‘Dat is toch ook maar een mening’

Experts verliezen steeds meer gezag bij eigengereide burgers die geen deskundig advies meer nodig denken te hebben. Tom Nichols, hoogleraar Nationale Veiligheidsvraagstukken, maakt zich boos over zijn Amerikaanse medeburgers die lak hebben aan experts, mensen die ergens voor gestudeerd hebben en het beter kunnen weten. Hij is boos op Trump die altijd alles beter weet. Voor hem heeft hij zelfs zijn lidmaatschap van de Republikeinse partij opgezegd. Hij maakt zich ook druk over het klimaat op de Amerikaanse universiteiten, de inflatie van diploma's, de verstikkende politieke cultuur en het gebrek aan respect bij studenten voor de expertise van de docent. In The Death of Expertise: the Campaign Against Established Knowledge and Why it Matters laat hij zien hoe het internet en de journalistiek bijdragen aan de aftakeling van het het gezag van experts en publieke intellectuelen en hoe steeds meer Amerikanen uitsluitend vertrouwen op hun eigen mening en standpunten die hen daarin bevestigen. Wie discussies op Sargasso of vergelijkbare platforms regelmatig volgt zal de problematiek herkennen.

Door: Foto: mkhmarketing (cc)
Foto: copyright ok. Gecheckt 10-11-2022

Breekbare democratie

, door

Een mooie omschrijving van het begrip democratie is “ dat het iets heel breekbaars is, dat uit tal van kleine, fragiele mechanismes en praktijken bestaat. Eén daarvan is er voor zorgen dat alle stemmen geteld worden.” Het is een mooie formulering van Snyder: stemmen tellen doen we wel, maar wat gebeurt er met al die kleine en fragiele mechanismes, die onze democratie vormen, nu het overleg op het Catshuis wordt voortgezet?

Ik denk dat de rechtstatelijkheid, de rechtsgelijkheid en de privacy onder druk blijven. De oorzaak daarvan is de combine met de PVV en de lichtzinnigheid van de VVD. Daarnaast groeit het hervormingsprobleem: de combinatie is niet erg progressief of modern. De minimalistische samenwerking van de regering Rutte met de Staten Generaal kan geen stevige crisisinterventies opleveren?
Het stuk van Ramsey Nasr in de NRC van 24 maart gaat ook over het bederf van deze regeringscombinatie: ‘Nederland is een natie aan het worden zonder normen en cultuur’. Frits Abrahams vindt hem maar een beetje chagrijnig, (NRC, 26 maart) want dit blijft toch een prima landje om in te wonen? Zou dat nog waar zijn?

Timothy Snyder is gesprekspartner van Tony Judt, in zijn laatste boek, “Denken over de Twintigste Eeuw”. Judt reageert met de gedachte van Churchill dat democratie het slechtste systeem is op alle andere na, maar noemt die gedachte maar beperkt waar. “Een democratie roest van binnenuit tamelijk snel weg. Dat gebeurt linguïstisch, of retorisch, hoe je het ook wilt noemen, en dat is de Orwelliaanse taalkwestie. Ze roesten weg omdat de meeste mensen er eigenlijk weinig om geven.” Dat lijkt me het probleem waar Ramsey Nasr op wijst: we zijn onvoldoende zuinig op de democratie die we hebben. En het roesten gaat voort.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Opstand van de elite is prima, maar dan wel graag met nieuw elan

, door

vnVrij Nederland filterde uit het interview met minister Guusje ter Horst twee weken geleden een hartekreet: ‘Elite, kom in opstand!’. Mooie tactiek van het opinieblad: eerst Ter Horst naar voren schuiven met de kordate uitspraak en dan twee weken later weer die uitspraak op de cover, maar dan met een vraagteken: ‘Opstand van de elite?’ Resultaat: reactierondje ‘mensen die zich wel eens uitlaten over de stand van het land’ (zo staat het letterlijk in de intro). Tadaa: Freek de Jonge, Wim de Bie, H.J.A. Hofland, Maarten van Rossem… lees ik hier soms een Snoecks almanak uit 1988?

Het gewraakte fragment van het oorspronkelijke interview met minister Ter Horst in Vrij Nederland van 4 juli: ‘Waar ik op dit moment naar snak is dat de intellectuele elite van Nederland in opstand komt. Dat er een tegenbeweging op gang komt van mensen die zeggen: we hebben genoeg van de vergroving, de samenleving die extreem-rechts propageert is niet het Nederland waarin wij willen leven. Hun stem hoor ik te weinig.’

Wat doet Vrij Nederland twee weken later? Ze laat stemmen horen. Wim de Bie. Freek de Jonge. Ja, zij bedrijven humor, zijn schrijvers en kunstenaars. H.J.A. Hofland, absoluut een van de grootste vaderlandse journalisten van de vorige (en deze) eeuw. De tachtig gepasseerd en ook als senior een toonbeeld van scherpte. Maar moeten zij de komende vijftig jaar nog met dit volk doorbrengen? Hofland heeft vele talenten, maar de honderddertig halen zal ook hem niet lukken. Maarten van Rossem heeft altijd gelijk, maar stond hij te dringen om zijn zegje te doen of vond de redactie hem zo’n plezierige usual suspect?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour

Quote du Jour | Tattoo Friedrich

, door

“Als je te veel leest, ga je aan alles twijfelen: aan jezelf, aan je leven, aan je tenniscarrière…. Dat moet stoppen. Ik wil herinnerd worden als een tennisspeler die Federer het vuur aan de schenen kon leggen, niet als intellectueel. Veel filosofen waren ongelukkig in hun zoektocht naar de waarheid. En die waarheid is in de meeste boeken deprimerend.”

Serviërs: altijd de surrealisten van de Balkan geweest, en intellectuele sporters al helemaal. Nuja, intellectueel: hij leest boeken. Alles is kwestie van dosering. Tipsarevic, want zo heet de tennisser, heeft naar verluid zelfs citaten van Schopenhaur en Dostojewski laten tattoeëren… Nou, dat zet een mens dan weer aan het denken. Een tattoo komt er bij mij niet op: ik denk dat er in het rustoord van deze generatie al pijnlijk genoeg duidelijk zal worden dat een ééns hippe tekst wel wat van z’n glans verliest tenmidden van incontinente rimpels. Maar een filosofisch citaat? Misschien is het wat hetzelfde als ‘I Survived 911’ ofzo, dat je deze barre kleutertijden overleefd heb terwijl je zelfs boeken las. Maar pas op: de moeder van onze tennisser werd er wel een little mad van…

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Mededeling

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.