Leiderschap: Van Otto naar Angela

Duitsland voetbalt wel mooi; maar het zou een rustig gevoel zijn als ze de finale verloren. En nee, dit stuk gaat niet over voetbal. Het problematische Europa is geen erfenis van Hitler, maar van Otto von Bismarck. Angela Merkel wil graag een politieke eenwording, maar veel steun krijgt zij niet. Het debat gaat over politiek en over  economie. Alleen is die Duitse economie allerminst onkwetsbaar. Met het Duitse revanchisme is het nogal meegevallen. Europa lift graag mee op het economische succes van Duitsland, maar de politieke leiding die Duitsland op kousevoeten al uitoefent, wil niemand. De realiteit komt dan te dicht bij de onderwerping van Europa die Hitler voor ogen had. Alleen, die Duitse macht in Europa bestaat, met een zelfbewustzijn dat vijf jaar geleden nog ontbrak. Waarom zijn we zo weinig belangstellend in onze oosterbuur? Een oud-collega trouwde met een Oost-Duitse en begon een kleine camping, op het platteland in de buurt van Dresden. Ik moet eens komen kijken. Dat past bij mijn interesse voor de EU discussie en andere losse einden in mijn hoofd, zoals het bombardement op Dresden en de DDR. Vorige week had hij een blues-band op bezoek en hij zelf bereidt er een goed maal bij: “essbare Kultur”. Het is het goede moment te gaan kijken, in Ottendorf, een gehucht nabij Chemnitz. Na een avond lekker eten en lekkere muziek rijden we naar Dresden.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Loog Caesar over zijn Gallische overwinning?

Vanmorgen, vrijdag 1 juni, maakte het Gallo-Romeins Museum bekend dat de plaats is gevonden waar Julius Caesar in de zomer van 57 v.Chr. de Aduatuci belegerde en onderwierp. Het gaat om het antieke heuvelfort ten zuiden van het stadje Thuin, even ten westen van Charleroi. Dit is het leukste archeologische nieuws uit de Benelux in jaren.

Het verhaal van de overwinning zelf is vrij simpel. In 58 had Caesar zijn  eerste overwinningen geboekt en vastgesteld dat Gallië in feite onverdedigd was. Het jaar erop onderwierp hij het noorden van wat nu Frankrijk heet en versloeg hij, bij het huidige Saulzoir, de Nerviërs, die Caesar in zijnOorlog in Gallië presenteert als de grootste woestelingen ter wereld. Vervolgens verkenden de Romeinen het gebied dat wij België noemen. De Aduatuci waren het eerste slachtoffer. U kunt het verhaal hierlezen, met foto’s van Huy aan de Maas, een van de plaatsen die tot vandaag golden als mogelijke locatie van de gevechten. Maar het is dus Thuin.

Is de identificatie nu heel erg belangrijk? Op zichzelf niet. Kennis over het verre verleden is altijd minder relevant dan kennis van het recentere verleden. Dat twee millennia geleden de grondslagen van onze cultuur zouden zijn gelegd, of dat we het heden beter zouden begrijpen door het te vergelijken met de Oudheid, zijn de officiële ficties waarmee academici en museummedewerkers de financiering van hun bezigheden garanderen, maar dat neemt niet weg dat deze aannames al een eeuw geleden door de sociale wetenschappen zijn geproblematiseerd. Voor u en mij, die geen staatsruifeniers zijn, ligt dat anders: wij kunnen gewoon genieten van het verleden, van de puzzel, zoals we ook kunnen genieten van een concert, een computerspel of een bergwandeling. Waarom zou het verleden relevant moeten zijn als het gewoon leuk is?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Record benzineprijs in historisch perspectief

DATA - Jawel, record na record gaan aan diggelen. De benzineprijs (hoogste adviesprijs) voor Euro 95 staat nu op €1,878 €1,884. En ook het CBS komt er niet onderuit om dit te signaleren.
Daarom hier weer een update van de grafiek over de benzineprijs (maximum) in historisch perspectief (jaren 1970 tot en met 2012). Weer een keertje met zowel de met inflatie gecorrigeerde waarde als de oorspronkelijke waarde (in euro’s omgerekend, dat dan wel).


En uiteraard klinkt dan weer het bekende geluid over de schuld van de accijns en het kwartje van Kok. Maar dat hebben we al gehad.

Wel aardig is om ook de grafiek met de relatie tussen de benzine- en olieprijs weer eens te actualiseren. En als u deze grafiek goed leest, begrijpt u dat de prijs eigenlijk nog 8 cent hoger zou kunnen zijn.

En nee, een structurele daling valt niet te verwachten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Moord

Wie dacht dat het wetenschappelijk onderzoek in Nederland te lijden heeft onder de bezuinigingsdriften van het kabinet-Rutte, kwam dit weekend bedrogen uit. Vier jaar lang onderzocht een team van 25 experts de moord op Willem van Oranje in 1584, voor een itempje in het EO-programma Blauw bloed. Uitkomst: de kogelgaten in de muur van het Prinsenhof zijn echt, maar zijn historische laatste woorden heeft onze Vader des Vaderlands nooit uitgesproken.

Kosten noch moeite werden gespaard om de waarheid voor eens en voor altijd te achterhalen. Nadat na een jaar onderzoek definitief vastgesteld kon worden dat professor Barabas een fictief personage is, struinden de onderzoekers elke rommelmarkt en braderie op het noordelijk halfrond af op zoek naar een radslotpistool, dat in de reguliere handel nergens meer te verkrijgen bleek. Toen dat eenmaal gevonden was, kon de reconstructie beginnen.

Van de 963 opgetrommelde acteurs met een vergelijkbaar spraakgebrek als Willem van Oranje bleek er uiteindelijk geen enkele in staat om voor zijn overlijden de woorden ‘Mijn God, mijn God, heb medelijden met mij en met dit arme volk’ hoorbaar voor de lakei uit te spreken. Van de figuranten die de tekst in het Frans moesten uitspreken bezweek een enkeling nog voor het eerste schot was gelost; een van de acteurs met de Nederlandse tekst kwam tot ‘Mijn god, mijn god’, maar niet verder dan dat. De onderzoekers interpreteren deze uitspraak echter als een uiting van pijn, eerder dan een daadwerkelijke aanroeping van de Heer.

Het onderzoek bracht ook aan het licht dat Willem van Oranje naar alle waarschijnlijkheid niet beschikte over blauw bloed. De vraag is dan ook wat de waarde is van de ontdekking dat de kogelgaten in het Prinsenhof te Delft waarschijnlijk authentiek zijn, maar later door mensenhanden vergroot zijn. Is er, nu duidelijk is dat we aan alle kanten belazerd worden in dit verhaal, rekening gehouden met de hypothese dat de kogelgaten überhaupt later zijn aangebracht? Dat Willem op die fatale 10e juli een beroerte kreeg of onfortuinlijk van de trap af lazerde, maar dat zijn aanhangers later een moord met een vuurwapen ensceneerden om hem in 2004 meer kans te laten maken op de titel Grootste Nederlander aller tijden?

Sowieso, waarom forensisch experts laten onderzoeken of iemand 430 jaar geleden ‘Mon Dieu, aie pitié de mon âme, et de ce pauvre peuple’ kan hebben gezegd met drie kogels smeulend in zijn hersenpan? Kan een willekeurig weldenkend mensen niet inzien dat geen enkel levend wezen in de act van het vermoord worden op het idee komt geschiedenis te schrijven met zo’n welluidende oneliner?

Had niet iemand de onderzoekers niet even kunnen influisteren dat we die man godbetert Willem de Zwijger noemen??

Volgende week maakt de EO bekend of Eva in het paradijs een Granny Smith of een Jonagold aangereikt kreeg, of ze het klokhuis wel bij het GFT-afval deed, en hoe groot het vijgenblad van Adam moet zijn geweest om zijn geslacht te bedekken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De geschiedenis van eigenlijk alles

DATA - Ik hou van tijdlijnen. Ze geven (als het meezit) overzichtelijk de belangrijkste punten aan in een afgebakende periode. Key points waarom iets begonnen is bijvoorbeeld. En wanneer iets hoogtij vierde, waarbij er veel punten dicht bij elkaar op de tijdlijn staan. Ke kunt er zelfs je visualisatiehart in kwijt.

Nu vond ik er eentje waarbij het paniekzweet me in eerste instantie uitbrak. In deze visualisatie beweegt van alles en waarover het gaat is totaal onduidelijk. Maar even rustig ademhalen en een paar minuten klikken en kijken resulteert in deze enthousiaste post.

De makers brengen meerdere studiegebieden bijeen. Biologie, geografie en sterrenkunde bijvoorbeeld. Big History noemen ze het, een geschiedenis van eigenlijk alles. Het lijkt een onmogelijke opgave, dit alles in een overzichtelijke tijdlijn plaatsen. Maar als je weet waar de handvatten zitten dan blijft je wel overeind.

Bovenin kun je over de gehele breedte navigeren in de jaren. De rechthoeken staan voor de verschillende terreinen, zoals kosmos en aarde. Als je op die rechthoeken klikt, zoom je er op in. In de rondjes kun je meer uitleg vinden, duiding over de periodes en gebeurtenissen in de geschiedenis. Via de gekleurde balkjes rechtsboven, die er uit zien als een staafdiagram, kun je sneller de periodes in duiken. Als je over de jaren in de tijdlijn heen gaat met je muis (klikken niet nodig), verschijnen ’thresholds’ die het begin van een tijdperk markeren. Klik er op voor meer info.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende