KOZ | Kunstlicht

Eigenlijk ging het in de vorige KOZ net zoveel over licht als over schaduw. Onlosmakelijk met elkaar verbonden verschijningen. Of kunst iets toevoegt aan de verlichting van de wereld, daar wordt verschillend over gedacht. Er zijn kunstenaars die letterlijk een poging doen ons bij te lichten. Licht schilderen. De oud Hollandse meesters zijn wereldberoemd om hun lichte streken. Het winterse licht van Hendrick Avercamp. Een oude meesters in het licht. De techniek van licht schilderen gaat met de tijd mee. Bij light painting of light drawing  komt geen kwast meer kijken. De fotocamera, lichtvanger bij uitstek, wordt al vanaf 1914 gehanteerd om vormen te vangen, die door combineren van sluitertijd en licht ontstaan. Gjon Mili, fotograaf voor het magazine Life, bezocht in 1949 Picasso,

Door: Foto: Jason Krugman Living Objects Fair use copyright ok. Gecheckt 24-11-2022
Foto: copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

KOZ | In de schaduwen der kunst

, door

In de vorige KOZ wierp de miniatuurgraffiti van Pablo Delgado   de schaduw vooruit op de KOZ van vandaag. Het inspireerde reacteur Frank een mail te sturen met schaduwtips. Met dank aan Frank treden we in de schaduwen der kunst.

De geschiedenis van de schaduw is bekend. Iemand deed het licht aan en zie: er was schaduw. De ongrijpbare alter ego van mensen en dingen. Hoe ongrijpbaar ook, sinds mensenheugenis wordt er geworsteld met de schaduw. Plato ketende mensen in een grot en zag dat ze geboeid bleven aan de schaduwen van de werkelijkheid. Carl Gustav Jung vond de schaduw in de spelonken van onze geest. Negeer de schaduw en het is gedaan met de creativiteit, meende Jung.

In de schilderkunst trachtte men licht te vangen door schaduw op het doek te kwasten. De techniek van het clair-obscur. Rembrandt wordt de meester van het clair-obscur genoemd, maar hij heeft het kunstje vast afgekeken van Caravaggio, wellicht de grootste clair-obscurist aller tijden.

Schaduw van schroot.
Producten van menselijk vernuft eindigen doorgaans als de schaduw ervan: restmateriaal. Je kunt de levensduur rekken door het te recyclen. Real life is rubbish, volgens Tim Noble en Sue Webster. Zet Shigeo Fukuda met de schaduw van schroot aan tot verder denken?

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.