De spanningen tussen directe democratie en mensenrechten

Op 12 augustus jl. diende de Schweizer VolksPartei (SVP) een volksinitiatief in met de titel ‘Landesrecht vor Völkerrecht’. Met dit initiatief wil de SVP in de grondwet vastleggen dat het Zwitserse recht boven het internationale recht gaat. Volgens de SVP is dit nodig, omdat het internationale recht in toenemende mate de soevereiniteit van het Zwitserse volk uitholt. Het Zwitserse volk bepaalt zelf, 'geen vreemde rechters’, is dan ook de slogan. Al sinds de aankondiging van dit volksinitiatief in 2014 is er heftige tegenstand. Het belangrijkste argument is dat de SVP met dit initiatief de rechtsstaat en de mensenrechten aanvalt. Volgens de 75 organisaties die zich tegen dit initiatief verweren, probeert de SVP zo het lidmaatschap van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens via de achterdeur op te zeggen. Operation Libero waarschuwt bovendien dat Zwitserland na aanname van dit initiatief internationaal geen betrouwbare partner meer is: als je een koopcontract sluit, kun je ook niet eenzijdig de voorwaarden bepalen, aldus de argumentatie.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Quote du Jour

Quote du Jour | Ambivalente houding

, door

‘De Amerikanen hebben een ambivalente houding ten aanzien van het internationaal recht. Men vindt in de VS dat het eigen Hooggerechtshof de ultieme interpreteerder is van internationaal recht.’

Geert van Calster, hoogleraar internationaal recht aan de universiteit Leuven, legt uit waarom de VS het volstrekt vanzelfsprekend vinden om een wet aan te nemen die Amerikaanse burgers in staat stelt buitenlandse regeringen te vervolgen als die onvoldoende gedaan zouden hebben tegen terroristische aanslagen. De Jasta wet is vooral gericht tegen Saoedi-Arabië, maar in principe kan ieder land voor de rechter gedaagd worden.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: European Commission DG ECHO (cc)

Vanuatu goes to court

, door

ACHTERGROND - Als vervuilende landen hun verplichtingen voor klimaatfinanciering niet nakomen, zullen ontwikkelingslanden in de toekomst vaker naar de rechter gaan om hun rechten op te eisen en een schadevergoeding te eisen voor klimaatschade. Dat verwacht onderzoeker Margreet Wewerinke, die wijst op een groeiend aantal initiatieven.

Onderzoeker milieurecht Margreet Wewerinke promoveerde afgelopen voorjaar op de vraag hoe landen die het meest hebben bijgedragen aan klimaatschade internationaal aansprakelijk gesteld kunnen worden voor de schade die ze veroorzaken. Ze woont en werkt op Vanuatu, een van de eilandstaten in de Stille Oceaan. Die eilandstaten zijn kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering, wat Vanuatu eind maart aan den lijve ondervond toen cycloon Pam de kleine eilanden teisterde en elf mensen doodde, ruim drieduizend ontheemd maakte en 90 procent van de infrastructuur van het eiland vernielde.

In Vanuatu zijn de eerste stappen gezet om bedrijven die klimaatveranderingen veroorzaken aansprakelijk te stellen

Inheemse leiders uit Vanuatu hebben vorige week, samen met mensen uit andere eilandstaten en de Filippijnen, de eerste stappen gezet om internationale olie- en mijnbouwbedrijven die klimaatverandering veroorzaken daarvoor aansprakelijk te stellen. Ze tekenden een verklaring die is opgesteld in samenwerking met Greenpeace, waarin ze de intentie uitspreken de bedrijven aan te klagen op basis van de schendingen van mensenrechten als gevolg van klimaatverandering. Wewerinke licht toe: ‘De basis hiervoor is internationaal recht, met name de rechten van de mens. Het is nog niet duidelijk welk proces of tribunaal in dit geval met een claim benaderd gaat worden.’

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Volkspartij zonder Vrijheid en Democratie

, door

VVD haalt de tondeuse door haar ideologische veren. Ze is niet meer de partij voor vrijheid, maar de partij van een sterke staat en een onderdanig individu. Want VVD heeft iets nieuws bedacht: het parlement moet internationale verdragen zelf interpreteren. Gastredacteur Mihai Martoiu Tico legt uit.

De VVD geeft als voorbeeld een nieuwe migrant. De VVD wilde dat de migranten niet meteen recht hebben op een uitkering (tegenwoordig kan je zelfs nationale collectieve zelfmoord verkopen als het slecht is voor migranten). Maar De Raad van State zei dat deze maatregel in strijd is met Europese verdragen, dus het ging niet door. Joost Taverne, VVD-kamerlid, voerde verkiezingscampagne met: “We willen de grondwet veranderen dat we ons in Nederland niet de wet laten voorschrijven door het buitenland en internationale verdragen.”

Op dit moment heeft internationaal recht directe werking in Nederland. Stel je voor dat je Geert Wilders heet en je terecht staat voor haatzaaien. Je advocaat kan tegen de rechter zeggen: “Er bestaat een mensenrechtenverdrag dat vrijheid van meningsuiting garandeert. Meneertje de rechter, als u Wilders schuldig vindt, dan schendt u dit verdrag.” En zo loop je vrij rond. De VVD vindt dit niet goed werken.

Wat wil de VVD?

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Waan van de dag

Frankrijk voert ‘vergeldingsbombardement’ voor de bühne uit

, door

NIEUWS - Frankrijk heeft gisteravond met tien straaljagers twintig bommen op Raqqa gegooid, hun grootste luchtaanval op Syrië tot nog toe. Naar eigen zeggen hebben de Fransen o.a. een commandocentrum, een opleidingscentrum, een trainingskamp en een munitiedepot getroffen.

Dit werpt natuurlijk wel de vraag op: als de locaties van deze doelen al bekend waren, waarom zijn ze dan niet eerder gebombardeerd?

Wat de overwegingen ook waren (tactisch niet opportuun? te grote kans op burgerslachtoffers?) ze wogen in elk geval – net als artikel 2.4 van het VN-Handvest overigens, voor als iemand daar nog wat om geeft (de NOS in elk geval niet) – niet zo zwaar om de Fransen ervan te weerhouden een goede show op te voeren.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Het onrealistisch realisme van Paul Brill

, door

Koerden krijgen geen eigen staat, dus Palestijnen ook niet. Dat is ongeveer de strekking van Paul Brill’s betoog, afgelopen weekend in de Volkskrant. Filosoof en student Internationaal Recht Mihai Martoiu Ticu dient Brill van repliek.

Paul Brill’s versie van Volkenrecht is wonderbaarlijker dan Alice in Wonderland. Zijn heimelijke gedachte in zijn laatste column, ”Recht op eigen staat heeft zijn grenzen”, is ons een machtswellustig en op macht berustend beeld van recht aan te smeren. Zijn houding is slechts te verklaren via de natte droom dat Israël ook het resterende stuk van Palestina zal bemachtigen.

Hij betoogt dat de Koerden meer recht op een staat hebben dan de Palestijnen en suggereert dat – omdat de Koerden weinig kans op een eigen staat maken – de Palestijnen het ook moeten ontgelden. Maar hij vergist zich op alle fronten.

Zijn argument dat de Koerden een groter recht op een staat hebben, berust op de volgende premissen:

  • Hun nationalisme is eerder opgebloeid.
  • Ze hebben een eigen taal.
  • Ze hebben een rijke culturele traditie.
  • “Na de Eerste Wereldoorlog heeft er, op grond van het Verdrag van Sèvres, ook heel even een embryonale Koerdische staat bestaan in het gebied rond Diyarbakir (Oost-Turkije).”

Laten we deze allemaal onder de loep nemen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Massamoord is meestal genocide

, door

“Any of the following acts committed with intent to destroy, in whole or in part, a national, ethnical, racial or religious group, as such: ‘Killing members of the group; Causing serious bodily or mental harm to members of the group; Deliberately inflicting on the group conditions of life calculated to bring about its physical destruction in whole or in part; Imposing measures intended to prevent births within the group; and forcibly transferring children of the group to another group.”

De definitie van genocide die de Verenigde Naties sinds 1948 hanteren is geen objectieve definitie. Onder druk van de Sovjets werden bepaalde vormen van massamoord uitgesloten van de definitie. Niet verwonderlijk, als je bedenkt dat in 1948 de grootste massamoordenaar van de 20ste eeuw aan het roer stond van de USSR. Stalin vermoordde niet een paar Letten, Polen, Kozakken, monarchisten, intellectuelen en boeren. Nee, in zijn terreurcampagnes doodde hij ze met miljoenen tegelijk. De schattingen lopen uiteen, maar laten we het houden op 20 miljoen vermoordde mensen. Doorgaans letterlijk uit zijn naam, want Josef Stalin was zo zeker van zijn zaak, dat hij de doodsverklaringen zelf tekende. Kortom: de Georgiër was een massamoordenaar, maar was hij ook een genocidenpleger?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende