Beeldtaal en retorica

Beeldtaal is de overdracht van gedachten waarbij het geschreven woord – geheel of gedeeltelijk – vervangen is door beeld. In de maanden augustus en september publiceert Willem Visser (beeldend kunstenaar, psycholoog en tekstschrijver) op zaterdagochtend artikelen over beeldtaal aan de hand van voorbeelden uit kunst, psychologie en alledaagse waarneming. Bij retorica denken we meestal aan het gesproken of geschreven woord. Maar beeldtaal kan ook retorisch gebruikt worden; het gaat dan om visuele overtuigingskracht. Daarbij spelen geloofwaardigheid, emotie en logica een rol. Politici en beeldretorica Politiek is doortrokken van retorica, al was het maar omdat politici geloofwaardig en betrouwbaar willen overkomen. Dat neemt niet weg dat ze soms een wat moeizame (of moet ik zeggen: creatieve?) relatie hebben tot de waarheid. Ze willen mensen ook aanspreken op emotioneel niveau: ‘zie eens hoe aardig, grappig of slagvaardig ik ben.’ Verder moet de potentiële kiezer de boodschap meekrijgen die behalve op emotie, ook een beroep doet op de logica: de politicus zegt een oplossing te hebben voor de problemen van de kiezer. Met beelden is het moeilijk ingewikkelde verhalen te vertellen, maar ze leveren wel een belangrijke bijdrage aan de beeldvorming (image - imago). 

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Van Repin tot RTL

In historisch perspectief verschijnen de nieuwste dieptepunten van de commerciële televisie ineens in een heel ander licht.

De Wolgaslepers is een bekend schilderij van de beroemde Russische schilder Ilja Repin (1844-1930). Daarop is een groep armoedige mensen te zien die schepen met enkel hun eigen lichaamskracht over de Wolga slepen. Repin heeft er van 1870 –1873 aan gewerkt. Hij was eerst een iets andere opzet van plan, maar week daar later weer van af. Bijzonder veel aandacht heeft hij verder aan de hoofden van de slepers besteed. Elk hoofd is een verhaal op zich. Repin heeft veel moeite gedaan om de goede modellen te vinden en in werkelijkheid zijn het niet allemaal slepers, er zit ook een dominee en een kunstschilder tussen. Het bijzondere is dat elk van de slepers zijn eigen unieke persoonlijkheid heeft.

Het schilderij werd dan ook geroemd om zijn respectvolle manier waarmee naar de slepers wordt gekeken. Repin geeft hun ondanks hun armoede en lage sociale status waardigheid. In eerdere jaren gebeurde iets dergelijks nog niet zo vaak in de kunst, toen lag de focus meer op welgestelden en werd naar de lage sociale klasse van bijvoorbeeld de Wolgaslepers  niet omgekeken. In de tijd van Repin en later daarentegen wel, in een nieuwe kunststroming die realisme wordt genoemd en waar Repin een vertegenwoordiger van is. Een bekende Nederlandse realist is overigens Herman Heijermans met Op Hoop Van Zegen (1900), die van “De vis wordt duur betaald”.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.