In een niet zo grijs verleden vond Tim Berners-Lee (inmiddels Sir Tim) het World Wide Web uit. Sindsdien is het niet meer uit onze wereld weg te denken en terecht werd hij ook uitverkozen tot Greatest Briton 2004 (hij haalde de top 10 niet bij de Greatest Briton of All Time verkiezing, maar dat zal in de toekomst veranderen ben ik van overtuigd). Vanuit verschillende hoeken wordt het Web echter bedreigd. We zagen al eerder dat China plannen heeft een eigen netwerk op te zetten, en dat naast dictatoriale regimes ook in het westen censuur toegepast begint te worden. Op de World Wide Web conferentie deze week sprak Sir Tim over een nieuwe bedreiging, nu vanuit de commerciele hoek.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Dat Google haar resultaten in China censureert is al langer bekend. Maar ook in de VS gebeuren er vreemde dingen. Daar wordt Google op het moment namelijk beschuldigd van het benadelen van conservatieve websites.
Wat is het geval. Google News Amerika bevat diverse bronnen, zowel vanuit linkse als rechtse hoek.
De laatste tijd worden daar echter sites van verwijderd. De verwijderde sites zijn rechts te noemen. Ze zijn veelal gefocussed op terrorisme en de radicale Islam. Voor Google reden hen te verwijderen wegens “haatzaaien”.
Ikzelf heb weinig sympathie voor dergelijke sites, ze worden namelijk vooral bevolkt door xenofoben met weinig gevoel voor nuance. Maar wat Google hier doet is gevaarlijk. Een bedrijf zou namelijk niet mogen bepalen wat wel en niet geschikt is voor de zoekenden.
En dat is precies wat Google hier doet. Het bedrijf gaat op de stoel van de overheid zitten en bepaalt wat wel en niet wenselijk is. Daar komt geen democratie aan te pas.
En als bedrijf is google ook gevoelig voor consumentenacties. Ik moet er niet aan denken dat Amerikaans-Christelijke organisaties hun werkterrein van de televisie naar het Internet gaan verleggen en gaan lobbyen voor “nette” zoekresultaten zonder anti-christelijke uitingen.
Daarnaast is het een vorm van broodroof. Verwijdering van Google News betekent voor een site namelijk vaak dat het bezoekersaantal sterk wordt verminderd. In een tijd dat het overgrote deel van de internetters hun sites via Google vinden is dat een zorgwekkende ontwikkeling, zeker ook omdat het Google een machtspositie geeft. Het heeft daarmee niet alleen de macht om te bepalen wat de bezoekers vinden, maar ook wat de gevonden sites publiceren. Een waarschuwing van Google dat het de inhoud van een site niet passend vindt zou in de toekomst wel eens kunnen leiden tot zelfcensuur.
Vandaag plaatsen wij een gastbijdrage van Serge Fenenko. Aan de hand van twee verschillende landen te weten: China en Wit-Rusland legt hij uit hoe totalitaire regimes omgaan met het internet en de vrijheid van meningsuiting. Met name zijn beschrijving van de situatie in Wit-Rusland bevat interessante observaties over de leercurve van Lukashenko’s regime inzake het toepassen van internetcensuur.
Internet heeft bewezen het meest democratische massamedium te zijn. In veel landen is internet ook het enige medium waar men onafhankelijke informatie kan vinden. Overheden van ondemocratische landen begrijpen inmiddels de kracht van het net. Een recent voorbeeld is dat Yang Tianshui, een Chinese dissident, 12 jaar gevangenisstraf heeft gekregen voor zijn bijdragen aan de weblog Velvet Revolution (zie: timesonline.co.uk). Deze weblog was opgericht om democratische verkiezingen in China te bevorderen.
Steeds meer landen zetten de internetcensuur in om onafhankelijke media te bestrijden – China, Birma, Egypte, Wit-Rusland, Iran etc. Zij gebruiken hierbij de volgende twee instrumenten:
1) website blokkering, 2) content filtering.
1) De makkelijkste manier om internet te censureren is een zwarte lijst te maken van verboden websites. Nationale firewalls en internet gateway routers (die informatie naar het juiste internetadres sturen) worden vervolgens zodanig geconfigureerd dat elke internetgebruiker, die zich binnen de nationale grenzen bevindt, geen toegang tot de verboden websites kan krijgen. Hierbij wordt de zogenoemde pakket filtering toegepast. Alle gegevens die op internet worden verspreid worden in pakketten verdeeld die IP-adressen van de verzender en de ontvanger bevatten. De pakketfilter kan alle gegevens tegenhouden die van het IP-adres uit de zwarte lijst afkomstig zijn of daar naartoe worden gezonden. Dankzij deze filters kan de overheid het probleem oplossen van meerdere routers die bv. in handen zijn van particuliere bedrijven, zoals in China. Dezelfde filter wordt op alle routers geïnstalleerd en zorgt ervoor dat bepaalde gegevens op overal worden tegengehouden. Overigens worden deze pakketfilters aan de Chinese overheid (vermoedelijk) geleverd door een bekend Amerikaans bedrijf Sisco (zie: weeklystandard.com ).
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Uitgangspunt van dit stukje is dat vrije media nodig is voor een goed functionerende democratie. Dit werd recent ook door Mabel Wisse Smit (Soros’ Open Society) geroepen in haar Randwijklezing, maar die boodschap werd door de media overstemd door de aandacht voor haar verleden.
De huidige democratie en het politieke systeem bevinden zich in zwaar weer. De opkomst bij verkiezingen is laag en het geloof van mensen in de politiek ook. Een deel van de oorzaak van de problemen ligt bij de traditionele media pers. Omdat de pers en hun publicaties voor veel mensen een belangrijke weg is om kennis te nemen van de politiek.
Na de dag van de persvrijheid hebben vele deskundigen ook al hele interessante en goede stukken geschreven over wat er zoals mis is met de hedendaagse pers op het vlak van politiek nieuws.
In de afgelopen weken heb ik zelf met name de kranten uitgebreid bestudeerd. Naast alle constateringen die her en der al gedaan zijn, wil ik ook nog een paar kritiekpunten kwijt.
De uitspraak van Mabel Wisse Smit “Beeldvorming verdringt inhoud” slaat de spijker op de kop. Als je de kranten leest, zie je dat er meer prominente aandacht is voor artikelen die gaan over “vorm” dan artikelen over inhoud. De dag dat Rita Verdonk haar kapsel veranderde kreeg dat meer aandacht dan het niet doorgaan van de Zuiderzeelijn.
Maar het gaat verder dan dat. Veel van de zogenaamde inhoudelijke stukken komen niet verder dan een “A zegt, B zegt” opzet waarin plat de uitspraken van politici worden neergezet. Een goed voorbeeld is de uitspraken van Bos recent over de AOW. In de besprekingen werd in één alinea uitgelegd waar het nou eigenlijk precies om ging. En vervolgens worden er vijf alinea’s besteed aan de meningen van andere mensen waaronder Marcel van Dam. Met een beetje geluk vind je ergens diep in de krant nog wel wat toelichting, maar daar komt bijna niemand.
Helemaal bont wordt het als je ziet welke conclusies de krant maar vast trekt voor haar lezers. “AOW voor Bos electoraal risico” en verder heel veel peilingen. Niet uitleggen waar het om gaat en of het wel haalbaar is, maar wel alvast aangeven dat het effect heeft op het stemvee. Hallo, mogen wij graag eerst de feiten en dan vervolgens zelf bepalen of we ons gedrag er door laten beïnvloeden.
In een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau en het Rathenau Instituut wordt de stelling dat Internet een broeinest is van fundamentalisme danig getorpedeerd. Het Internet is juist een kweekvijver van tolerantie. Onderzoeker Christian van ’t Hof: “Zo blijken Marokkaanse fora vaak een ontmoetingsplaats voor Marokkaanse en Nederlandse jongeren. Zij bespreken daar elkaars opvattingen over homoseksualiteit, religie en man- vrouw verhoudingen: onderwerpen waar zij het met hun ouders niet over kunnen hebben. Ik vind dat geruststellend.”
Inmiddels heeft 97% van de autochtone huishouden een computer. In Surinaamse kringen is dat minder, maar nog altijd 90%. Turkse en Marokkaanse huishouden sluiten de rij met 80%. Men verwacht dat de achterstand snel zal zijn ingelopen.
De overgrote meerderheid van allochtone jongeren (80%) communiceert overwegend met autochtone Nederlanders en niet, zoals vaak gedacht, binnen eigen kring.
De onderzoekers spreken hun verbazing uit over de constatering dat Antilliaanse jongeren meer chatten dan autochtone jongeren en dat allochtone meisjes meer internetten dan autochtone meisjes.
Ikzelf vind dat laatste helemaal niet zo opmerkelijk.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.