Kunst op Zondag | Bewegende beelden

In deze bewogen tijden is Sargasso’s  Kunst op Zondag eigenlijk een wat ouderwetse rubriek. Veel ‘plaatje met een praatje’, weinig bewegende beelden. Terwijl er zoveel mooie films en documentaires zijn over kunst en kunstenaars. Voor dat soort ‘bewegende beelden’ moet u bij filmfestivals of de televisie zijn. En natuurlijk bij (onder andere) Youtube (hier en daar) en Vimeo. Instagram is bovenal een fotoplatform, maar kunstenaars willen daar nog wel hun zelfgemaakte filmpjes plaatsen. Ook op Arttube, het videoplatform van Nederlandse en Belgische musea, zijn mooi ‘bewegende beelden’ te zien. Natuurlijk is dat in veel gevallen bedoeld als reclame om publiek naar tentoonstellingen te lokken. Maar soms ook met interessante aanvullende informatie, waardoor je een kunstenaar of het werk beter leert kennen.

Door: Foto: Amy Ross (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Feniks van de wraak

COLUMN - Revenge UK poster © Rezo Films, MES Productiona, Monkey Pack Films‘Je bent ook zo mooi, het is onmogelijk je te weerstaan,’ roept de boze minnaar uit, nadat een van zijn zakenpartners zijn scharrel heeft verkracht. Het is het klassieke excuus van elke verkrachter: ik kon er niks aan doen, het is haar schuld, zij bracht me buiten zinnen – en die dooddoener wordt hier klakkeloos overgenomen door een tweede man, die eigenlijk zijn kompaan een ongenadige klap voor zijn bek had moeten verkopen, omdat die zijn macht vies heeft misbruikt.

Tot dan was Revenge een klassieke male gaze film: zo eentje waarbij de camera zich omstandig verlustigt aan een vrouw, en de stand-in wordt van de hand van de begerige toeschouwer. Die mannelijke blik wordt in Revenge uitvergroot: in een eerdere scene werd Jen al met een verrekijker in close-up bekeken – door de zakenpartner, die op dat moment nota bene twee meter verderop zat.

Jen wordt aanvankelijk als een Lolita gesitueerd, met zonnebril en lolly en al. Maar wanneer ze uit die rol valt en de zakenpartner afwijst, kantelt het verhaal pardoes: er gebeurt precies wat elke vrouw vreest wanneer ze een man afwijst. Hij toont haar dat ze dat recht niet heeft: hij verkracht haar. Als je zo verleidelijk bent, heeft hij immers recht op seks met je, en zo niet, dan herstelt hij zijn dominantie per verkrachting. Zakenpartner twee ziet het gebeuren, keert zich om en loopt weg. Niet zijn probleem. Dat komt ervan als je zo sexy bent.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Elke burger een rentenier.

Uit Paul van Ostaijen’s Bankroet Jazz, Vierde deel, 41, p.140: Elke burger een rentenier.

Het is het doel van de regering de staatsekonomie nog gunstiger uit te bouwen dan tot hiertoe het geval is geweest. Daarom heeft de regering besloten tot de eindelike uigave van een niet-gelimiteerde lening schatkistbons, tegen 10%, vrij van alle belasting, en met 75% reduktie voor de inschrijvers. Passez à la caisse. Zodoende zullen wij tot de realisering komen van onze levensmaxiem: elk burger een rentenier.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kitsch van de bovenste plank

COLUMN – Twee van de meest prestigieuze Oscars, die voor de beste film en de beste regie, gingen afgelopen weekend naar The Shape of Water. Onverwacht was dat niet: de film werd allerwege geroemd. Nu is-ie werkelijk beeldschoon gemaakt, maar mens, wat verveelde ik me toen ik ’m zag.

De film grossiert in bordkartonnen karakters. Het team aan de goede kant bestaat uit een collectie mensen-die-het-ook-niet-makkelijk-hebben. Een homofiele, uitgerangeerde kunstenaar, die alleen soelaas vindt in musicals, zijn katten, en de vriendschap van zijn gehandicapte buurmeisje. Het buurmeisje zelf, dat niet praten kan maar welgemoed voor iedereen zorgt, terwijl ze vergeefs hunkert naar liefde en een kutbaantje als schoonmaakster heeft. Haar zwarte collega, die een minkukel als man heeft en optreedt als tolk voor het stomme meisje, omdat toch íemand de kijker duidelijk moet maken wat onze hoofdpersoon te zeggen heeft. De uitbater van een bioscoop die permanent failliet dreigt te gaan, maar intussen wel mooie klassiekers aan de zeldzame fijnproever opdist.

Het team aan de slechte kant: de inlichtingendiensten en het militair-industrieel complex, tezamen de status quo representerend, gepersonifieerd door iemand die niet alleen met zichtbaar genoegen martelt, maar in zijn lunchpauzes achteloos seksueel wangedrag begaat.

Foto: Steve Calcott (cc)

Kunst op Zondag | Wasserette

Wasserette – ‘bedrijf, waar de huisvrouwen met behulp van zich aldaar bevindende wasmachines tegen betaling hun was (-) kunnen doen’.

Wij verklaren hiermede, dat uit de bovenstaande vermelding niet mag worden geconcludeerd, dat op deze naam en dit merk geen eigendomsrechten bestaan. De rechten behoren uitsluitend toe aan de N.V. Wasserette te Amsterdam.

Als de geschiedenis even anders had gelopen, had Sargasso een advocaat aan de deur gehad wegens het gebruik van de wasserette. Dat wil zeggen: van het woord. Het citaat hierboven komt uit een advertentie in drie landelijke dagbladen die uitgeverij Wolters-Noordhoff in 1967 plaatste nadat de eigenaar van N.V. De Wasserette eiste dat het woord uit het woordenboek werd geschrapt of dat er bij werd vermeld dat wasserette een beschermde merknaam was (bron: NRC, artikel van Ewoud Sanders, 1996). .

Wasserette is niet de enige merknaam die als soortnaam gangbaar is geworden in het dagelijks taalgebruik. Maar is de wasserette inmiddels zo zeldzaam geworden dat ze museumwaardig is geworden?

Nee, de wasserette in museum Boijmans van Beuningen is een staaltje ‘social design’ van Manon van Hoeckel, één van de finalisten in VPRO’s Toekomstbouwers op de Dutch Design Week. In museum Boijmans neemt ze deel aan de tentoonstelling ‘Change the System’.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Hasbarazombies op RTL5

ANALYSE - (re: dit) Vandaag wordt Al-Nakba herdacht, dus vanavond om 20:30 zendt RTL5 World War Z uit.

Geen geweldige film, maar interessant vanwege een merkwaardig blokje van ongeveer zes minuten dat door de The Times of Israel wordt geloofd als:

[T]he greatest piece of cinematic propaganda for Israel since ‘Exodus.’

En ze hebben geen ongelijk.

We weten dat mensen het meest vatbaar zijn voor politieke beïnvloeding wanneer ze niet doorhebben dat ze eraan worden blootgesteld, en tijdens dit blokje van ongeveer zes minuten – dat wordt verkocht en geconsumeerd als vermaak – wordt een aantal denkbeelden versterkt die met de beste wil van de wereld (zoals The Times of Israel bewijst) niet als iets anders dan propaganda gezien kunnen worden.

NRC zit fout, ‘Selma’ wel eerlijk over LBJ

In zijn verder positieve bespreking van de film Selma in de NRC van afgelopen woensdag (betaalmuur) echoot recensent André Waardenburg de kritiek die erover in de Amerikaanse media rondzong:

[D]e film doet alsof Johnson de Voting Rights Act opzettelijk traineert, in werkelijkheid was dit niet zo en konden King en Johnson het vrij goed met elkaar vinden.

In diezelfde NRC herhaalt ook filmredacteur Coen van Zwol in het stuk Waargebeurd, maar toch zeker niet zo? (betaalmuur) deze kritiek:

Studie: films hebben (wel degelijk) politieke invloed

ONDERZOEK - Een recente studie (betaalmuur en helaas niet te blendlen, maar het abstract zegt eigenlijk alles al wat je moet weten) concludeert dat het vanzelfsprekende klopt: populaire films beïnvloeden hoe we de wereld zien, en dientengevolge onze politieke denkbeelden en keuzes.

Zoals ook in het abstract staat: we wisten al dat mensen het meest vatbaar voor politieke beïnvloeding zijn wanneer ze niet beseffen dat ze blootgesteld worden aan een politieke boodschap. Filmkritiek zou zich om die reden dus juist – of ten minste óók – moeten richten op de ideologie die uit onze bioscopen komt. Mensen er beducht op maken dat films niet altijd, zoals de dooddoeners gaan, ‘gewoon vermaak’ zijn. Dit doen ze nauwelijks.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende