Deze week werd bekend dat Der Spiegel in het bezit is gekomen van gelekte documenten waaruit blijkt dat de Duitse regering in 2002 heeft geprobeerd George Bush er van te overtuigen dat de oorlog in Irak een slecht idee zou zijn. Het gaat om aantekeningen die zijn gemaakt enige weken voor de inval in Irak, naar aanleiding van een gesprek met Condoleezza Rice. In zijn autobiografie Decision Points meldt de decider daarentegen dat hij de volledige steun had van Schröder voor zijn politiek ten opzichte van Irak.
[qvdd]
De opstelling van Europa was inconsequent. […] De grote landen als Duitsland en Frankrijk deden het zelf wel. EU-buitenlandchef Catherine Ashton en ‘Brussel’ stonden daardoor, tot mijn grote spijt, aan de zijlijn.
Jaap de Hoop Scheffer vindt het jammer dat Europa zo stil was gedurende de Egyptische omwenteling.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
“Davids is inconsistent. Je kunt niet enerzijds beweren dat Nederland geen eigen informatiepositie had en anderzijds het kabinet verwijten dat je met de informatie van die diensten te weinig rekening hebt gehouden. Commissie-Davids, leg me dat eens uit.”
Jaap de Hoop Scheffer verdedigt zichzelf in de Volkskrant (papieren editie voor hele interview)
De zin is typerend voor zijn verdediging. Een typische technocraat die redeneert vanuit politieke onderhandelingen, machtsverhoudingen, consensus, dekken van ambtenaren en partijgenoten en zijn eigen positie.
Op geen enkel moment is iets van ethiek of moraal te bespeuren. Droog redenerend een oorlog in gaan waarin honderdduizenden doden vallen. Het kiezen voor een oorlog, het meest zware instrument dat een staat ter beschikking staat. Kiezen voor het instrument oorlog waarvan je hoopt dat je zelf nooit door een lichtzinnige of machtswellustige beslissing zelf het slachtoffer wordt. En nog steeds geen spijt.
Maar goed, dat zijn we van de Christenen van het CDA wel gewend.
Als we dan toch om uitleg vragen, beste heer de Hoop Scheffer, leg dan het volgende eens uit:
– Waarom stelt u niet alleen “Atlantisch” maar ook “Europees” gedacht te hebben, maar heeft u op geen enkele wijze de positie van Duitsland en Frankrijk serieus genomen?
– Waarom stelt u dat pas later bekend was dat er geen massavernietigingswapens waren terwijl al vanaf 2002 duidelijk was dat er door Blair, Cheney en Bush alleen maar met suggestie gewerkt werd en dat het verhaal van Powell begin 2003 direct onderuit gehaald werd? Waarom waren de woorden van leiders en inlichtingendiensten op afstand wel “waar” en de woorden van de VN-inspecteurs ter plaatse die keer op keer verklaarden dat op geen enkele plaats iets gevonden werd, niet “waar”?
– Waarom heeft u indertijd niet gevraagd om een inval in Noord-Korea, Iran, Egypte, Syrië of Libië? Als uw enige argument is dat een boze en schadelijke dictator weg moet, waarom gold dat dan alleen voor Irak?
Goed, Nederland is dus de Irak-oorlog ingerommeld door Jaap de Hoop Scheffer en zijn ambtenaren, omdat zij graag een wit voetje wilden halen bij de Amerikanen. Eigenlijk wisten we dat natuurlijk al lang, maar nu de commissie Davids al de smoezen heeft ontmanteld die iets anders voorgaven, weten we het zeker. Premier Balkenende, zichtbaar boos, reageerde onhandig. Dus hebben we de poppen aan het dansen, terwijl een taboe blijft rusten op waar het eigenlijk om gaat.
Dat taboe zit vervat in een aantekening die commissielid Peter van Walsum liet maken bij het verhaal over het volkenrecht, namelijk dat “een verantwoordelijke regering zich niet alleen door de regels van het volkenrecht maar ook door de eisen van de internationale politiek laat leiden.” Dat is een waarheid als een koe, maar het is er niet een die in het parlementaire debat geaccepteerd wordt.
Zelfs de partij die het meest principieel in het Irak-dossier stond, GroenLinks, heeft wel eens enige rek in het volkenrecht gevonden om een militaire actie te rechtvaardigen, namelijk inzake Kosovo in 1999. Iedereen kan op een gegeven moment door Realpolitik bevangen worden. Alleen werd Kosovo indertijd ook realpolitisch bediscussieerd: er werden twee kwaden tegen elkaar afgewogen en het minste werd gekozen. Het kwalijke in het Irak dossier is dat er geen open kaart gespeeld werd, maar dat het kabinet Balkenende I een mistgordijn optrok en blijkens de reactie van de premier en andere betrokkenen (zoals toenmalig defensieminister Henk Kamp gisteravond in Nova) van plan is zich daarachter te blijven verschuilen.
Het gevolg is dat de discussie de komende dagen een welles-nietes spel gaat worden over de formele juridische missers die Davids gesignaleerd heeft. Terwijl we het daar eigenlijk snel over eens zouden moet zijn, en in plaats daarvan ingaan op de realpolitische factoren die ertoe leiden dat Nederland makkelijk bezwijkt onder Amerikaanse druk. De oppositie zal hier overigens net zo schuldig aan zijn als de regering. Beide zullen vermoedelijk kiezen voor millimeterwerk rondom het rapport van de commissie.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
“When I saw an Afghan fellow pull out his Apple iPhone in Kabul, while I was talking on my five-year-old NATO mobile, I saw another symbol of progress” (NAVO-topman Jaap de Hoop Scheffer in de Sydney Morning Herald).
De iPhone als symbool van vooruitgang in Afghanistan? Jaap de Hoop Scheffer denkt van wel. Oud-Talibanstrijder Mullah Abdul Salaam Zaeef mag dan in zijn nopjes zijn met zijn iPhone, het wil niet zeggen dat hij nooit meer via GPS contact zoekt met zijn oude vriendjes om te zeggen dat hij een verkeerde keus heeft gemaakt. En dat hij graag weer de wapens oppakt om te vechten in naam van Allah.