Links en rechts, deel 6: Vrijheid, gelijkheid en gemeenschap

Als iedereen het altijd met elkaar eens zou zijn was politiek overbodig. Alleen in een totalitaire staat is er eenheid. Meningsverschillen over wat waar of onwaar is en wat goed of fout is, zijn onvermijdelijk in de politiek. Verdeeldheid is daarom altijd onderdeel van elke goed functionerende democratie. Maar meningsverschillen die ontstaan omdat we elkaars taal niet begrijpen, zijn onnodig polariserend. Daarom is het belangrijk de betekenis van de woorden die we gebruiken goed duidelijk is. Ik bespreek vandaag drie begrippen die centraal staan in de strijd tussen links en rechts: vrijheid, gelijkheid en gemeenschap. Inderdaad: dit zijn de begrippen die we ook kennen van de Franse Revolutie: liberté, égalité et fraternité. Ik zal laten zien dat deze begrippen voor links en rechts een andere betekenis hebben. Het links-rechts-argument Het politieke argument van rechts tegen links gaat in grote lijnen als volgt:

Door: Foto: Vrijheid, gelijkheid en broederschap. (bron: Thermidorimage)
Foto: copyright ok. Gecheckt 25-09-2022

Het einde van de wereld

VERSLAG - Je zou het bijna vergeten, maar over pakweg een maand vergaat de wereld. Als we de Inca’s moeten geloven tenminste. Ook Gore Vidal beschreef ooit het einde der tijden in “Kalki, a novel”.

In Amerika is een beweging van “preppers” die bang zijn voor Doomsday. Het schijnt dat de aarde zich rond 21 december 2012 door een gebied beweegt waar veel ruimtepuin wordt vastgehouden, flinke rotsblokken, mogelijk groter. Degenen die daarin geloven, bereiden zich voor op veel narigheid, zoals uitval van electriciteit, stormvloeden en gebrek aan voedsel. De Inca’s hebben het ons al voorgerekend. Een botsing met een rotsblok uit de ruimte heeft de tijd van de dynosaurus beëindigd. Dat lot zou ook de mensheid kunnen treffen.

Nu is de laatste dag wel vaker aangekondigd. We vatten dat lichtzinnig op: er is immers toch niets aan te doen.  Lastiger is dat met onze eigen dreigingen: de explosieve situatie in het Midden Oosten kan ook het einde van onze beschaving inluiden; als Netanyahu ruzie krijgt met Obama over de kern-industrie in Iran en daar wat jets met nucleaire bommen op afstuurt bijvoorbeeld. Of als Gaza Egypte een oorlog in trekt.

Gore Vidal

De komende maand is het einde weer nabij. Dat triggerde mijn herinnering aan een minder opgevallen boek van Gore Vidal, “Kalki, a novel”, uit 1978. Vidal was een linkse Amerikaanse essayist, die jarenlang buiten Amerika wilde wonen. Hij is dit jaar overleden. Toen ik in gezelschap de plot van het boek vertelde, waren mijn toehoorders attenter dan gebruikelijk. Ik zocht het boek op in mijn boekenkast; meer dan dertig jaar geleden gelezen. Het verhaal gaat aldus.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-09-2022

Romans over Romeinse keizers

Een kennis van me merkte, naar aanleiding van het overlijden van Gore Vidal, op dat hij weer naar diens keizerbiografie Julian (1964) had gegrepen.

Een geweldig boek! Heel wat beter dan Vidals andere romans over de Oudheid.

Live from Golgotha is, zoals ik al eens betoogde, het boek van een oude man die op een feestje steeds weer dezelfde mop vertelt. Creation (1981) wens ik me helemaal niet te herinneren. Zelden heb ik zo’n gemakzuchtig boek gelezen, zelden ben ik zó in een gewaardeerd auteur teleurgesteld geweest.

Nee, dan Julian! De roman biedt de briefwisseling die de hoogst-beschaafde Libanios en een filosoof voeren over de autobiografie van Romes laatste heidense keizer, een constructie die Vidal in staat stelt drie visies te geven op dezelfde man. Het boek boeit van de eerste tot de laatste bladzijde.

Mijn correspondent voegt een favorietenlijstje toe van romans over Romeinse keizers, waarop ook Yourcenars Mémoires d’Hadrien (1951) en De berg van licht van Couperus (1905) staan. Ook dat zijn mooie boeken. Als u ze nog niet hebt gelezen, moet u dat zeker doen.

Maar literatuur is vooral zo leuk omdat je het erover oneens kunt zijn. Sterker nog, dat is het beste. Dan kun je er namelijk over discussiëren, leer je je smaakcriteria beter formuleren en word je beloond doordat je je volgende roman met meer plezier leest.