Het mateloze en het alledaagse

Robbert Ammerlaan schreef “Zijn eigen land”, een boek over de werkkamer van Harry Mulisch. Het is een overzichtelijke introductie op Mulisch, een dikke pil bovendien. Het verhaal geeft boeiende verbindingen met het werk van de arrogante “Homerus der Lage Landen”. Ammerlaan slaagt er in het inzicht in zijn schrijven te vergroten. Het is ook een page turner geworden. Het opmerkelijke is dat ik onrustig sliep van het boek. Op de een of andere wijze heeft zich de mateloosheid van Mulisch in mijn hoofd genesteld. Maar misschien is het ook onvermijdelijk, als Mulisch een literaire constante in je bestaan is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mulisch en Donner: de mentopagus

Harry Mulisch in September 2006 (Foto: Flickr/ANS-online)Harry Mulisch is overleden. Ik heb het werk van Mulisch en in het bijzonder zijn ‘magnum opus’ De Ontdekking van de Hemel altijd zeer indrukwekkend gevonden. In het eerste deel van De Ontdekking van de Hemel vertelt Mulisch het verhaal van zijn eigen leven tijdens de jaren ’60 en ’70 en in het bijzonder zijn hechte vriendschap met Jan-Hein Donner, schaker, publicist en journalist.

Deze karakters heten in het boek Onno en Max. Max, gebaseerd op Mulisch zelf, is een erotomane sterrenkundige met een verwrongen Duits-Joodse achtergrond (met name in de familiegeschiedenis is de gelijkenis tussen Max en Harry zeer groot). Onno is een eigenzinnige taalkundige, uit een gereformeerde politieke familie, die voor de PvdA de politiek in gaat. Onno is deels gebaseerd op de schaker en publicist Jan-Hein Donner, het zwarte schaap uit de familie van minister Donner, alhoewel hij in zijn politieke carriere meer lijkt op Hans van Mierlo of Marcel van Dam, die ook tot de kring van Mulisch behoorden. Zij sluiten aan het begin van het boek een innige, intellectuele vriendschap. In levendige gesprekken in Amsterdam, Leiden en Cuba bespreken ze wetenschap, geschiedenis, politiek, geloof en filosofie. In dit fragment uit de verfilming (met een prachtige rol voor Stephen Fry die qua fysiek en persoonlijkheid sterk op Donner lijkt) kan je daar iets van zien. De gesprekken zijn gevuld met theorieën over de wereld, prachtige kleine beschouwingen van ontwikkelingen om hen heen, maar ook de ironisch-arrogante humor van met name Onno.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.