Quote van de Dag: de economie en de politiek

[qvdd]De onrust is groot en er zijn beleggers die nu alles dumpen en wel weer zien wat de dag van morgen brengt. De angst zit er echt in. Een jaar geleden werd er nog gespeculeerd over de snelheid van het herstel. Nu wordt door de problemen in de eurozone en de VS weer volop over een dubbele dip, een tweede recessie, getheoretiseerd. Er wordt weer rekening gehouden met een een langere periode van stagnatie. Dit zegt de financieel redacteur Melle Garschagen van de NRC. Het is geen wonder dat de markten onrustig zijn, want wie de dames en heren bestuurders bezig ziet, zoals bijvoorbeeld hier weet dat zij het ook niet weten. Hulpeloos spoeden zij zich van overleg naar overleg. De economische problemen groeien hen duidelijk over het hoofd. Update 5/8: Ik heb deze quote gisteren gemaakt. Nu.nl opent vandaag met het volgende bericht: AMSTERDAM - De AEX-index is vrijdag bij opening van de Amsterdamse beurs hard onderuit gegaan en onder de psychologisch belangrijke grens van 300 punten gedoken. Zorgen dat de Amerikaanse economie terugvalt in een recessie en de wereldwijde economie meesleept, in combinatie met de vrees voor een uitbreiding van de schuldencrisis in de eurozone, zorgden opnieuw voor dieprode koersenborden.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Van Grieks drama tot Europese tragedie?

, door

Of we schoppen de Grieken uit de euro of we zadelen de Grieken met extra leningen op. Moeten we echt kiezen uit deze twee kwaden? Beide oplossingen zijn onbevredigend. In beide gevallen kost het de Nederlandse belastingbetaler miljarden, terwijl het geen garantie biedt op een structurele oplossing van het probleem. Is er geen betere oplossing denkbaar? Die betere oplossing ligt voor de hand, maar de politieke wil ontbreekt. In economisch opzicht is het Griekse probleem voor Europa van marginaal belang. Griekenland is qua BNP vergelijkbaar met een doorsnee Duitse deelstaat.

Een structurele oplossing voor het land van de Sirtaki is mogelijk, als er Europese solidariteit zou bestaan. Belastingsexperts, accountants en andere financiële experts zouden Griekenland weer op de rails kunnen brengen. Welke staatseigendommen leveren snel miljarden op? Hoe voorkomen we corruptie, fraude en belastingontwijking? Met middelen, expertise en een beetje geduld helpen we het land aan de rand van Europa er weer bovenop. Echter, juist het ontbreken van eensgezinde politieke wil is het werkelijke probleem dat de Europese stabiliteit in gevaar brengt.

Door het ontreken van politieke draagkracht, lijkt een structurele oplossing voor het Griekse drama onbespreekbaar. Dat is jammer, want de Griekse tragedie kan daardoor uitgroeien tot een treurspel van Europees formaat. De nieuwe eisen van Jan Kees de Jager en anderen ministers lijken redelijk, maar zijn dat niet. De gewone Griek heeft al veel moeten inleveren en wil niet nog meer dokken. Hogere belastingen, minder sociale voorzieningen en minder pensioenzekerheden. De Nederlandse bezuinigingen zijn voor de Griek een lachertje. De gewone hardwerkende Griek wil en kan geen eurocent meer betalen. En heeft de hardwerkende Kretenzer nu echt veel meer schuld aan de crisis dan de hardwerkende Texelaar?

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Schijnzekerheid versus onzekerheid

, door

Dat de zelfverbranding van een fruitverkoper in Tunis zou leiden tot volksopstanden in diverse Arabische landen is geen abc’tje te noemen. Toch is Obama teleurgesteld in zijn inlichtingendiensten. Zij hadden de opstanden moeten ‘voorvoelen’. De teleurstelling van Obama is begrijpelijk, maar getuigt niet van realiteitszin. Hoe had de CIA in hemelsnaam de complexe opeenvolging van gebeurtenissen juist kunnen voorspellen? Werkloosheid of sociale media? Het corrupte regime of het gebrek aan vrijheid? Simpele antwoorden zijn niet te geven, waarschijnlijk bakkeleien toekomstige historici nog over de rol van de precieze oorzaken van de Arabische volksopstanden.

De menselijke zelfoverschatting als het om toekomstvoorspelling gaat is groot. Ik heb me al vaak over het CPB opgewonden, maar deze ambtenaren hebben van het voorspellen van het onvoorspelbare hun beroep gemaakt. Hun gedrag lijkt op van een gokverslaafde: de verliezen worden direct verdrongen, de winsten blijven voorgoed in het geheugen gegrift staan. Hoofdvoorspeller Coen Teulings lachte smakelijk om het verwijt dat hij de crisis van 2008 niet had zien aankomen.“Zulke crises komen zo weinig voor, die kan niemand voorspellen.” Juist. En wat was ook alweer het bestaansrecht van het CPB?

Soms lijkt voorspellen wel een abc’tje. Van het begrip Peak Oil hoorde ik ongeveer 10 jaar geleden. Als de vraag naar olie groter wordt dan de productie aan kan, explodeert de prijs. Dit alles met fatale gevolgen voor de wereldeconomie. Klinkt logisch, maar kwam de voorspelling uit? Binnen 1 tot 5 jaar zou dat punt bereikt zijn. Ik wachtte. En wachtte. Toen begon de olieprijs plots hard te stijgen. Daarna daalde de olieprijs weer net zo hard. Wat was er gebeurd? Ondanks een enorm gestegen vraag naar olie, in met name Azië, bleek ook de techniek ‘onverwachte’ vorderingen te hebben gemaakt. Zuinigere apparaten en betere zoek- en wintechnieken maken dat Peak Oil tien jaar later nog steeds in de ‘nabije’ toekomst ligt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hypocrisie in de internationale economie

, door

Deed je het nog niet, begin er dan nu mee. Een beschimpende schaterlach voor iedere keer dat je een westers politicus China de les hoort lezen over de vrije markt.

In de film Manufacturing Consent zegt Noam Chomsky: “There is no more morality in world affairs, fundamentally, then there was at the time of Genghis Khan. [There’s] just different factors to be concerned [with].”

Aan die opmerking moest ik denken toen ik onlangs een analyse van Hans Moleman in de Volkskrant las. Moleman beschrijft de spanningen tussen China, India, en alle landen daaromheen. (Het stuk is hier te lezen voor abonnees.) In het slot verwoordt een Indiase analist één van de irritaties die de VS regelmatig richting China uiten: dat ze wel doen alsof ze een vrijemarkteconomie hebben, maar eigenlijk vals spelen!

De aanklacht luidt als volgt: China schaadt de economische belangen van andere landen omdat het de Yuan kunstmatig laag houdt. Een goedkope Yuan zorgt ervoor dat Chinese producten goedkoop zijn in het buitenland. Zo lang China de Yuan laag houdt, kan niemand met de Chinese bodemprijzen concurreren. China verdient aan export, Europa en de VS blijven beteuterd achter met enorme handelstekorten. Dit alles is oneerlijk en slecht voor de wereldeconomie.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

These are nasty times

, door

A bad economy, a crisis clearly caused by the elites and spineless and corporate-bought governments are imposing the ultimate shock therapy on to the rest of the populations have created conditions that I would call “nasty times”  that have also facilitated the emergence of “nasty movements”, of which the Tea Party in the US is a perfect example. Nasty movements are these movements that are based on exclusionary politics, eliminationist rhetoric, and reactionary views anchored in resentful racial and class privilege (they include fundamentalist religious political of all tripes).

Such movements have invaded the general political discourse where these movements are treated as legitimate social actors. At the same time, mainstream political parties, faced with a massive crisis of legitimacy are trying to latch on to the nasty movements either in rhetoric or in policies. For instance:

France adopts a new immigration law that includes the withdrawal of citizenship to naturalized citizens accused of certain crimes, in effect creating a double standard in the law: one law for born citizens and one for naturalized citizens, no more equality under the law.

France, of course, has made itself also infamous for its indiscriminate deportation of Roms (some of them French citizens) more as a publicity coup than anything else. After all, it is a common trope of right-wing politicians: when things go wrong (like the economy), get nasty against minorities and other groups who are not likely to fight back. But France has not been the only one getting nasty against the Roms. As Thorbjørn Jagland, Secretary General of the Council of Europe, stated:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het failliet van het rentmeesterschap

, door

De eerste die ik over het regeerakkoord hoorde, was Kees de Kort, vrijdagavond op BNR. De tweede was zaterdagochtend Barbara Baarsma in de Volkskrant (wie het artikel kan vinden: graag!), en de derde was Femke Halsema op radio 2 (vanaf ongeveer 12.15 – het programma moet snel online komen).
Conclusies: in plaats van de huidige economische problemen te zien als indicatie voor een structureel probleem, heeft men in het regeerakkoord afgesproken dat er geen probleem is. De huizenmarkt, arbeidsmarkt, de pensioenen; alles is okay en de tijd heelt alle wonden. De pakweg dertig jaar neoliberaal economisch beleid, dat geleid heeft tot een economie die drijft op een kredietkurk wordt in stand gehouden, en er zullen geen structurele hervormingen plaatsvinden – die zijn immers niet nodig, de markt lost het allemaal vanzelf wel op.

Dit is niet alleen ‘een gemiste kans’ (Halsema) omdat er in Nederland op dit moment, na het faillissement van DSB, de staatsteun aan ING en ABN-AMRO, de ontmanteling van Fortis en het instellen van de deeltijd-ww een breedgedragen maatschappelijk besef is van de noodzaak aan structurele hervormingen, het is ‘bühnebeleid’ (Baarsma). Het zijn ad-hoc afspraken die zijn gemaakt om een regering te vormen – goed voor de poppetjes Rutte, Verhagen en Wilders, maar met landsbelang heeft het niets te maken. ‘Met vrienden als Maxime, Geert en Mark heb je geen vijanden nodig.’ (De Kort)

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Us versus Them

, door

First, Immanuel Wallerstein on nationalism and xenophobia:

the american taxpayers are the jews of Obama's ovens“We may applaud the nationalism of the oppressed as something that is worthy and progressive. We may condemn oppressive nationalism by the strong as unworthy and retrogressive. There is however a third situation in which xenophobic nationalism rears its head. It is that of a state in which the population feels or fears that it is losing strength, is somehow in “decline.”

The sentiment of national decline is inevitably particularly exacerbated in times of great economic difficulty, such as the world finds itself in today. So it is no surprise that such xenophobia has begun to play an increasingly important role in the political life of states around the world.

We see it in the United States, where the so-called Tea Party wants to “take back the country” and “restore America and…her honor.” At the rally in Washington on Aug. 28, the organizer, Glenn Beck, said: “As I look at the problems in our country, quite honestly, I think the hot breath of destruction is breathing on our necks and to fix it politically is a figure that I don’t see anywhere.””

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

het Saillant | Politiek versus Markt

, door

SaillantLOGO
We zijn overgeleverd aan de grillen van de markt en kunnen alleen maar hopen dat aan deze crisis snel een einde komt. Maatregelen van politici om de economie te beïnvloeden hebben geen effect. Daarvoor is de macht van politici tegenwoordig te beperkt. Economie is geen exacte wetenschap en landen zijn geen laboratoria. Keynes of Reaganomics? Die vraag is niet langer relevant. Politici zijn brandweerlui, de brandpreventiemedewerkers zijn onvindbaar.

De macht van de markt valt in economisch moeilijke tijden goed op. De politiek hoeft niet meer bang te zijn dat ze speelbal worden van de markten, ze zijn het al. Spanje is het meest sprekende voorbeeld. Twee weken geleden meldde Zapatero dat hij absoluut niets aan zijn beleid van relatief hoge overheidsuitgaven wilde veranderen. Hij wilde de economische groei niet in de kiem smoren. Het beleid leek –eindelijk- positieve resultaten op te leveren. De werkloosheid daalde in april, huizenbezitters betaalden hun hypotheek wat trouwer en er was een minimale kwartaal op kwartaalgroei.

Maar wat Zapatero wel of niet wil is niet langer relevant. De Griekse problemen verergerden en uiteindelijk moest Zapatero 180 graden draaien. De geplande uitgaven bleken onhaalbaar, omdat Spanje van de markt meer rente moest betalen voor haar leningen. Het Spaanse voorbeeld staat niet op zichzelf. Europese politici reageren met een steunmaatregel hier en een reddingsactie daar. Reactie in plaats van actie. Een noodplan van 750 miljard moest de euro op niveau houden. Gevolg: de euro daalde afgelopen week harder dan ooit.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende