Filibuster forever!

Het zogenaamde filibusteren komt voort uit een fraaie, eeuwenoude traditie. Handelsschepen werden aangevallen om eruit te nemen wat erin zat. Piraterij dus. Een filibuster vaart op buit en niets anders. Hij eigent zich toe wat niet eigen is. Dat kan van alles zijn: goud, brandewijn, de dochter van de kapitein, een mooi stuk land. Zo werd de vrijbuiterij een avontuurlijk en ook lucratief bedrijf. Logisch dat het mettertijd geïnstitutionaliseerd werd door tal van landen wereldwijd. Maar zoals Sinterklaas pas groot werd toen Amerikanen ermee aan de haal gingen, zo is dat eigenlijk ook het geval met filibustering. Daar is men de naam filibuster in de 19e-eeuw gaan gebruiken voor personen die gebieden veroveren, of een poging waagden daartoe. Een van de bekendste is William Walker. Wikipedia meldt het volgende over deze navolgenswaardige figuur uit de Amerikaanse geschiedenis: ‘Walker heeft in 1853 de Mexicaanse staten Neder-Californië en Sonora weten te veroveren en er een kortstondige republiek gesticht. Hij werd echter snel verslagen door het Mexicaanse leger en vluchtte terug naar de Verenigde Staten. Hij werd aangeklaagd wegens illegale oorlogvoering, maar werd vrijgesproken. In 1855 wist hij Nicaragua te veroveren, en benoemde zichzelf tot president. Twee jaar later werd hij echter afgezet door het Amerikaanse leger. Hij stierf in 1860 tijdens een poging Honduras te veroveren.’ Hoe is deze schitterende traditie in het vuile spel dat politiek heet, beland?

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Politieke geschiedenis: De geslaagde filibuster van ‘SB5’

Een republikeinse wet die zo goed als alle abortusklinieken in Texas zou laten sluiten, om “abortus veiliger te maken” voor vrouwen. Alleen jammer voor de republikeinen dat de grote artsenorganisaties het daarmee oneens waren en een tegenstem adviseerden. Een senator besloot tot een filibuster, maar haalde het net niet. Uiteindelijk gaf het publiek de doorslag door zo luidruchtig te zijn dat de stemming net over de deadline van 12 uur ’s nachts werd getild.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Filibuster

Vanavond heb ik, dankzij een aantal tweets van Jonathan van het Reve, een klein uurtje naar PVV’er Leon de Jong zitten kijken en luisteren. Naast de laatste helft van Oranje op het EK 2012 was dit mijn tweede zenmomentje van de week.

Filibuster. Ik moest het opzoeken. De oorsprong is Nederlands. Vrijbuiter. Sinds 1851 wordt het woord gebruikt voor het extreem lang rekken van redevoeringen met als doel een wetsvoorstel te vertragen of te blokkeren. Er schijnen in het Amerikaanse congres wel eens telefoonboeken te zijn voorgelezen om een stemming over een wetsvoorstel maar lang genoeg uit te stellen.

Leon de Jong had het plan opgevat om ons, al filibusterend, mee te nemen in een geschiedenisles over het ontstaan van de AOW. Het begon ergens in 1904. De Jong sprak over de invaliditeitswet, maar kreeg het woord invaliditeit, de 74 keer dat hij het moest uitspreken, niet goed uit zijn mond. Invaditeit, zei hij meestal. Waar hij het precies over had, ik had geen flauw benul. Leon de Jong zelf had ook geen flauw benul. Hij bleef maar doorgaan, monotoon strompelend, zonder dat de woorden tot hem doordrongen, zonder dat de woorden tot mij doordrongen.

Hij deed me aan iemand denken. Camiel Eurlings, vermoedde ik. Het pafferig neefje van Camiel Eurlings dat maar niet wilde deugen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Politieke frustratie in de maak

De poging van SP en PVV om wetgeving te filibusteren is spaak gelopen. Van de PVV viel zo’n actie te verwachten. Maar wat denkt de SP te bereiken met het opvoeren van politieke frustratie aan de vooravond van een kabinet waar ze zelf deel vanuit wil maken?

Dat gaat een fraaie vertoning worden aanstaande maandag: acht SP’ers die urenlang van hun website voorlezen aan Martin Bosma, die Gérard de Villiers zit te lezen. Of andere partijen de moeite nemen langs te komen, valt nog te bezien. De twee partijen krijgen wat ze verdienen: een klucht die ze zelf mogen opvoeren.

Dat de PVV het politieke proces probeert te frustreren, is inmiddels usance. Dat is ook haar mandaat: ze vertegenwoordigt kiezers die politiek belletje trekken waarderen. De SP echter zit in de politiek om daadwerkelijk stukjes Nederland ten goede te keren. Met filibusteren maak je geen vrienden, maakt ook de beslissing duidelijk om SP en PVV op een maandag in hun sop gaar te laten koken. Hetgeen de SP er niet van weerhoudt om voor een volgend debat doodleuk twaalf uur spreektijd aan te vragen.

De vraag is welke precedent de SP hier denkt te scheppen. Ze poseert openlijk als regeringspartij, maar gooit met evenveel gemak extra zand in de democratische raderen. Toekomstige SP-ministers hebben weinig grond om te klagen, wanneer ze om de haverklap urenlang moeten luisteren naar Martin Bosma die voorleest uit de reactiekolommen van de Telegraaf.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Krijgen we een polder-filibuster?

De PVV en de SP willen urenlange spreektijd over de ESM. Zien we hier een poging tot een Nederlandse filibuster? Een analyse van GB, van publiekrecht en politiek.

Spanning en sensatie: er zou een heuse filibuster aankomen in ons eigen parlement. Links en rechts tekenen backbenchers in voor uren spreektijd. Het woord filibuster schijnt een verbastering van ons woord ‘vrijbuiter’ te zijn, zodat het ook een soort thuiskomst van het fenomeen is. Alhoewel, de relevante hoogleraren en Menno de Bruijne hebben al een precedent opgegraven: in 1913 onderhield het SDAP-kamerlid Duys zijn collega’s negen uur over het kiesrecht. Sindsdien zijn de regels echter veranderd. Hoe zit het nu precies?

De op klassiek Amerikaanse leest geschoeide filibuster berustte op het recht van elke individuele senator ‘de vloer te mogen houden’ zolang hij kracht heeft te blijven spreken. Sprekers staan hun eigen interrupties toe. Daarop is het klassieke beeld uit Mr Smith goes to Washington gebaseerd. Die film heeft ook bijgedragen aan het idee dat de filibuster een instrument is voor rechtschapen lieden en een laatste reddingsboei voor wie ondersneeuwt in politieke machinaties. De West Wing doet dat trouwens ook. In werkelijkheid ontleent de filibuster zijn Amerikaanse faam vooral aan de uitbundige inzet ervan door de laatste zuidelijke Senatoren die rood aanliepen van de Civil Rights Act. Overigens kunnen tegenwoordig 60 van de 100 senatoren in Amerika een filibuster breken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zestig senatoren? Misschien beter van niet

Logo US Senate (Wikimedia Commons/Ipankonin)

Zoals op GeenCommentaar al uitgebreid is uitgelegd is de Amerikaanse verkiezingsstrijd nog onbeslist. De Democratische Partij heeft 55 van de 100 zetels in de Senaat in handen, en de twee onafhankelijke senatoren zullen naar verwachting meestal met de Democraten meestemmen. Er zijn echter nog een paar zetels die wellicht alsnog door de Democraten binnengesleept kunnen worden. Als de Democraten het aantal van zestig senatoren zouden kunnen bereiken, dan wordt hun meerderheid ‘filibuster proof’. Het wapen, waarmee onder andere alle belangrijke wetgeving van de eerste jaren van de regering-Clinton werd gesaboteerd, zou dan niet meer beschikbaar zijn.

Misschien is het echter beter, voor de Democratische Partij, voor de Verenigde Staten, en voor de wereld, dat de teller voor de zestig blijft steken. In de eerste plaats omdat de plannen van de Democraten in veel opzichten misschien prijzenswaardig zijn, maar tevens, op dit moment, onbetaalbaar. Als Europeanen zijn wij uiteraard voorstanders van de invoering van een Europese welvaartsstaat in de VS. Met de bestaande begrotingstekorten en de penibele situatie van de economie zou dit echter makkelijk een fiscale catastrofe kunnen worden.

Er is nog een tweede reden waarom een zo grote meerderheid onwenselijk is. De Republikeinse Partij is op dit moment verscheurd. Er is een kleine groep van gematigde Republikeinen (waartoe we, na zijn ‘concession speech‘, nu ook John McCain weer kunnen rekenen) die zich oprecht zorgen maken over de toestand van het land, en met een nieuwe Democratische president samen willen werken om oplossingen te zoeken. Er zijn genoeg van dergelijke gematigde Republikeinen om de meeste ‘filibusters’ onschadelijk te maken.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.