Jürgen Habermas: democratie staat op het spel
, door
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Arm Europa
, door
In Brussel heerst opluchting dat er ter elfde ure toch een omvangrijk en veelomvattend akkoord is gesloten. Er is echter weinig reden voor opluchting. Europa is, in navolging van de VS, geconfronteerd met een harde realiteit.
Opvallend aan het akkoord is dat de Griekse staatsschuld is gehalveerd. Normaal gesproken spreek je dan van een faillisement, maar omdat banken ‘vrijwillig’ hun verlies pakken, mag het niet zo heten. Opvallend vond ik ook het bedelrondje dat de EU-landen bij Brazilië, China en het IMF maken.
De Britse filosoof John Gray sprak net na de bankenval in 2008 zijn verwondering uit over de grote val de Verenigde Staten. Ja, het is al langer bekend dat de VS hun hegemonie verliezen, maar dat het zo snel kan gaan, had hij in ieder geval niet verwacht. De afgelopen drie jaar heeft deze opvatting gesteund. Je hoeft geen Otto von Bismarck te heten om te zien dat de strategische positie van de VS in de wereld een paar flinke klappen heeft gekregen.
Europa is al honderd jaar in verval, tenminste op internationaal-politiek gebied. Je hoefde ons niet te bellen als er ergens wat powerplay tentoongespreid moest worden – wie moest je immers bellen? Maar we konden onszelf tenminste nog wel op de borst kloppen dat Europa toch nog wel economisch gezien het grootste jongetje van de klas was. En dat gaf in ieder geval achter de schermen een hoop leverage.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Dag van de waarheid
, door
Vandaag zou dan de dag van de waarheid worden. De regeringsleiders zullen – zo hebben de afgelopen week beloofd – eindelijk met een oplossing voor de eurocrisis komen. Maar als het onze Europese leiders lukt om de financiële brand te blussen, dan is er nog die andere enorme brand die een vuurstorm dreigt te worden: het populisme.
In een aardig stuk waarschuwt The Economist deze week voor gemakzuchtige politici die niet tegen hun electoraat durven in te gaan. Ze durven niet de populistische bewegingen ter rechterzijde te schofferen, hetgeen leidt tot slecht beleid. En nu, met de opkomst van de Occupy-beweging, hangen steeds meer politici hun oren naar de linkerzijde van het populistische spectrum.
The Economist roept politici op om eerlijk te zijn en dan ook echt eerlijk. Dat zal ongemakkelijk worden, maar zal hopelijk ook louterend werken. En tot betere maatregelen leiden. En er is zoveel om eerlijk over te zijn:
Waarheid: de crisis is niet de schuld van de banken alleen. Wij dragen allemaal verantwoordelijkheid door niet op te letten, gemakzuchtig te zijn, waarschuwingen te negeren en door ons vooral te laten leiden door Hebzucht.
Waarheid: de Hebzucht van de afgelopen decennia is onhoudbaar.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Hoe de Griekse crisis de liberalen parten speelt
, door
De Griekse schuldencrisis heeft politieke partijen in Nederland en Duitsland voor het blok gezet. Vooral de liberalen hebben bakzeil moeten halen. In Nederland kwam Mark Rutte redelijk goed weg, maar zijn Duitse collega Guido Westerwelle moest het veld ruimen. Wat verklaart dit verschil, vraagt Hanco Jürgens van het Montesquieu zich af.
De fundamentele kritiek van de liberalen op de Europese subsidies en regelgeving verdween in de afgelopen weken naar de achtergrond toen bleek dat de EU in zwaar weer verkeert. Nu staan liberalen pal achter de Europese steunmaatregelen, die deze week worden afgekondigd. Als regeringspartijen moeten ze wel. Een belangrijk verschil tussen de Nederlandse en de Duitse liberalen is dat Mark Rutte deze zomer slechts een klein schrammetje opliep door een ‘onhandige rekensom’ te presenteren, terwijl de Duitse liberale voorman Guido Westerwelle in mei van dit jaar mede door de Griekse schuldencrisis zijn partijleiderschap moest opgeven. Hoe is dit verschil te verklaren?
Vlak voor de verkiezingen in 2010 verkondigde Mark Rutte met verve zijn visie op Europa. De toen nog VVD-lijsttrekker reisde af naar Brussel om duidelijk te maken dat het afgelopen moest zijn met de ‘Europese geluksmachine’: de structuurfondsen moesten worden afgebouwd en als het aan de VVD lag zou Nederland als nettobetaler bij de EU een extra korting van één miljard Euro afdwingen, bovenop de jaarlijkse korting van datzelfde bedrag.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
De euro en de echte integratie
, door
Dit weekend hebben de regeringsleiders het over onze euro’s. Liggen we er wakker van? De top zal niet alle problemen oplossen, maar het wordt wel een stap in de goede richting, volgens Minister Schäuble. Maar zou er echt iets bedacht zijn? De euro is al ruim een jaar in zwaar weer en alle pressie vanuit de markt, heeft vooral te weinig beleid opgeleverd. De druk van de financiële markten veroorzaakt te weinig besluitkracht van de politiek. Zo ontstaat een reeks van crises.
De kern lijkt me de verhouding tussen het geld en de nationale staat. De regeringsleiders durven daar niets mee te doen, omdat men de anti-europese stemming vreest. De uitkomst van de top wordt dus vermoedelijk een mengsel van het voorafgaande beleid. Dat zal niets oplossen. De vraag past ook of de electoraten zo anti-europees gestemd zijn; misschien zijn de leiders vooral bang voor een Frans en Nederlands “neen”, of voor een Duits “nein”. Maar is daar een goede reden voor?
Geld werkt door het vertrouwen dat het waarde heeft. Britse militairen hebben na de oorlog in Indo- china monopoly-geld uitgegeven en dat heeft op behoorlijke schaal gefunctioneerd als echt geld: als je gelooft dat het waarde heeft en daar naar handelt, vervult geld zijn functie als ruil- en betaalmiddel. Het vertrouwen in geld is gebaseerd op macht, vooral macht van de staat en van een centrale bank, die er voor zorgen dat de waarde gewaarborgd is en behouden blijft. De symboliek is welsprekend: een staatsman wordt afgebeeld op het bankbiljet, de bankpresident ondertekent de gedrukte belofte dat je de tegenwaarde in goud kunt krijgen.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Er tikt een tijdbom onder de wereldeconomie
, door
Terwijl alle ogen gericht zijn op de kapitaalposities van banken en overheden, missen we een belangrijk gevaar voor de wereldeconomie: verstoorde handelsbalansen tussen landen. Die zullen een toenemend protectionisme uitlokken, met mogelijk desastreuze gevolgen, betoogt Simon Tilford, chief economist at the Centre for European Reform.
The developed world’s slide into recession threatens an outbreak of protectionism. Unlike in 2008, governments now have few tools with which to combat a renewed economic downturn, which raises the likelihood of it developing into a slump. If so, protectionist pressure is certain to build. The country that moves first to erect trade barriers will no doubt take the blame for the resulting damage to the trading system. But the real villains will be the countries that skew their exchange policies, tax systems and industrial structures to gain export advantage. The irony is that the countries that are most dependent on free trade – those that produce more than they consume – are the biggest obstacle to a sustained recovery in the global economy. They need to change course before it is too late: all will suffer if countries move to erect new trade barriers, but the surplus economies will suffer most.
Surplus country governments regularly exhort deficit countries to pay-down debt, save more and ‘live within their means’. But the real problem facing the global economy is an acute lack of aggregate demand. The world is awash with savings, but there is a dearth of profitable investment opportunities, which in turn reflects the weakness of consumption. The answer is not therefore for everybody to save more. This will be disastrous: it will further depress consumption and hence investment, and aggravate fiscal problems. If countries with big trade deficits (and correspondingly high levels of indebtedness) are to save more, surplus countries (those that live within their means) will have to save less and spend more.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Het beste jongetje van de klas
, door
Het Nederlandse pleidooi voor een automatisch sanctiemechanisme bij slordige overheidsfinancien, kan nog wel eens als een boomerang terugslaan. Nederland wil het beste jongetje van de klas zijn, maar is dat helemaal niet, betoogt Sebastiaan Princen, universitair hoofddocent aan het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap aan de Universiteit Utrecht.
In de Europese discussie over de schuldencrisis, heeft de Nederlandse regering zich van haar strengste kant laten zien. Strikt toezicht op de financiën van de Eurolanden, uit te voeren door een onafhankelijke Eurocommissaris, met een interventieladder van automatisch oplopende sancties voor landen die zich niet houden aan de afspraken uit het Stabiliteits- en Groeipact. Dat is de strekking van het voorstel voor de versterking van het bestuur in de Eurozone die de Nederlandse regering in haar brief van 7 september uiteen heeft gezet.
Een vergelijkbare inzet is gekozen in de discussie over het zogenaamde ‘six pack’: zes maatregelen om het toezicht op de begrotingen en economische ontwikkeling van de Eurolanden te versterken. Op basis van deze maatregelen krijgt de Europese Commissie de bevoegdheid haar aanbevelingen aan individuele lidstaten kracht bij te zetten met financiële sancties, die alleen door een gekwalificeerde meerderheid van stemmen door de Raad van Ministers ongedaan kunnen worden gemaakt. Dit ‘semi-automatische’ sanctiemechanisme was precies wat de Nederlandse regering wilde, om te voorkomen dat zich een situatie zou herhalen als in 2003/2004, toen Duitsland en Frankrijk met succes sancties tegen zichzelf wisten tegen te houden.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.