Kiezen en Delen | Verplaats u in de ander – maar met mate

In de serie Kiezen en Delen kijken Joël en Eva met een gedragseconomische blik naar alledaagse beslissingen. Vandaag een bonusaflevering. Ik was zeven en speelde verstoppertje in het zwembad. In het bad was iemand moeilijker te vinden dan op de kant, stelde ik vast. Daarom wilde ik gaan watertrappelen achter de glijbaan. Tot ik me realiseerde dat mijn vriendje me daarom juist in het water zou zoeken. Ik moest me dus ergens op de kant verstoppen. Of zou hij bedenken dat ik dit ook had bedacht en dat ik dus toch het beste het water in kon gaan? Of zou hij zelfs bedenken dat ik ook deze volgende gedachtestap had gemaakt en moest ik daarom eigenlijk toch de kant op? Het duizelde me, en ik werd gevonden voor ik uitgedacht was. Jaren later kreeg ik college over speltheorie en leerde ik dat deze duizeling theory of mind wordt genoemd. John Maynard Keynes, de beroemde Britse econoom, zag het belang van de theory of mind voor de economie. Hij beschouwde de hele economie als een beauty contest, een schoonheidswedstrijd zoals die in het interbellum populair was.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Quote du Jour

Quote du Jour | Imagining a New Bretton Woods

, door

The financial meltdown of 2008 prompted calls for a global financial system that curtails trade imbalances, moderates speculative capital flows, and prevents systemic contagion. That, of course, was the goal of the original Bretton Woods system. But such a system today would be both untenable and undesirable. So, what might an alternative look like?

Het is het stokpaardje van de marxistisch angehauchte economieprofessor en charismatische Griekse ex-minister van Financiën Yanis Varoufakis: waar sommige landen een structureel exportoverschot hebben, zullen anderen een structureel exporttekort hebben (en derhalve structureel schulden maken). Niet ieder land kan nu eenmaal een exportoverschot hebben, dat is logisch onmogelijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Kort - illustratie Sargasso

KORT | Wouter Bos lult

, door

OPINIE - Wouter Bos had weer eens een opiniestuk in de Volkskrant. En net als de vorige keer wil hij het maar niet begrijpen.

Inmiddels geloof ik niet meer in onvermogen. Dit moet gewoon opzet zijn.

Bos’ laatste poging zijn ideologische veren louter met de mond te belijden, kwam er op neer dat Keynesiaanse economen die voor stimulering en investeringen in plaats van bezuinigingen pleitten, het bij het verkeerde eind hadden: de verwachtingen van het CPB voor 2014 en verder bewezen immers dat de economie niet was ‘kapotbezuinigd’. Er was namelijk weer groei voorspeld!

Maar als PvdA’er ligt het natuurlijk moeilijk om Keynes bij het grofvuil te zetten en à la Colijn (of Rutte) voor rücksichtslose bezuinigingen te zijn. Dus Bos kwam met de ingenieuze oplossing dat een begrotingstekort van 3% eigenlijk al best Keynesiaans was. De overheid gaf immers meer uit dan dat er binnenkwam en ook dat werkte al stimulerend.

Om deze intellectuele lenigheid te kunnen verkopen, moest onze Wouter echter wel een beetje jokkebrokken.

  • Hij moest net doen alsof Keynesiaanse economen menen dat overheidsbezuinigingen in tijd van crisis betekenen dat de economie nooit meer gaat groeien.

    (Uiteraard beweert geen enkele serieuze Keynesiaan zoiets. Het Keynesiaanse standpunt is namelijk dat dergelijke bezuinigingen de crisis verdiepen, het herstel vertragen en in de tussentijd voor een enorme kapitaalvernietiging zorgen. Zeg maar precies wat de afgelopen vijf lange jaren is gebeurd.)
    • Foto: copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

    Yanis Varoufakis: The global Minotaur

    , door

    Yanis Varoufakis laat in The Global Minotaur zien dat de financiële crisis het resultaat is van een proces dat al in de jaren zeventig is begonnen.

    Er zijn veel theorieën over oorzaak van de crisis, maar ik vraag me af of ze de kern van de zaak raken. Ja, het is waar dat bankiers er een potje van maken. En ja, het is ook waar dat het marktdenken te ver door slaat: deregulatie en privatisering maken het systeem instabiel. Onder het motto greed is good laten we ons bestelen door de onzichtbare hand van de vrije markt terwijl zogenaamde toezichthouders passief toekijken. De rekening van dit feest wordt ons nu gepresenteerd. Maar is dit echt de verklaring van de grote crisis van nu? Hebzucht, domheid en bedrog zijn van alle tijden, zo bijzonder is onze tijd nou ook weer niet. Of wel?

    Volgens Yanis Varoufakis, auteur van The Global Minotaur: America, the True Origins of the Financial Crisis and the Future of the World Economy, kun je de afgelopen zeventig jaar economisch in twee perioden indelen. In de eerste dertig jaar na de Tweede Wereldoorlog werd de wereldeconomie ingericht volgens een zorgvuldig ontworpen plan dat was opgesteld tijdens de Bretton Woods conferentie. Varoufakis noemt dit het Globale Plan. Deze jaren worden gekenmerkt door stabiliteit en welvaartsgroei die eerlijk wordt verdeeld. Er zijn geen grote crises en er is weinig inkomensongelijkheid. De tweede periode, de tijd van de Globale Minotaurus, begint in de jaren zeventig en wordt gekenmerkt door lagere economische groei, grote ongelijkheid en instabiliteit. De economie wordt overheerst door de Global Minotaurus: het financieel systeem met Wall Street als epicentrum. Gedurende deze periode treden steeds grotere economische crises op, waarvan die van 2008 de heftigste is.

    Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

    Mededeling

    Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

    Waan van de dag

    Echtgenoot Hirsi Ali: ‘Keynes was een kinderloze homo, dus een egoïst’

    , door

    Volgens Harvard-hoogleraar Niall Ferguson (bij ons bekend als de wederhelft van AHA) stamt Keynes’ economische filosofie uit zijn homoseksualiteit.

    Ferguson responded to a question about Keynes’ famous philosophy of self-interest versus the economic philosophy of Edmund Burke, who believed there was a social contract among the living, as well as the dead. Ferguson asked the audience how many children Keynes had. He explained that Keynes had none because he was a homosexual and was married to a ballerina, with whom he likely talked of “poetry” rather than procreated. (…)

    Ferguson, who is the Laurence A. Tisch Professor of History at Harvard University, and author of The Great Degeneration: How Institutions Decay and Economies Die, says it’s only logical that Keynes would take this selfish worldview because he was an “effete” member of society. Apparently, in Ferguson’s world, if you are gay or childless, you cannot care about future generations nor society.

    Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

    QvdD: This country of super-asinine propensities

    , door

    [qvdd]

    “Every person in this country of super-asinine propensities, everyone who hates social progress and loves deflation, feels that his hour has come and triumphantly announces how, by refraining from every form of economic activity, we can all become prosperous again.”

    Een oudje, dit citaat: John Maynard Keynes ageerde er in 1931 mee tegen de bezuinigingsplannen van de toen net aangetreden conservatief/liberale coalitie (!) in Groot-Brittannië.

    Bijna tachtig jaar later komt Keynes’ bekendste navolger, Paul Krugman, tot een soortgelijke conclusie:

    “The key point is that while the advocates of austerity pose as hardheaded realists, doing what has to be done, they can?t and won?t justify their stance with actual numbers ? because the numbers do not, in fact, support their position.”

    Een punt van overweging voor Mark Rutte en de rest van de bezuinigingsfanaten.

    (Een plaatje van de gevolgen van de bezuinigingen in 1937 van Roosevelt die Krugman aanhaalt vind je hier.)

    Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

    Schepklaar Nederland: kansen voor SP en GL

    , door
    Ze moeten weer aan de slag (Foto: Flickr/herzogbr)

    In de Verenigde Staten is het inmiddels een modeterm: ‘shovel-ready’, schepklaar. De economie kon niet aan de praat worden gekregen met renteverlagingen, dus wordt het nu geprobeerd naar de ideeën van John Maynard Keynes. De Obama-regering gaat naar het voorbeeld van Roosevelt en Hitler zwaar investeren in infrastructuur om werkgelegenheid te scheppen en daarvoor wordt gezocht naar schepklare projecten. Ook een mooie gelegenheid om het land groener en moderner te maken.

    In Nederland loopt iedereen weg met Obama, maar wat betreft het investeren in schepklare projecten blijft het angstig stil. Keynes wordt meestal geassocieerd met links in de politiek. SP’er Ewout Irrgang klaagt inderdaad over gebrek aan actie bij het kabinet, maar stelt zelf niks voor. De partij is vooral bezig met de verkoop van Essent, lekker makkelijk scoren met retoriek als “Als de stroom uitvalt ligt heel Nederland plat. Zo iets belangrijks moeten we niet aan de vrije markt overlaten.”

    Bij GroenLinks schrijft Femke Halsema ondertussen maar weer eens een amechtig, doch inhoudsloos eerbetoon aan haar idool Obama. Terwijl het juist GroenLinks is dat een stel mooie, groene schepklare projecten heeft bedacht: trams in Nijmegen en Groningen. De stroom studenten tussen universiteit en station is in beide steden niet meer goed met bussen te behappen. De plannen liggen er, alleen het geld ontbreekt nog.

    Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

    Mededeling

    De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

    In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.