COLUMN - Gisteren had ik een tartette framboise meegenomen van de bakker om te vieren dat we in vrijheid leefden. Leek me een mooie manier om mijn zoon te laten weten dat dit niet zomaar een dag was. Maar om aan een vierjarige uit te leggen wat Bevrijdingsdag is, is nog niet zo gemakkelijk. Want leg eerst maar eens uit wat vrijheid precies betekent aan iemand die niet weet wat oorlog is. En leg maar eens uit wat oorlog precies is aan iemand die nog maar amper kan bevatten wat dood zijn betekent.
Toen ik ‘m uitlegde dat in een oorlog landen tegen elkaar vochten, zei hij dat landen niet kunnen vechten. Waarop ik ‘m vertelde dat de bazen van de landen hun mensen tegen elkaar laten vechten. Dat leek hij te begrijpen. Maar later die dag zei hij dat de ouders van een klasgenootje hadden verteld dat landen geen baas kunnen hebben. Dan zijn het waarschijnlijk anarchisten, zei ik. Toen wij tijdens Bevrijdingspop een ander klasgenootje van ‘m tegenkwamen, fluisterde mijn zoon tegen mij dat ik aan dat jongetje moest vragen of hij wist dat de oorlog voorbij was.
Het enige wat hij heeft om te begrijpen wat oorlog is en vrijheid is, zijn mijn woorden en zijn eigen verbeeldingskracht. En mijn woorden zijn beperkt. Want ik heb geen zin om ‘m van alles op de hoogte te brengen. Nu ik een zoon van vier heb, begrijp ik dan ook beter wat Roberto Benigni voor ogen had toen hij La Vita è Bella maakte. Destijds vond ik het een volkomen belachelijke film die een lachertje maakte van de gruwelijkheden van de Holocaust. Eigenlijk vind ik dat nog steeds. Want je kunt de Holocaust onmogelijk verbergen en iedere poging dat te doen, voelt bijna als een ontkenning, maar als vader van een zoon van vier, begrijp ik de wens om dat wel te doen.
Eenzelfde verontwaardiging voelde ik toen ik Inglourious Basterds voor het eerst zag. Ik had er geen rekening mee gehouden dat iemand het in z’n hoofd zou halen om de geschiedenis te herschrijven. Maar Quinten Tarantino deed het gewoon. Mocht u de film nog niet hebben gezien (en dat wel willen, zonder te weten hoe het afloopt, stop dan nu met lezen). In Inglourious Basterds wordt Adolf Hitler namelijk ergens in 1944 vermoord, waardoor er een einde komt aan WOII. Ik had er niet bij stilgestaan dat iemand dit zou doen. Zelfs Tarantino niet. En terwijl ik me op het puntje van m’n stoel zat af te vragen, hoe Hitler uit die brandende bios zou ontsnappen, werd hij voor m’n ogen neergeknald. Ik zat in een totaal andere spanningsboog naar de film te kijken. De film zakte als een pudding ineen.
Afgelopen zaterdag zag ik ‘m voor de tweede keer. En kon ik mij verheugen op de moord op Hitler en Goebels. Nu werkte het wel. Niks mis mee, een kinderlijke wraakfantasie op z’n tijd.
Reacties (26)
Zonde, voor mij was dat geweldig en als ik hem nog een keer kijk, is de verrassing er juist af. Tarantino neemt ook zo heerlijk de tijd…
Moet waarschijnlijk tartelette framboise zijn…
We leven nog altijd in vrijheid (denken we).
Wat heb je vandaag van de bakker meegenomen om dat te vieren?
@2: Snap dat dan, alleen gisteren mocht je vrijheid vieren. Vandaag dien je weer braaf in het gareel productief te wezen!
Voor mij was na de openingsscène het hoogtepunt al voorbij. Maar goed, in Django Unchained waren helemaal geen hoogtepunten te zien. De trend bij Tarantino gaat de verkeerde kant op…
Smaken verschillen: Ik vond dit de slapste film van Tarantino..
Vluchten doen wij allemaal graag. Is het niet in een fantasie, dan wel in de werkelijkheid. En ja, jonge kinderen zien de wereld met hele andere ogen. Mijn zoon was vijf toen hij met een blauw oog thuiskwam. Het ‘jongetje met die blauwe rugtas’ had het gedaan. ‘O, je bedoelt dat donkere jongetje?’
-‘Hè, is-ie donker dan?’
Mijn zoon viel het simpelweg niet op dat er verschil is in huidskleur tussen mensen. En nee, hij is niet blind maar kijkt gewoon wat onschuldiger tegen de wereld aan.
Hmm… Bevrijdingsdag heeft met vrijheid te maken. Bevrijdingsdag heeft met het einde van de Tweede Wereldoorlog te maken. Maar is het noodzakelijk verbinden (namelijk de tegenstelling maken): vrijheidoorlog niet vals?
Maar goed, een jongetje van 4 uitleggen hoe abstracte ideeën als (on)vrijheid in elkaar steken is überhaupt niet makkelijk. En dat van die anarchisten zal die waarschijnlijk ook wel niet gesnapt hebben.
Eens met #4 & #5.
Tot en met Death Proof was ik een fan, maar Inglorious Basterds deed me inderdaad achter het oor krabben, en Django Unchained bevestigde dat het geen eenmalige misser was.
Het zijn ook behoorlijk dubieuze morele principes waarvoor Tarantino ons laat klappen trouwens. Een Wehrmacht-soldaat wordt voor de ogen van zijn kameraden – die zich allang hebben overgegeven, mind you – doodgeknuppeld met een honkbalknuppel, terwijl de moordenaar honkbalgerelateerde grapjes maakt als: “Ooh! He knocks it outta the park!” e.d. Ook kerven ze hakenkruizen in voorhoofden van inmiddels ongevaarlijk gemaakte soldaten.
Zie, ik dacht altijd dat we een hekel aan de nazi’s hadden omdat het sadistische klootzakken waren die het aan menselijkheid ontbrak. De boodschap van deze film lijkt te zijn: Welnee, nazi’s zijn geen klootzakken omdat ze sadistisch en onmenselijk waren, maar simpelweg omdat ze niet aan onze kant stonden.
Nadat Django Unchained ook al een misser bleek ben ik gaan nadenken en tot de conclusie gekomen dat alle films daarvoor eigenlijk ook niet zoveel voorstelden. Pulp Fiction en Reservoir Dogs spreken vooral een jong publiek aan omdat ze iets rebels of in elk geval anti-burgerlijks uitstralen. Liever een crimineel dan een kantoorbaan. Zoiets. Voor pubers is dat leuk. Vandaar ook de populariteit in die leeftijdsgroep. Ook ik trapte erin. Jackie Brown is trouwens nog wel aardig vind ik. Maar Kill Bill en Death Proof laten eigenlijk al precies zien wat het failliet van Tarantino is: hij maakt ons wijs alsof hij iets méér dan B-films maakt, zogenaamde ‘odes’ daaraan, maar ondertussen zijn het gewoon B-films.
Tenminste, vraag jezelf eens het volgende af: Op wat in ons doen B-films een beroep? En dan: Op wat in ons doen de films van Tarantino een beroep? Max zegt het hierboven al, Inglorious Basterds is “een kinderlijke wraakfantasie”. B-films spreken het laagste in de mens aan. Tarantino ook. Lekker onze wraaklust en andere agressieve driften de vrije loop laten. Dat is het. Meer niet.
Een goede film, films die aanspraak maken op een vleiender etiket dan B-film bedoel ik, onderscheidt zich wat mij betreft doordat hij iets anders doet dan alleen het allerlaagste aan te spreken. Ze spreken ons verstand aan, ze spreken onze empathie aan, ze verkennen ideeën of gevoelens, ze leren ons iets over de wereld waarin we leven door ons een plaats, een leven, een boodschap, een perspectief of welk aspect van de realiteit dan ook te laten zien dat anders ongezien blijft. Of noem het trouwens maar op. Er zijn zoveel manieren om de B-film te ontstijgen, maar het komt neer op: doe een beroep op iets méér dan alleen het laagste in ons.
De films van Tarantino slagen daar wat mij betreft geen van allen in.
(of nou ja, de muziek was tot en met Kill Bill wel aardig uitgekozen … )
@8:
Ik vind dat je best een goede analyse geeft van Tarantino. Echter, juist dat lage in de mens tonen en ook nog bij je publiek naar boven weten te halen is zo prachtig. Geef mij dan ook maar een B film: zo lelijk dat het mooi is.
Django Unchained is voor mij juist de ultieme feelgood movie,met bijzonder smaakvolle slotscenes
Volgens mij begrijp je Tarantino niet Krekel, met alle respect. Voor die man geldt, hoe meer bloed, hoe beter, meer zit er niet achter. En dat is soms best grappig – en soms ook niet dus..
Ik vond trouwens Django Unchained wel een goede film.
Zoals gewoonlijk ziet iedereen het verkeerd behalve ik.
*stampvoet het topic uit en smijt met de deur*
Tarantino films… de smaak van onze linkse Intellectuele elite is behoorlijk achteruit gegaan.
Misschien dat je zoon met dit recept voor tulpenbollentaart iets meer vergelijkingsmateriaal heeft.
http://www.wo2kennemerland.nl/Overhalen/bollen.html
Het recept is de laatste films altijd hetzelfde: wraak nemen op de slechterikken door ze bruut af te maken. Best kans dat zijn volgende film gaat over een handvol ontsnapte seksslavinnen die een eiland onder Japanse bezetting bevrijden.
Het grootste probleem met Tarantino vind ik dat hij iets teveel etaleert met zijn filmkennis en daarmee zijn films behoorlijk pretentieus maakt, terwijl het in de basis gewoon rechttoe rechtaan wraakgedreven B-films zijn. Niks mis met wraakgedreven B-films, maar wel met de hoeveelheid pretentie die Tarantino erin stopt, en ze zo wil meer laten lijken dan ze zijn, zodat ook de intellectuele filmhuisliefhebber ze leuk vindt.
Meh, Pulp Fiction was gewoon goed. Bij Kill Bill ben ik afgehaakt, niet meer mijn smaak. Voor de rest vind ik de gemoraliseer over Tarantino vergelijkbaar met de gemoraliseer over Wolfenstein et al. Voor je het weet ben je Tipper Gore.
Dat is inderdaad nog iets dat me stoort. Niet alleen zijn kennis van films, maar zijn hele talent zet hij voortdurend in om te showen. Het publiek te paaien. Te pleasen. Het publiek moet vinden dat Tarantino grappig is. Het publiek moet vinden dat Tarantino intelligent is. Het publiek moet vinden dat Tarantino technisch heel knap is. Dat is het enige wat erachter zit. Puur narcisme.
Een echt goede artiest vergeet zichzelf; of liever: vergeet het publiek. Of het nu een filmmaker is, of een schrijver, een sporter, muzikant, architect, acteur of wat dan ook is, zijn beste momenten zijn altijd die waarop hij het publiek helemaal vergeten is en volledig opgaat in zijn werk/spel.
Nee, dan Tarantino. Knipoog na knipoog na knipoog na knipoog. ‘Kijk, mamma! Zonder handen!’ Dat is de achterliggende gedachte van ieder moment van iedere scène in iedere film van Quentin Tarantino.
Bah! …
Dat voortaan ál zijn scripts mogen uitlekken.
*spuugt op de grond en stormt topic weer uit*
”Voor je het weet ben je Tipper Gore.”
Dat is ook mijn ambitie.
Ik ga From dusk till dawn nog maar eens kijken na dit topic!
@20: Bekijk ook nog eens The Good, The Bad and The Ugly. Dat is de film waarvan Tarantino (en Robert Rodriguez) alles heeft geleerd.
@21: Ik heb anders nooit vampiers gezien in dat meesterwerk! ;)
Whoa, ik ben Tarantino juist meer gaan waarderen de afgelopen paar films. Het mooiste vind ik dat ze zo heerlijk langzaam zijn. Het laat zich in ieder geval niet zo makkelijk in een hokje stoppen bij de B-films als hierboven wordt gedaan. Zeg nou zelf: dit is toch van een ander kaliber dan Mega Shark vs. Giant Octopus? Dit heeft kwaliteit. Geneuzel over ‘pretentieus’ vind ik altijd zo dom. Het is goed of het is het niet. Het is niet tóch slecht omdat het wéét of wíl dat het goed is. Tarantino is dan geen Kubrick, hij is verdomme wel goed.
Akkoord @23. Tarantino heeft talent, waardoor de films die hij maakt een mooiere vorm hebben dan de meeste andere B-films inderdaad. Er is met meer liefde aan gewerkt en het resultaat is gepolijster. Esthetisch plezierig.
Alleen, wat ik bedoel is … de maatschappelijke status van Tarantino-films is hoger dan gerechtvaardigd. Ze kunnen de de goedkeuring in hippe, min of meer intellectuele kringen wegdragen. Dit in tegenstelling tot, bijvoorbeeld, de films van Arnold Schwarzenegger. (Ze maken weliswaar een beetje een comeback, maar dat is toch meer aan hun vermeende ‘camp’-waarde dan iets anders te danken.) Op basis van de inhoud, echter, stel ik, is dit gewoon niet terecht. Er zijn namelijk Schwarzenegger-films met méér inhoud dan welke film van Tarantino dan ook. De eerste drie Terminator-films, bijvoorbeeld, zijn (of bevatten) een aanklacht tegen het militair-industrieel complex en protesten tegen de atoombom. Total Recall is (net als eigenlijk alle verhalen geschreven door Philip K. Dick) een uitwerking van een filosofisch idee en bevat bovendien (net als eigenlijk alle films geregisseerd door Paul Verhoeven) stevige maatschappijkritiek en satire. Zelfs de doorgaans als primitief en hol beschouwde Conan the Barbarian (van John Milius*) heeft met zijn machistische en sterk pro-individualistische boodschap meer inhoud dan om het even welke Tarantino-film.
Daarenboven. Ken je dat cliché: ‘Ieder schilderij is een zelfportret’? Dat geldt ook voor iedere film. Opzettelijk of niet, iedere film is min of meer een afspiegeling van de gedachten of sentimenten van de filmmakers. De net genoemde Conan the Barbarian, bijvoorbeeld, is duidelijk een afspiegeling van John Milius’ eigen ideeën. Vind van die ideeën wat je vindt, maar dat ze worden gereflecteerd in ‘Conan’ is duidelijk. Niemand behalve hij kan zeggen of hij dit zo bedoeld heeft of dat zijn hart hem onbewust op dit pad heeft gezet. Maar het feit is, er valt een boodschap uit te distilleren, en die boodschap valt min of meer samen met de ideeën van de regisseur. Zo valt er in iedere film wel een of andere afspiegeling van de makers te onderscheiden. Nog een voorbeeld. Alle films van Coppola, of het nou The Godfather is of Apocalyse Now, weerspiegelen de min of meer linkse ideeën van Coppola. Apocalypse Now is sterk anti-imperialistisch, The Godfather is sterk anti-kapitalistisch.
De films van Tarantino zijn wat dat betreft niet anders, ook die weerspiegelen de gedachten en sentimenten van Tarantino. Alleen, wat vinden we als we ernaar gaan zoeken? Niets dan narcisme & de videotheek waarin hij zijn hele jeugd heeft doorgebracht! Zelfs als Tarantino de pers zijn hele leven had ontweken, en nooit iets over zichzelf had verteld, dan nog hadden we aan de hand van zijn films waarschijnlijk wel kunnen raden dat de regisseur een lange tijd min of meer als kluizenaar in een videotheek heeft doorgebracht. Er is in zijn films geen enkele interesse in de wereld buiten zichzelf of de videotheek te bespeuren. Vrijwel geen enkele gedachte die dieper is of over iets anders gaat. Voor zover hij zich überhaupt al uitlaat over de wereld waarin we leven is het niets dan onsamenhangende of ronduit sadistische waanzin.
Dat Schwarzenegger-films zogenaamde ‘quilty pleasures’ zijn terwijl we zelfvoldaan en met opgeheven hoofd over Tarantino mogen oreren is dus, kortom, niet terecht.
Get dus trots to the chopper & stick ook, vooral, around …
Amen.
Sela.
_______
* John Milius is (gedeeltelijk) de inspiratie achter Walter Sobchak uit The Big Lebowski, tevens schrijver van de iconische filmcitaten “I love the smell of napalm in the moring.” (Apocalypse Now) en “Go ahead, make my day.” (Sudden Impact) Nummers 12 en 6, respectievelijk, op de the American Film Institute’s lijst van “100 GREATEST MOVIE QUOTES OF ALL TIME” …
@24 Onderschat niet de cultstatus van Schwarzenegger films. Volgens mij ging dat pas achteruit met Kindergarten Cop.
@25: True enough, maar volgens mij hadden ze zoals gezegd toch vooral ‘campwaarde’, het is lof met een zekere mate van ironie, terwijl lof voor Tarantino zich niet op zo’n manier hoeft te verschuilen … die is voor een deel zelfs gebaseerd op zijn (welbeschouwd narcistische*) ironie.
____
* cfr. Christopher Lasch’ Culture of Narcissism: “the secondary characteristics of narcissism: pseudo self-insight, calculating seductiveness, nervous, self-deprecatory humor.”
Het idee is: een narcist is te onzeker om zich ooit bloot te durven stellen aan kritiek op de ernstige kanten aan zichzelf, en verbergt zich daarom graag achter zogenaamde ironie in plaats van ooit oprecht te zijn …