Inspraak bedrijfsleven is niet de oplossing voor het HBO-probleem

Dat de reputatie van het Inholland de laatste tijd niet geweldig is, is een understatement. Aanleiding was de 'Theo-route' bij de opleiding Media en Entertainment Management van Inholland die afgelopen zomer in het nieuws kwam. Studenten met studieachterstand kregen zonder enige belemmering een diploma. Ondertussen is vastgesteld dat dit niet de enige opleiding was met een discutabel afstudeertraject. Zowel binnen als buiten Inholland blijken er meerdere opleidingen niet echt in orde. Inmiddels maakt ook het bedrijfsleven zich zorgen over de kwaliteit van de HBO-opleidingen. Gisteren pleitte het VNO-NCW er dan ook voor om wettelijk vast te leggen dat het bedrijfsleven inspraak krijgt in de invulling van de opleidingen. Uh ok, interessante denkrichting. Maar is dit wel een oplossing voor het probleem? Dat lijkt me niet het geval.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendcollege | Stem voor een duurzame samenleving

De komende weken plaatst Sargasso de lezingenserie De Urgentie van Duurzaamheid van Studium Generale Utrecht. De bijdrage is geschreven door directeur Melanie Peters.

Volgens Mark Bovens (Bestuurskunde, UU) en Henk Kummeling (decaan Recht, UU) is het een zoektocht welke instituties op welk niveau verantwoordelijkheid kunnen nemen voor duurzaamheidsissues. Maar het is geen onmogelijke opgave. Instituties zijn geen gegeven; wij zijn het die ze legitimeren en wij kunnen eraan werken om ze democratischer te maken, ook op wereldschaal. Duurzaamheid vraagt om langetermijnbeleid en moet daarom weggehouden worden van de waan van de dag. Maar ook niet te ver op afstand staan van de politiek, want het blijft een politiek vraagstuk – het betreft namelijk afwegingen over verdeling van welvaart en welzijn.

Misschien is een herwaardering van wat we hebben op zijn plaats. De rechtstaat en de democratie zijn voorwaarden voor een duurzame samenleving. Die zijn in veel landen nog geen feit. De waterschappen worden soms lacherig afgedaan in Nederland, maar het buitenland is er jaloers op. Langzaam zien we opnieuw erkenning voor de nationale staat als niveau waarop collectieveactieproblemen – die zich voordoen bij afwegingen rondom duurzaamheid – opgelost kunnen worden. In heel Europa is er een tendens zoals in Nederland, waar de Eerste Kamer een grotere rol gaat spelen bij langetermijnafwegingen. Op het niveau van de nationale staat zijn de checks en balances, de macht en tegenmacht het sterkst verankerd. En dat is van belang, omdat duurzaamheid zoals gedefinieerd door Bruntland, als het bereiken van kwaliteit van leven voor huidige en toekomstige generaties, alleen tot stand komt als alle belanghebbenden vertegenwoordigd zijn en als degenen aan wie we deze issues toevertrouwen verantwoording afleggen. Zo kan balans ontstaan tussen people, planet en profit, zonder dat een ervan ten koste gaat van de ander.

Quote du Jour | Inspraak

Citizen participation will be a priority for the Administration, and the internet will play an important role in that. One significant addition to WhiteHouse.gov reflects a campaign promise from the President: we will publish all non-emergency legislation to the website for five days, and allow the public to review and comment before the President signs it.”

Zoals ze zelf zeggen: Change has come to WhiteHouse.gov. Een fris design, grootse plannen en een weblog, ook al zijn weblogs al weer uit. En binnenkort publicatie van (bijna) alle wetten ter inzage en inspraak. Een nobel streven natuurlijk, inspraak via internet, maar de vraag is wat er nog kan en zal veranderen in die laatste dagen voordat Obama een wet zal tekenen, als er al een heel traject is doorlopen. Inspraak in een eerder stadium lijkt handiger om te voorkomen dat dit goede voornemen verzandt in flamewars en trollen op whitehouse.gov.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendcollege | Zelfveroorzaakte crisis is ook op te lossen

De komende weken plaatst Sargasso de lezingenserie De Urgentie van Duurzaamheid van Studium Generale Utrecht. De bijdrage is geschreven door directeur Melanie Peters.

Dat zei prof. dr. Hans Schenk (Utrecht School of Economics) in de tweede lezing in de serie duurzaamheid als wereldbeeld over de crisis in de financiële wereld. De crisis is van menselijke makelij. We zullen ons dat aan moeten trekken en de financiele instituties andere opdrachten moeten meegeven met “the public good” en niet de prijs van het aandeel als toetssteen. Daarvoor moeten we eerst een mentale revolutie doormaken, want wij zijn het die met zijn allen beslissen over de regels van het spel.

Dezelfde mening was prof. dr. Bas van Bavel (Sociale en Economische Geschiedenis, UU) toegedaan. De geschiedenis laat zien dat markt, staat en andere vormen van beheer elk hun plaats hebben bij het bewaken van financiële, ecologische en sociale duurzaamheid. Maar degenen die groot geworden zijn binnen deze instituties en de spelregels kennen zullen ze vroeg of laat misbruiken voor hun eigen gewin. Daarom is een tweede voorwaarde, dat tegenmacht wordt geinstitutionaliseerd en “gewone mensen” worden betrokken bij besluitvorming over de spelregels. Ontaarde instituties zullen volgens beide sprekers niet vanzelf veranderen, dat gebeurt pas als mensen hun stem laten horen. Instituties zijn nodig om collectieve actieproblemen zoals die zich voordoen bij duurzaamheidvraagstukken te overwinnen, maar ze moeten levend gehouden worden en het algemeen belang als uitgangpunt nemen.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De GC Bluf!-bespreking (2)

Er is flink wat commotie over de steunadvertentie voor het linkse aksieblaadje Bluf!, twintig jaar geleden, maar wie weet nog precies waar het over ging? GeenCommentaar bespreekt de publicaties om het geheugen op te frissen. Vandaag deel twee in de serie, met een samenvatting van de tweede tot en met vierde publicatie.

Publicatie 2 in Bluf! 178, 11 juli 1985:
“inbreken kan iedereen”

Logo Bluf! (Plaatje: public domain)

De tweede publicatie volgt slechts twee weken later en bevat de onthullingen dat de regering van plan was om provincies die tegen kernenergie waren meer te laten betalen voor hun stroom, maar dat de industriële grootverbruikers in diezelfde provincies moesten worden ontzien. De commissie “Smeerpuit”, met een aantal industriële grootmachten als lid gaf dit advies aan de regering, en er werd vanuit de commissie voorgesteld de kosten voor energie van de burger fors te verhogen als het parlement kernenergie zou weigeren. Dit geld zou dan rechtstreeks richting de grootverbruikers (de industrie dus) gaan, om hen te compenseren voor het moeten gebruiken van duurdere stroom.

Ook blijkt de regering chantage niet te schuwen bij het in het gareel krijgen van dwarsliggende electriciteitsbedrijven en komt uit dat de minister van Economische Zaken Van Aardenne, Van Agt en de Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant onderling al te hebben besloten dat de nieuwe kerncentrales in Borssele en Moerdijk gebouwd zullen worden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tsunami van asfalt

Nieuwe dienstwagen van Camiel Eurlings, Verdonk ook geinteresseerdGrote bouwprojecten en met name infrastructurele werken kunnen de helft sneller worden afgerond volgens de Commissie Elverding. Te behalen door de planning en inspraakfase fors te bekorten en formeler te maken. Gejuich (geregisseerd?) uit de hoek van minister Eurlings en de ondernemers, gemor uit de linkerhoek, as usual.

Veel mensen zullen het afschaffen van uitgebreide beroepsprocedures echter met argusogen bekijken, want het rapport adviseert om in geval van twijfel door te duwen, vervolgens te toetsen, en eventueel tot schadeloosstelling over te gaan. Argusogen omdat de overheid niet altijd als even betrouwbaar blijkt. En daarbij:de eenden in het Naardermeer zullen blij worden van van schadeloosstelling zullen we maar zeggen. Want terugdraaien als het verkeerd uitpakt is nooit een optie.

Toch noemt de Stichting Natuur en Milieu in haar reactie op het advies wel een interessant aspect dat aangeeft dat er best mogelijkheden zijn om de besluitvorming te verbeteren: “Uit onderzoek blijkt steeds weer dat de hoofdoorzaak van de lange duur van besluitvorming vooral bij de overheid zelf ligt. Slecht onderbouwde besluiten sneuvelen dan bij de rechter. Dit los je niet op met juridische ingrepen, maar wel met een betere voorbereiding.”

En laat dat nou net zijn waar de commissie voor pleit: een brede voorbereiding waar burgers, overheid en bedrijfsleven samen de voorbereiding doen. Net alsof we polderen zeg maar. Want natuurlijk is het belangrijk dat een zeldzame salamander behouden blijft, maar het is ook belangrijk dat werkgelegenheid en mobiliteit blijven groeien en dat we inzetten op duurzame oplossingen zonder de realiteit van de dag uit het oog te verliezen. De ervaring leert echter dat geld meestal wel de doorslag geeft.
En in de helft van de huidige tijd tot het besluit komen dat een plan NIET door zou gaan klinkt op de een of andere manier… niet waarschijnlijk. En zonder juridisch vangnet zou een tsunami van asfalt het gevolg kunnen zijn.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige