Onvolmaakte Grondwet

Een gastbijdrage van Bert van den Braak van het Montesquieu Instituut, alwaar het stuk ook te lezen is. Het is waar dat onze Grondwet niet de betekenis heeft die zij verdient, zoals J.Th.J. van den Berg onlangs stelde. Daarvoor zijn uiteraard wel enkele redenen aan te wijzen. Het is bepaald niet zo dat de Grondwet dé spelregels bevat voor ons staatkundig bestel. Over de verhouding tussen parlement en kabinet wordt niets gemeld, de positie en betekenis van politieke partijen komt in de Grondwet niet aan de orde en over hoe een kabinet moet worden samengesteld is niets te vinden. Belangrijke fundamentele burger- en mensenrechten worden evenzeer gewaarborgd door internationale verdragen. De Grondwet regelt wel erg goed hoe onze koning eventueel tijdelijk kan worden vervangen en moet worden opgevolgd en ook hoe een regent moet worden benoemd. Verder waarborgt de Grondwet bijvoorbeeld dat niet lichtzinnig kan worden besloten ons toch al kleine parlement nog kleiner te maken. Maar daarvan zal de gemiddelde burger niet echt wakker liggen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Dom, gevaarlijk en strijdig met de grondwet

[qvdd]

Politiek dom, op veiligheidsgebied gevaarlijk en strijdig met de grondwet.

CDU-parlementslid Ruprecht Polenz vat het goed samen. De Duitse politiek reageerde woedend op het voorstel van Christoph Blume van luchthaven Düsseldorf en voorzitter van de vereniging van Duitse vliegvelden om sommige mensen meer te controleren op basis van etnische herkomst, leeftijd en geslacht.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Pleidooi voor een preambule

Onderstaand stuk is op ons verzoek overgenomen van Publiekrecht & Politiek. Het is geschreven door Olaf Tans, rechtstheoreticus aan het Amsterdam University College, en gespecialiseerd in de relatie tussen recht en samenleving.

Volgens haar voortgangsoverzicht, zal de Staatscommissie Grondwet binnenkort niet adviseren een preambule op te nemen in de nieuwe Nederlandse grondwet. Het effect van preambules is volgens de commissie onvoldoende aangetoond. Wel zal de Commissie adviseren een hoofdstuk Algemene bepalingen op te nemen, waarin bijvoorbeeld kan worden bepaald dat Nederland een democratische rechtsstaat is waarin menselijke waardigheid wordt gerespecteerd.

Op het eerste gezicht is dit advies begrijpelijk. Preambules (inleidende verklaringen van de achtergrond of bedoeling van een wet) staan vaak vol bevlogen kreten, waar men in Nederland van oudsher niet dol op is. Ook de tijdsgeest lijkt een preambule in de weg te staan. Het geloof in absolute beginselen en bedoelingen is tegenwoordig zwak. We leven in een tijd van scepsis en relativering. Wereldwijde communicatie en migratie zorgen voor fragmentatie en versmelting van ideologieën en denkbeelden. Dit lijkt niet te stroken met gevleugelde intentieverklaringen in een grondwettelijk voorwoord.

Toch is het de vraag of de preambule niet wat te gemakkelijk terzijde wordt geschoven. Al decennia wordt geklaagd over de doodsheid van de Nederlandse grondwet. Staatsrechtgeleerden wijzen erop dat de tekst niet leeft onder de burgers; dat wij in Nederland gebukt gaan onder een gebrekkig constitutioneel bewustzijn. Politici hebben pogingen ondernomen dat leven erin te blazen, maar met weinig succes. En wijzelf? Op de televisie zien we Amerikaanse burgers het ‘We, the people…’ citeren, en we denken: goh, dat is wel even iets anders. Die passie. Die bevlogenheid. Het constitutionele besef dat de Amerikanen aan de dag leggen: nee, dat hebben wij niet.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Rouvoet versus Halsema

[qvdd]

Waar haalt een politica het recht vandaan om te stellen dat godsdienst niet vrij is als deze gepaard gaat met een groot aantal leefregels en voorschriften die moeten worden nageleefd?

Aldus André Rouvoet, politiek leider van de ChristenUnie, in reactie op de – in Rouvoets ogen – instrumentele visie van Halsema op grondrechten: inbreuken op juridische vrijheden kunnen deel uitmaken van een strategie gericht op andere doelen, zoals emancipatie. Rouvoet zet daar naar eigen zeggen een constitutionele visie op grondrechten tegenover: grondrechten zijn bedoeld om de politiek en de overheid op afstand van het privédomein te houden; de uitoefening en invulling ervan is aan de mensen zelf, uiteraard ‘behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet’.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendquote | Grondwetverering

When history is turned into scripture and men into deities, truth is the victim.

Uit een fraaie uitleg over de rol die de grondwet in de VS speelt bij de groeiende Tea Party beweging.
Ook los van de discussie over die beweging of de VS iets om over na te denken. Bijvoorbeeld in het licht van de discussie over het toevoegen van een regel over het voeren van Nederlands als enige taal in dit land.

Via

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Bestuursverantwoordelijkheid

[qvdd]

“Net als in Almere gebruikt de PVV het hoofddoekjesverbod als breekpunt om de bestuurlijke verantwoordelijkheid te ontlopen.”

De Haagse VVD-fractieleider Sander Dekker vindt dat de PVV zijn bestuursverantwoordelijkheid ontloopt door van het hoofddoekjesverbod een breekpunt in de onderhandelingen te maken. Hij vindt dat vreemd, “want ook de acht leden van de PVV hebben bij hun installatie in de Haagse gemeenteraad trouw beloofd aan de grondwet en toegezegd de Nederlandse wetten te zullen nakomen”. Volgens hem is het hoofddoekjesverbod ongrondwettelijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Struikeltango voor drie Antillen

Kralendijk, Bonaire (Foto: Flickr/Brian and Shannon)

Drie van de Antillen (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) worden een soort gemeenten van Nederland, zo is de bedoeling. Dat leidt tot een heleboel grondwettig gedoe, want de drie eilanden krijgen niet alle rechten en plichten van gewone Nederlandse gemeenten. Ze hebben bijvoorbeeld minder grip op hun eigen financiën. Omdat de eilanden niet onder de Nederlandse grondwet vallen, is artikel 1 niet van toepassing, met als gevolg dat het homohuwelijk er niet bestaat.

Kortom, er wordt geschipperd met de ‘bijzondere gemeenten’ op een manier die bij hun Nederlandse equivalenten volstrekt onaanvaardbaar zou zijn. De Tweede Kamer was dan ook zeer kritisch over de voorstellen en nam vorige week een karrenvracht moties aan die staatssecretaris Ank Bijleveld nog net niet onder curatele stelt in het dossier. Hoogleraar staatsrecht Douwe Jan Elzinga zette de bezwaren op een rijtje met als conclusie: “Het betekent (…) dat de regering en de Raad van State geen zuivere grondwettoets hebben uitgevoerd.”

Elzinga komt echter ook met een aardige loophole waar Nederlandse gemeenten gebruik van zouden kunnen maken om aan een gekozen burgemeester te komen. In de huidige voorstellen kunnen de Antillen namelijk ook de grondwet omzeilen inzake burgemeestersbenoemingen. Wanneer – willekeurig voorbeeld – Texel eenzelfde bijzondere status krijgen als de Antilliaanse eilanden, zou het zijn burgemeester kunnen gaan kiezen. Voor Staphorst zou zo’n status aantrekkelijk kunnen zijn om homohuwelijk, abortus en euthanasie buiten de deur te houden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Guerilla tegen de EU-grondwet

De Ieren zijn van het gezeur af (Foto: Flickr/emvar.lime)

Of het nou uit pure angst was of niet, de Ieren hebben dit weekend ja gezegd tegen de Europese Grondwet die niet zo mag heten. Dat zou dan de laatste significante hobbel zijn. Althans, dat was de bedoeling, want de Duitsers hebben eindelijk hun constitutionele probleem op een oor na gevild.

Of wacht, nee, de Polen en Tsjechen moeten ook nog. Beide landen hebben een regering die graag wil, maar een president die enorm tegenspartelt. De Poolse president Lech Kaczynski heeft al beloofd de handdoek in de ring te gooien als de Ieren instemmen, maar zijn Tsjechische collega Vaclav Klaus heeft het zo geregeld dat een paar senatoren een flinke klacht bij het constitutionele hof hebben ingediend, zodat hij voorlopig niet mag tekenen.

Uiteindelijk zal Klaus ook wel door de bocht moeten, maar als hij er nou in slaagt het tot mei volgend jaar te rekken, dan kan hij het stokje overgeven aan zijn zeer goede vriend David Cameron. De Britse conservatieve leider heeft beloofd dat de Britten een referendum tegemoet kunnen zien als het verdrag nog niet door alle landen geratificeerd is wanneer hij de macht overneemt van Labour.

Met een zeer waarschijnlijk Brits nee en Cameron nog jarenlang in het zadel is ook de surrogaatgrondwet dood. En anders is er wel weer een ander land waar verkiezingen een Eurosceptische regering in het zadel helpen die de guerrilla tegen Brussel kan volhouden – en zo een klein legioen eurocraten gaande houdt om nog weer een nieuwe manier te verzinnen om de EU bestuurbaar te houden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Vorige Volgende