Aanpak radicalisering: Nederland is een voorhoedeland in sluimerstand geworden

Na de opkomst van Pim Fortuyn en de moord op Theo van Gogh waren interventies tegen radicalisering big business. Op dit moment is de roep naar antiradicaliseringsprojecten wederom groot. Wat kunnen we uit de post Van Gogh periode leren? Welke projecten waren er toen? En wat werkt? Een artikel van Marijke Booijnk. Movisie verkende in 2009 de sociale interventies op het terrein van radicalisering en culturele spanningen. Specifiek ging het om projecten ontwikkeld na de in 2004 vermoorde islamcriticus Van Gogh en de ontmanteling van de Hofstadgroep. Destijds waren er zorgen dat moslimjongeren hun ‘integratietekort’ zouden compenseren door een fanatieke en onverdraagzame interpretatie van de islam te omhelzen. Naast een repressieve aanpak van politie en justitie werd het tegengaan van radicalisering in die tijd met name als een taak van sociale professionals gezien. Vooral van jongerenwerkers werd verwacht dat zij over lokale kennis beschikten om radicalisering te voorkomen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Foto door: Elektrowuerstel (cc)

Is de Oostenrijkse islamwet een voorbeeld voor ons land?

OPINIE - Doe als de Oostenrijkers! Dat is de aanbeveling van Herman Blom, in een opiniebijdrage in de Volkskrant (30 april). In Oostenrijk is onlangs een Islamgesetz (pdf) door het parlement aangenomen, die redelijk nauwgezet omschrijft waaraan islamitische ‘Religionsgesellschaften’ moeten voldoen.

Oostenrijk telt im grossen ganzen niet zo veel moslims, maar die moslims die er zijn wonen praktisch allemaal in Wenen. Een op de acht Weners is moslim, maar omdat deze populatie behoorlijk jong is vergeleken met de vergrijzende blanke massa, vormen moslimjongeren al een kleine meerderheid op de Weense middelbare scholen. Het overgrote deel van die moslims is van Turkse komaf, en de Turkse overheid houdt graag greep op deze groep, die immers gemakkelijk uit kan groeien tot een spraakmakende oppositie ‘in den vreemde’.

Ondertussen maken de Oostenrijkers zich zorgen over de islamisering van hun hoofdstad.

Blom klaagt in zijn stuk dat je moslims de scheiding tussen Kerk en Staat ‘moeilijk uit kan leggen’, evenals de vrijheid van meningsuiting. Omdat de helft van de Europese moslims de religieuze wetten belangrijker noemt dan wereldse wetten (overigens hét uitgangspunt van islamitisch verzet tegen dictators), meent hij dat momenteel ‘de fundamenten van de Nederlandse rechtsorde op het spel staan’. Lijkt me lichtjes overdreven. Maar goed, volgens Blom kunnen we een voorbeeld nemen aan de Oostenrijkse regering:

Foto: foto van de auteur

Leren van de Denen

ELDERS - Het Nederlandse koningspaar is deze week in Denemarken om te leren.

Willem-Alexander en Máxima brachten woensdag een bezoek aan het eiland Samsø waar de bewoners met zonne-energie en windmolens in eigen beheer zelfvoorzienend zijn in elektriciteit. Er wordt zelfs elektriciteit geëxporteerd naar het vasteland. Willem-Alexander zag er wel iets in voor Texel. De Gemeenteraad van dat eiland wil net als Samsø in 2020 klimaatneutraal zijn. Vorige week is een prototype gereed gekomen voor een platform dat in het Marsdiep tussen Den Helder en Texel getijdenenergie gaat opwekken. Studenten van de TU Delft helpen mee verdere plannen voor een duurzaam Texel te ontwikkelen.

Er valt meer te leren van Denemarken. De terroristische aanslagen van vorige maand in Kopenhagen waarbij twee doden vielen hebben de Deense regering niet van de wijs gebracht in het integratiebeleid. De regering erkent de in het verleden gemaakte fouten in dat beleid. Er wordt nu ingezet op een veel groter aandeel van immigranten in de werkgelegenheid.

Drie van de vier vluchtelingen die in de afgelopen tien jaar naar Denemarken kwamen zitten zonder werk, zo bleek uit een rapport van de werkgevers dat onlangs is gepubliceerd. Woensdag presenteerde premier Helle Thorning-Schmidt daarom, samen met drie van haar ministers, een nieuw omvattend plan om meer immigranten aan het werk te krijgen. “Onze inspanningen voor integratie van nieuwkomers moeten meer gericht zijn op werkgelegenheid”, zei de premier. De regering heeft hiervoor 5,9 miljoen euro ter beschikking gesteld aan arbeidsbureaus om 30.000 banen te creëren. Het programma voorziet ook in taalcursussen en verder onderwijs om mensen geschikt te maken voor de arbeidsmarkt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour | The thistle and the crescent

Scottish Muslims have greater economic power than their English counterparts: many are involved in business, and arrived with the means to set themselves up (a large proportion are from Punjab, a relatively rich Indian state). Most English Muslims hail from poorer bits of Pakistan and Bangladesh, and often went into industries that have since faltered. In Scotland ethnic minorities sometimes benefit from “reverse discrimination”: as the National Health Service was the first employer to send minorities to some of Scotland’s farther-flung areas, it is often assumed that non-whites are doctors. Mohammad Sarwar, a Scot, was Britain’s first Muslim MP.

Foto: Nathan Meijer (cc)

Turkijestandpunt CDA: profileringsdrang

OPINIE - Het CDA stookt de smeulende diplomatieke rel tussen Turkije en Nederland nog even flink op. Kamerlid Raymond Knops eiste eergisteren dat minister Bert Koenders duidelijker stelling nam jegens de Turkse minister van Buitenlandse Zaken naar aanleiding van de door hen uitgegeven verklaring over behandeling van Turkse Nederlanders. Knops vind dat Koenders zich ‘met een kluitje in het riet heeft laten sturen’, en dat hij jegens Ankara moet opkomen voor ‘het landsbelang’. Maar is het wel in het landsbelang om zo hoog van de toren te blazen?

Mening jonge Turkse Nederlanders op drie vragen over Islamitische Staat

Aanleiding voor het diplomatieke relletje was de verklaring van het Turkse Ministerie van Buitenlandse Zaken over uitspraken van integratieminister Asscher. Het ging om de Kamerbrief over vier Turkse organisaties die hij wilde monitoren en zijn reactie op de Motivaction-enquête voor Forum, waarin 80% van 300 Turkse jongeren desgevraagd uitspraken dat ze het goed vonden dat er steun is van Nederlandse moslims voor de Islamitische Staat. Turkse organisaties waren volgens Asscher ‘niet transparant’ en Turkse opvattingen over IS waren ‘verontrustend’. Het Turkse ministerie vond dit discriminerend voor de Turkse gemeenschap in Nederland:

Deze offensieve stijl en de beschuldigingen van racistische aard gericht tegen Turken die deel uitmaken van de Nederlandse maatschappij en tevens van een land dat vriend en bondgenoot is, kunnen geenszins worden aanvaard noch verontschuldigd.

Asscher reageerde als door een wesp gestoken: “Als het waar is dan vind ik die aantijging een voorbeeld van ongeïnformeerd, onjuist en een ongepaste inmenging in een democratisch debat.”

Sussende woorden

Koenders probeerde de gemoederen wat te kalmeren en meldde na een telefoongesprek met minister Cavusoglu dat Turkije geen kritiek had op de Nederlandse overheid of politiek. Rutte was feller dan Koenders, maar milder dan Asscher. Na de Ministerraad deelde hij mee: “De komende tijd zullen we duidelijk maken dat wij hier ons eigen beleid maken en op geen enkele manier geïnteresseerd zijn in de opvattingen van Turkije.” Maar een reprimande was ook weer niet nodig. Vanuit Turkije volgden die avond ook sussende woorden. In een interview met Nieuwsuur verklaarde Cavusoglu dat hij Nederland geen racistisch land vond, maar dat er wel sprake was van racisme en discriminatie van Turken in Nederland.

Het CDA vond weliswaar dat de minister van Buitenlandse zaken daarmee het oorspronkelijke bericht afzwakte, maar dat dat onvoldoende was: de verklaring moet ingetrokken worden. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt was‘enigszins perplex’ van Koenders’ brief aan de Tweede Kamer, waarin hij meldde dat zowel Cavusoglu als de ambassade hem hadden verzekerd dat er geen sprake was van kritiek op Nederland of de Nederlandse regering. De verklaring van het Turkse ministerie stond en staat nog online. Raymond Knops wil nu dat Koenders aandringt op intrekken van die verklaring. Koenders verzekerde gisteren dat hij de Turkse regering nogmaals vermanend had aangesproken.

Verklaring

Er staat niet letterlijk in de verklaring dat Nederland of de Nederlandse regering racistisch zou zijn. Daarin had Cavusoglu gelijk. Maar de verklaring verwijt de Nederlandse regering wel dat die Turkse Nederlanders aanvalt. Dat lijkt me kritiek en daarmee bemoeit de Turkse regering zich wel degelijk met een interne Nederlandse aangelegenheid: het gaat immers om uitspraken van Asscher en het integratiebeleid. Maar is het raar dat de Turkse regering opkomt voor de belangen wat zij ziet als onderdanen: mensen met een Turks paspoort? Afgelopen jaar stemden diezelfde Turkse Nederlanders immers ook voor Turkse volksvertegenwoordigers.

Is het bovendien vreemd dat de Turkse minister van Buitenlandse Zaken zegt dat Turken in Nederland racistisch bejegend worden en dat de integratie mislukt is? Hij zegt niet veel anders dan wat veel Nederlanders, van Turkse afkomst of niet, ook vinden. Bovendien herhaalt hij wat Europese onderzoekers eerder hebben vastgesteld, bijvoorbeeld in de ECRI-rapporten: er is inderdaad sprake van racisme, haat tegen buitenlanders en haat tegen moslims. Casuvoglus uitlatingen kwamen nog geen dag nadat Machiel de Graaf in de Tweede Kamer uitsprak dat zijn partij geen islam in Nederland wilde, en een motie indiende om alle moskeeën te laten sluiten — ook de Turkse moskeeën van Diyanet, een Turks overheidsorgaan.

Mensenrechten

Natuurlijk kan de Turkse regering beter eerst de racistische balk uit eigen oog halen dan zich druk maken over de discriminerende splinter in het Nederlandse oog. Het is met de mensenrechten in Turkije dramatisch gesteld, corruptie is in het ambtenarenapparaat aan de orde van de dag, en de omgang van de Turkse regering met religieuze en etnische minderheden is niet om over naar Den Haag te schrijven. Als de Nederlandse regering de Turkse regering daarop aanspreekt, moet de Nederlandse ambassadeur bovendien direct op het matje komen: de tenen zijn in Ankara minstens even lang als de armen.

Maar helpt het om met een opgeheven vingertje hoog van de toren te blazen tegen het Turkse ministerie? De diplomatieke relaties met Ankara zijn goed, en de belangen zijn groot. Nederland was vorig jaar de tweede investeerder in Turkije met maar liefst zes miljard euro, vooral in industrie en de agrarische sector. De Turkse economie, en met name de import, groeit. Dat geeft afzetmogelijkheden voor de Nederlandse export. Turkije zoekt bovendien naar een nieuwe, actievere rol als brugland tussen Europa en het Midden-Oosten. De vraag is of het landbelang wel gediend is met een diplomatieke rel over integratie.

Refah

Juist het CDA pleit bovendien voor maatregelen die Turkse Nederlanders en regeringsleiders voor het hoofd stoten. De christendemocraten willen een verbod op partijen die de sjaria willen invoeren, als is van dergelijke partijen nu geen sprake in Nederland. Ze doen dat op het moment dat twee Turks-Nederlandse Kamerleden zich hebben afgescheiden van de PvdA en op zoek zijn naar de mogelijkheden voor een nieuwe partij. Bovendien doen ze dat met een beroep op een uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens: sjaria en democratie zijn niet verenigbaar. Die uitspraak werd gedaan in een vonnis over een verbod op een Turkse partij: Refah.

Zo kiest het CDA indirect partij in het Europese debat over de ontwikkeling van Turkije. De islamistische Refah, de partij waaruit de Turkse president Erdogan stamt, werd in Turkije verboden door het Constitutioneel Hof. Aanhangers spanden een zaak aan bij het Europese Hof, dat het Constitutioneel Hof gelijk gaf: Refah bleef verboden, terwijl eerder een verbod op de Communistische Partij werd afgekeurd. Veel Turken zagen dit als willekeur en een bewijs dat de Westerse landen de seculiere kemalisten steunden in hun strijd tegen de politieke islam. Dat is exact wat Cavusoglu bedoelt als hij het heeft over inmenging van Europa in de Turkse politiek.

Turkijestandpunt CDA

Onvrede

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Argos: Asscher winkelde in onderzoeken Turkse jongeren

In 2014 zagen drie onderzoeken over de integratie van Turkse jongeren het licht:

  • een onderzoek van Motivaction (in opdracht van Forum), waaruit zou blijken dat 90% van de Turkse jongeren Syriëgangers als helden beschouwt, en 80% zou religieus geweld tegen niet-gelovigen gerechtvaardigd vindt.
  • Een onderzoek van islamologen Thijl Sunier en Nico Landman naar de invloed van Turks-Nederlandse religieuze organisaties op de integratie van Turkse jongeren in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken.
  • Een langetermijnonderzoek van hoogleraar criminologie Richard Staring over de integratie van Turkse jongeren.

Asscher gaat toch samenwerken met reactionaire Turkse organisaties

Een half jaar geleden nog was Asscher van zins allerlei reactionaire clubs door te lichten. Hij vond ze de integratie van Turkse Nederlanders niet bevorderen. Het was voor de PvdA-ers Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk aanleiding uit de fractie te stappen en hun eigen partij te beginnen.

In de Kamerbrief van afgelopen 3 juni lijkt Asscher 180° te zijn gedraaid: na intensieve gesprekken met vertegenwoordigers van Diyanet, Milli Görüş, de Gülenbeweging en de Suleymancibeweging ziet hij deze organisaties nu als potentiële bondgenoten in de integratie van Turkse jongeren/adolescenten.

Een integratiedebatje bij Nieuwsuur

Afgelopen dinsdag had Nieuwsuur de hele uitzending gewijd aan integratie en islam. De climax van de uitzending (scroll naar 17 minuten en 25 seconden) werd het debatje tussen Nourdin El Ouali van de Rotterdamse islamitische politieke partij en VVD-kamerlid Malik Azmani.

Opvallend was het schril contrast tussen de inhoudelijk sterke bijdrage van El Ouali en de platte partijretoriek van Azmani, die de weinig verheffende grammofoonplaat van de VVD afdraaide. Azmani bezigde holle kretologieën als jaren zeventig, multiculturalisme, behoud van culturele identiteit. Azmani gaf niet blijk van één originele gedachte over het integratiebeleid of dat hij zelf over integratie heeft nagedacht onafhankelijk van de VVD-fractie. De bijdrage van Azmani kenmerkte zich door intellectuele leegheid.

Het is de beste illustratie van een breder fenomeen, namelijk dat partijpolitici dermate zijn geconditioneerd en gedisciplineerd tot partijtijgers die niet in staat zijn om onafhankelijk na te denken over een maatschappelijk vraagstuk en daarover een eigenstandige mening te vormen. Partijpolitici vragen om hun mening is vragen naar de bekende weg. De politieke partij verkeert in een intellectuele coma. El Ouali vormde een prettige uitzondering op deze norm. Hij slaagde er goed in om zijn standpunten met inhoudelijke argumenten te onderbouwen en bezigde geen campagneslogans en tegeltjeswijsheden. El Ouali won het debat op inhoud met gemak.

Tumult in PvdA-fractie

NRC:

De politieke toekomst van twee PvdA-Kamerleden van Turkse komaf, Tunahan Kuzu en Selcuk Öztürk, zou op losse schroeven staan. […] De PvdA-fractie is inmiddels bijeen voor een extra vergadering, om te praten over de twee fractiegenoten weet persbureau Novum. De twee zouden door het stof moeten gaan voor hun uitspraken rond het integratiebeleid van partij-collega en minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken, PvdA).

Doen ze dat niet, dan zouden ze niet langer welkom zijn bij de PvdA-fractie. Ze zouden op korte termijn moeten reageren op hun eerdere uitspraken.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende