoudingen.
Het is ‘spielerei’ want de spelregels voor zetelverdeling zijn gebaseerd op de kiesdeler, dus op het aantal stemmen dat een partij haalt. Ook de drempel voor voorkeurstemmen is daar van afgeleid.
Hoeveel van de kandidaten die tot de top-150 horen hebben de kiesdrempel gehaald? En hoeveel van hen hebben de voorkeursdrempel gehaald?
Van de top-150 zitten 85 kandidaten nu wel in de Tweede Kamer. Treurig dus voor de 65 kandidaten die wel meer stemmen haalden dan degenen die met veel minder stemmen wél de Kamer in kwamen.
Bijvoorbeeld de drie kandidaten die ook nog eens de voorkeursdrempel haalden. Femke Merel van Kooten-Arissen (Splinter), die al in de Kamer zat, maar er ondanks 27.301 stemmen toch uit moest. Ook Richard de Mos (24.002 stemmen), lijsttrekker van Code Oranje en Femke Wiersma (25.588 stemmen) van BBB zullen zwaar teleurgesteld zijn.
Verder waren er nogal wat kandidaten die niet op een verkiesbare plaats stonden, maar wel meer stemmen haalden dan collega’s die hoger op de kieslijst stonden en minder stemmen haalden.
Voorbeeldje: het CDA kreeg 15 zetels, dus de nummers 1 t/m 15 kwamen in de Tweede Kamer. Lingo-beroemdheid Lucille Werner haalde 7133 stemmen, stond op de tiende plaats en mocht naar het Binnenhof.
Eline Vedder-Monaster stond op de drieëntwintigste plaats, haalde 2244 stemmen meer dan Werner, maar kwam niet inde Kamer.
Bij D66 is Alexander Hammelbrug (nr. 23 op de kieslijst) met 841 stemmen wel in de Kamer gekomen, maar waarom is nr. 32 Carline van Breugel met haar 15.004 stemmen niet tot de D66-fractie toegetreden?
We hebben geen ‘wat als’-parlement. Vergeet het dus maar, hoeft u het ook niet te onthouden. Da’s erg goed voor uw geheugen. Ook heel fijn voor uw hersenwerk is dat u niet gaat over de kabinetsformatie.
Op deze pagina (Excel-document) de details van het ‘wat als’-parlement. Wilt u alleen de kandidaten zien (gerangschikt van hoogst naar laagst aantal stemmen? Klik dan hier.