Geluk & bijgeloof

Mark Rutte (clichémannetje tenslotte) had vorig jaar een lekker beeld te pakken met zijn uitspraak dat de overheid geen geluksmachine is. Dat beeld nemen Cretien van Campen en Jeroen Boelhouwer over in de bijdrage vandaag op Sociale Vraagstukken, waarmee ze hun SCP-bundel ‘Sturen op Geluk’ presenteren. Ze keren hem alleen om: De overheid is allang, nog steeds en voortdurend een geluksmachine. ‘Sturen op geluk’ laat dat zien aan de hand van een reeks aan projecten en beleid van gemeenten, scholen en zorginstellingen. Het is een bonte hoeveelheid, maar een ding valt direct op. De ‘doelgroepen’ van het geluksbeleid hebben vrijwel allemaal zorg nodig: kinderen, zieken, ouderen en sociaal zwakkeren. Dat lijkt logisch – voor volwassenen die geen probleem hebben, hoef je je als overheid of maatschappelijk middenveld niet te gaan uitsloven. Maar bij geluk gaat die vlieger niet op. Je hoeft niet ziek te zijn, of op school te zitten om ongelukkig te zijn.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: copyright ok. Gecheckt 17-03-2022

De stemming van twitter

, door

Twitter is een medium van duidelijke emoties. De lengte van de berichten maakt nuance onmogelijk en dat zorgt voor helderheid in de boodschap. Onderzoekers maken daar gebruik van: door grootscheeps de gebruikte woorden in tweets te analyseren bepalen ze het totaalhumeur van de gebruikers. In Groot Brittannië leidt de Universiteit van Bristol er inmiddels de stemming van het land uit af. Die bestaat uit een cocktail van vier emoties: plezier, angst, woede en verdriet. De rellen van 2011 zijn duidelijk afgetekend, met name in de toename van angst.

Jammer dat de populariteit van Twitter en de analytische trucs van de onderzoekers uit Bristol er voor 2008 nog niet waren. De vergelijking met nu had interessante stof opgeleverd voor het vraagstuk wat de crisis doet met mensen. Daar kun je tegenin brengen dat het percentage ontevredenen in ieder geval in Nederland redelijk gelijk blijft, onafhankelijk van kabinet, crisis of rating. Een wonderlijk verschijnsel dat het SCP jaar na jaar weer vaststelt. En waarvoor zelfs Paul Schnabel geen verklaring heeft.

Dat stemming meer en meer een indicator van het welvaren van een samenleving wordt, in plaats van het aantal kinderen dat beter is opgeleid dan hun ouders, de dalende sterftecijfers of de export. Wat betekent dat eigenlijk?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 22-11-2022

Vroeger, straks, spullen, macht

, door

Ben je gelukkiger als je alleen uitdrukking kan geven aan de dingen die je met eigen ogen kan zien? Een gastbijdrage van journalist Patrick van der Hijden, die onderzoek doet wat welvaart met mensen doet (blog).

Daniel Everett vertrok naar de Amazone, om de indianen van de Pirahã-stam te kerstenen. Toen hij hun taal had leren spreken en vertelde over Jezus, vroegen de Pirahã of Everett hem in het echt gezien had. Ze barstten in lachen uit, toen bleek dat dat niet het geval was. De Pirahãtaal kent geen uitdrukkingen voor dingen die de spreker niet met eigen ogen heeft gezien. Everett viel van zijn geloof en verdiepte zich dertig jaar lang in de wonderlijke cultuur en taal van het volkje. De Pirahã kennen namelijk ook geen getallen, geen verwijzingen naar het verleden en de toekomst. Ze hebben geen leiders en kennen niet zoiets als bezit.

En o ja, de Pirahã zijn uitzonderlijk gelukkig. Althans, daar getuigen degenen van, die hen hebben bezocht. Dat is een fascinerende vaststelling. Enerzijds omdat hij op een bepaalde manier zo logisch is. Als je aandacht hebt voor het verleden noch de toekomst, en macht en bezit je weinig waard zijn, loop je een hoop redenen voor ongeluk mis. Anderzijds omdat het leven van de Pirahã zo weinig weg heeft van ons leven, terwijl Nederland samen met Scandinavië altijd als hoogst prijkt op de lijst met gelukkige landen – toekomstgerichte volkeren met een lang verleden en lekker veel bezit.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nederland geluksland

, door

Geluk is lange tijd een ondergeschoven kindje geweest in de wetenschap. Er werd geen onderzoek gedaan naar geluk, het idee dat het leven niet per se leuk hoefde te zijn speelde hier ongetwijfeld een belangrijke rol in. Werken, dat moest je doen! Tegenwoordig is geluk een belangrijke lijn van onderzoek, zegt prof. dr. Paul Schnabel, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), tijdens zijn lunchlezing voor de serie Geloof, hoop en liefde. Geluk en onze gelukservaring zijn belangrijke waarden geworden in de Nederlandse samenleving. Hoe staat ons bruto nationaal geluk er eigenlijk voor?

Het gelukkige kikkerlandje

Nederlanders zijn een gelukkig volk. 66 tot 82 procent van de bevolking geeft aan gelukkig tot erg gelukkig te zijn (CBS/SCP, 2010), dus we mogen niet klagen. Sterker nog, we zouden eigenlijk wel eens wat dankbaarder mogen zijn dat wij het geluk hebben toevallig hier te leven. Aan de hand van Geert Hofstedes Cultuurdimensies laat Schnabel zien dat Noordwest-Europa een gunstig cultuurklimaat heeft voor een positieve geluksontwikkeling. We scoren hoog op individualisme, passen ons makkelijk aan wanneer problemen zich voordoen, we hebben een verzorgingsstaat, een informele cultuur en langetermijnperspectief.

Dit is bijvoorbeeld al een heel verschil met het zuiden van Europa. In Portugal zijn ze het minst tevreden met het eigen leven, terwijl Nederland en Denemarken erg hoog scoren. Respectievelijk wordt er een 7,9 en een 8,2 gegeven voor het eigen tevredenheidsgevoel (2010). Alleen tegen de treurigheid aan de Donau (Hongarije) is geen kruit gewassen, zegt Schnabel. Harde, maar ware woorden. Het cijfer voor tevredenheid met het leven zit in Hongarije al jaren onder de 6,0.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De zomer van 2011

, door

Alles lag klaar voor de kampeervakantie. De belt aan spullen die, als ze eenmaal in al haar glorie is opgebouwd in woonkamer, één woord onverbiddelijk naar de oppervlakte dwingt: Waarom? Dat woord hebben we leren negeren.
Het was als eerdere jaren. De huurauto, de spullen. Behalve dat het regende. En dat we maar twee uur hoefden te rijden naar de eindbestemming, in plaats van elf. Op het moment dat we onze vakantiebestemming hadden gekozen, klonk dat als een voordeel. Twee uur naar het oosten, niet naar het zuiden.
Terwijl het regende, riep de radio die dag uit tot het dieptepunt van de zomer van 2011. Later volgden reportages over campings die geëvacueerd dienden te worden.
Ondertussen speelden de kinderen met de autostoeltjes. Ze zetten ze achter elkaar en speelden treintje.
We stelden ons voor hoe we gevieren in de tent luisterden naar de eindeloze regen. Ineens herinnerden we ons in het huis die we nodig moesten doen, waar we de rest van het jaar plezier van zouden hebben.
Het regende nog steeds, zij het weer iets harder. De slechtste dag van de zomer van 2011 had nog niet het hoogtepunt bereikt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een kwestie van geluk

, door

Hoe nauw hangen geluk en succes met elkaar samen? Is geluk afdwingbaar of te garanderen? Of is talent doorslaggevend voor succes? Is het een kwestie van geluk dat je talent bezit? De drie personages in Esther Freud’s nieuwe roman Een kwestie van geluk ervaren ieder op eigen wijze dat talent schromelijk wordt overgewaardeerd.

Op hun eerste dag aan de toneelschool vertelt de directeur een heel ander verhaal. ‘Op Drama Arts leer je je transformeren in een personage. Je speelt geen toneel. Je huppelt niet verkleed rond. (…) Je moet leren zijn. Je moet leren bestaan in je eigen wereld op het podium. Op andere toneelscholen leer je niks. Op andere toneelscholen wordt een reeks stukken opgevoerd in de hoop dat er met een beetje geluk iets blijft hangen. Zulke acteurs hebben geen idee waar ze zijn of waar ze naartoe gaan. Een student van Drama Arts onderscheidt zich echter van deze kleurloze troep. Een student van hier heeft een doel, een bepaalde energie die hem voortdrijft. Je leert iets, je krijgt een opleiding!’

Eén van de studenten sputtert nog tegen: ‘Soms zie ik namelijk echt goede stukken, met acteurs die niet eh… hier zijn opgeleid… en eh, is dat dan een kwestie van geluk dat ze goed zijn?’ Volgens de directeur van de toneelschool is dit niet een kwestie van geluk, maar het onvermogen van de student om het verschil te zien tussen kunst en interpretatie.

Eén van de personages, Nell, heeft nadat ze van de opleiding is gestuurd moeite om een baantje te vinden. De agent van Nell stuurt haar daarom naar een auditiecoach. De coach helpt haar om meer zelfvertrouwen te krijgen. Dit lijkt Nell echter wel heel gemakkelijk: ‘Dus het is gewoon… een kwestie van zelfvertrouwen. Is dat alles?’. Daarop antwoordt de auditiecoach: ‘Zelfvertrouwen. En van talent natuurlijk, en geluk’. Twee weken later heeft Nell haar eerste professionele rol.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het filecomplot

, door

De schellen zijn mij van de ogen gevallen. De hoge heren in Den Haag denken ons, het Volk van Nederland, te kunnen manipuleren als makke schapen, maar dat zal ze niet meer lukken. Ik heb de waarheid gezien en ik zal hem blijven verkondigen. Ze zullen proberen me stil te krijgen – een auto-ongeluk waarschijnlijk, want gevoel voor sadistische humor kan ze niet ontzegd worden – maar zelfs als ze dat lukt, dan nog zal mijn boodschap overal te vinden zijn.

Al een tijd vraag ik me af: waarom neemt dit kabinet maatregelen rond auto’s die op geen enkele wijze te verantwoorden zijn? Eerst was er die verhoging van de maximumsnelheid van 130 kilometer per uur – meer doden, meer vervuiling, nauwelijks tijdwinst – en nu overweegt de regering ook het belastingvoordeel op zuinig auto’s af te schaffen. En dat terwijl op diverse plaatsen in Nederland nu al het jaarlijkse quotum voor het aantal dagen dat de Europese fijnstofnorm overschreden mag worden is opgebruikt.

Toen las ik op Slate het artikel Your Commute Is Killing You. Daarin wordt uit de doeken gedaan dat forenzen een zeer ongezonde bezigheid is. Het artikel haalt een hoop empirisch onderzoek aan dat als volgt kan worden samengevat: forenzen maakt je dik, eenzaam en ongelukkig.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Geluk. Een schat aan wijsheid voor op de wc

, door

De afgelopen decennia is er een zee aan geluksonderzoek geproduceerd, maar deze wil maar niet aanspoelen bij het grote publiek. Dat is de stelling van de Vlaamse auteur Leo Bormans, die kilometers psychologisch onderzoek doorspitte en tot zijn verbazing merkte dat niemand in zijn omgeving van de resultaten op de hoogte was. Daar moest hij verandering in brengen. Hij vroeg honderd ‘geluksprofessoren’ uit vijftig landen – van België tot Bhutan, van Australië tot Mexico – hun bevindingen over geluk op één A4-tje samen te vatten. Het resultaat is Geluk. The World Book of Happiness, een lijvig boek vol conclusies en aanbevelingen, opgetekend in gewone mensentaal, zonder esoterisch gewauwel, zonder moeilijke cijfertjes.

Wat indruk maakt is de enorme impliciete consensus die uit alle bijdragen spreekt. Voor geluk heb je nodig: (1) voldoende geld voor de basisbehoeften, (2) voldoende beweging en slaap, (3)  één (!) intieme liefdesrelatie, (4) enkele betrouwbare vrienden, (5) persoonlijke vrijheid en controle, (6) zinvol, creatief, uitdagend en leerzaam werk, (7) een spirituele/ religieuze praxis en (8) een betrouwbare overheid en medemens. Geld alleen maakt dus niet gelukkig ­– een open deur, maar wel met ongekend vereende kracht ingetrapt.

Maar het allerbelangrijkste ingrediënt is natuurlijk je houding, de manier waarop je in het leven staat, en er tegenaan kijkt. Optimistische, extraverte, vergevingsgezinde, eerlijke en humorvolle mensen zijn gelukkiger. En die houding kun je aanleren, aldus Miriam Akhtar, een van de pioniers van de positieve psychologie. ‘Geluk is een spier die je kunt trainen. Als je eraan werkt, wordt die sterker’.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende